کوسه نیم متری، نورتاب و وحشتناک

به گفته جرج برگس مدیر برنامه تحقیقات کوسه در موزه تاریخ طبیعی فلوریدا، این آبزی نوعی معجزه درخشان در تاریکی است که به موجودات و اجسامی صدها برابر اندازه خود (از جمله زیر دریایی ها) حمله ور می شود.

مایک اسپالدینگ شناگر ماراتون حدودا ده ساعتی می شد که مشغول شنا کردن در مسیر ۳۳ مایلی بین Maui و بیک آیلند بود که قایق پشتیبانش او را گم کرد و ماجرا از همین جا آغاز شد.

نیمه های شب بود و کاپیتان مجبور شد که منورهای خود را شلیک نماید تا از این طریق با کایاک سواری که در نزدیکی اسپالدینگ حرکت می کرد ارتباط برقرار کند و هرطور که شده او را بیابد.

البته زمانی که در تاریکی دل به دریا بزنید و نتوانید راهتان را پیدا کنید این آخرین راه حلی است که به ذهن گروه های پشتیبان خطور می کند و به آن متوسل می شوند. اما با شلیک منور، آسمان برای مدتی کوتاه روشن می شود و موجوداتی از پناهگاه های آبی خود بیرون می آیند که شاید خطرناک تر از هر چیز دیگری باشند.

همین مساله باعث شد که ماهی های مرکب اسپالدینگ را احاطه کرده و ضرباتی شدید را بر بدن او وارد کنند. این شناگر گویی حکم یک طعمه متحرک را برای آنها پیدا کرده بود و یکی پس از دیگری مورد هجوم آنها قرار می گرفت اما یکی از این حمله ها گویی با بقیه فرق داشت و درد و سوزشی شدید را در قفسه سینه اش ایجاد کرد.

نخستین گاز از بدن اسپالدینگ گرفته شد و در همین لحظه همه تلاش خود را برای بالا رفتن از کایاک و سوار شدن بر آن کرد.

او بعدها در مصاحبه اش با سایت WIRED گفت: همینطور که ماهی ها داشتند ذره ذره بدن مرا می خوردند تلاش می کردم که با پاهایم وارد کایاک شده و خودم را به سطح آب برسانم. البته درد زیادی نداشت اما انگار ماهی ها بدنم را نیشگون می گرفتند تا اینکه متوجه شدم این حفره در آن ایجاد شده.

در واقع اسپالدینگ عنوان نخستن انسان زنده مشکوک به حمله از سوی یک کوسه کاتر را خود اختصاص داده بود که حفره ای با ابعاد ۷٫۶۲ سانتی متر را در پایش ایجاد کرده بود. این آبزی که طولش از نیم متر تجاوز نمی کند دندان هایی دارد که از هر کوسه دیگری با این ابعاد بزرگ تر است.

به گفته جرج برگس مدیر برنامه تحقیقات کوسه در موزه تاریخ طبیعی فلوریدا، این آبزی نوعی معجزه درخشان در تاریکی است که به موجودات و اجسامی صدها برابر اندازه خود (از جمله زیر دریایی ها) حمله ور می شود.

کوسه کاتر طعمه های خود را نمی کشد و در مقابل حملاتی پنهانی را علیه آنها انجام داده و با استفاده از لب های گوشتی خود قسمت های برش خورده از بدن طعمه را می مکد و فرقی ندارد که قربانی اش یک وال عظیم الجثه باشد یا ماهی تن و هر جانور دیگری.

پس از آنکه ماهی طعمه را به دندان گرفت حرکتی ۳۶۰ درجه را حول آن انجام می دهد و با چرخش مداوم و مستمر خود به دور آن، گوشت بدن قربانی را به راحتی می کند. همینکه ماهی مشغول حفاری در بدن قربانی اش است به تدریج آرواره هایش را می بندد تا گوشت را از بدن جدا کند.

برگس که مقاله ای در مورد حمله صورت گرفته علیه اسپالدینگ انجام داد دندان های این ماهی را به قاشقک های گرد برای برداشتن بستنی تشبیه می کند. جالب است بدانید که همه این اتفاقات ظرف تنها یک یا دو ثانیه رخ می دهد نه بیشتر.

دندان های پایینی این موجود بیش از اندازه تیز هستند و حتی در کوسه ها نیز کمتر می توان مانندشان را پیدا کرد و به همین خاطر می توانند زخم های بسیار بدی را در بدن قربانی ایجاد کنند. جالب است بدانید شکارهای روزمره این کوسه عمر دندانهایش را بسیار کم کرده و به همین خاطر تقریبا هر دو هفته یک بار آنها را از دست می دهد و دندان های تازه در می آورد.

اما این کوسه ها علاوه بر ابزارهای فوق العاده شان برای شکار و حس بویایی بسیار قوی (که ویژگی مشترک همه کوسه هاست) تعداد زیادی چشم و یک بدن شبرنگ سبز دارند که نشان می دهد برای شکار در شب ساخته شده اند.

این خصوصیت (یعنی درخشش بدن) به خاطر وجود اندام هایی است که از خود نور تولید می کنند. اما کنترل اینکه نور خود را نشان دهند یا خیر در اختیار سلول هایی است که ملانوفور نام دارند و در اصل نوعی اندام پوششی هستند.

برگس می گوید: «کوسه های کاتر با استفاده از این سلول های تیره، خاصیت نورتابی خود را به بالاترین حدش می رسانند یا اینکه کاملا بدون نور می شوند. به این ترتیب کوسه مانند یک لامپ چشمک زن عمل می کند و این ترفند را برای برقراری ارتباط با دیگر هم نوعانش هم مورد استفاده قرار می دهد.»

جالب است بدانید با وجود آنکه سطح براق بدن قلابچه ماهی ها بیشتر باعث جذب موجودات کوچک می شود، کوسه های کاتر از استراتژی خطرناک تری برای این منظور بهره می گیرند: موجودات بزرگ تر را وسوسه کرده و از پهلو به آنها حمله می کنند.

شاید این شیوه حمله اندکی احمقانه به نظر بیاید اما در مورد کوسه کاتر جواب داده و آنطور که برگس می گویدتا بحال هیچگاه ندیده که یکی از این کوسه ها طعمه موجودی دیگر شود و این نشان می دهد که آنها واقعا درنده هستند و در عین حال سرعت و زیرکی بالایی هم دارند.

برگس تایید می کند که کوسه های کاتر درست مانند بسیاری از موجودات دریایی حوالی غروب به نزدیکی سطح آب می آیند و در طول روز نیز به اعماق آب سفر می کنند که از این رفتار تحت عنوان مهاجرت روزانه وارونه یاد می شود.

تاکتیک های شکار این موجود به غیر از اسپالدینگ بیچاره تاکنون مشاهده نشده با این همه، برگس کوسه های کاتر را نوعی ماهی مرکب نورتاب می خواند چراکه این آبزیان نیز در طول شب مرتبا چشمک می زنند و سطح پوستشان خاموش و روشن می شود.

او می گوید: ما تصور می کنیم که این کوسه ها ارتباط نزدیکی با ماهی های مرکب دارند و غالبا به انتظار طعمه هایی می نشینند که جذب بدن براقشان می شوند.

زمانی که طعمه (همان حیوان با جثه بزرگ تر) به سمت اجسام نورانی درون آب حرکت می کند، کوسه کاتر از تاریکی ها بیرون می آید و گازی محکم از قسمت کناری بدن جانور می گیرد.

بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که کوسه کاتر با هدف تقلید رفتار طعمه های کوچک خود را در تاریکی های بستر اقیانوس پنهان می کند و اگر به قسمت دور گردن این موجود دقت کنید قسمتی را می بینید که برق نمی زند و کوسه از آن برای پنهان کردن خود استفاده می کند.

اما آنطور که برگس می گوید برخلاف این باور، نوار تیره ای که دور گردن این آبزی قرار دارد نیز در تاریکی می درخشد و اصلا شاید درخشش همین قسمت است که باعث جذب طعمه ها به سمت آن می شود.

مایک اسپالدینگ هم خوشبختانه بهبودی خود را باز یافت و حالا در سلامت به سر می برد. او که یک سال بعد از این ماجرا مجددا مسیر بین Maui و بیگ آیلند را شنا کرد می گوید: زمانی که مردم در این کانال ها شنا می کنند از خطر کوسه های کاتر بی اطلاعند و تاکنون هیچکس متوجه آنها نشده بود اما حالا با اتفاقی که برای من رخ داد همه از این خطر اطلاع دارند
منبع: عصرایران