سد گرين قطبيت شيلات نهاوند را به خطر مي اندازد

18/4/1390

مدير محيط زيست شهرستان نهاوند گفت: با احداث سد گرين در نهاوند حيات رودخانه گاماسياب و قطبيت نهاوند در بخش شيلات به خطر مي‌افتد.

"رضا دانش پژوه" در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) منطقه همدان، عنوان کرد: با احداث سد گرين در سراب گاماسياب آينده حيات رودخانه گاماسياب و ماهي سراهاي سردابي که توانسته اند نهاوند را به قطب شيلات استان و خواهر خواندگي شهرهاي شمال کشور تبديل کند تهديد مي‌شود.

وي با اشاره به تحقق اهداف دولت و سياست‌هاي کلي اصلاح الگوي مصرف درباره افزايش بهره وري در بخش آب و انرژي عنوان کرد: با توجه به پيامدهايي که در سد سازي وجود دارد بايد تا جايي که ممکن است از هزينه گذاري براي ادامه ساخت و مطالعه سدها خودداري کنيم.

وي اضافه کرد: زير حوضه گاماسياب مساحتي حدود 11 هزار و 459 کيلومتر مربع، معادل 22 و شش دهم درصد سطح کل حوضه کرخه، بعد از سيمره دومين زير حوضه کرخه از نظر وسعت است.

وي ادامه داد: رودخانه گاماسياب از سرشاخه‌هاي اصلي در اين زير حوضه است که در بخش شمال شرقي حوضه آبريز کرخه جريان دارد که در ابتدا از طريق چشمه‌هاي پرآب رودخانه نهاوند سرچشمه گرفته است و بعد از آن رودخانه گاماسياب را تشکيل مي دهد.

دانش پژوه افزود: رودخانه قلقلرود تويسرکان که از دامنه‌هاي جنوب الوند سرچشمه مي‌گيرد از سمت راست به رودخانه گاماسياب مي‌پيوندد همچنين در فاصله 20 کيلومتري محل اتصال اين دو رودخانه به يکديگر، خرم رود نيز به اين رودخانه متصل مي‌شود.

وي عنوان کرد: در زير حوضه ملاير سد کلان احداث و آبگيري شد و مقدار آب اندکي که ناشي از سيلاب‌هاي فصلي بود ديگر به رودخانه گاماسياب نخواهد رسيد.

وي يادآور شد: سدهاي سرابي و خرم رود در تويسرکان و سد نعمت آباد در اسد آباد در حال احداث است که با شروع آبگيري آنها مرگ رودهاي خرم رود ملاير، قلقل رود تويسرکان و شهاب اسد آباد فرا مي رسد و مسووليت حيات کرخه بر دوش سراب‌ها و چشمه‌هاي پر آب نهاوند سنگيني خواهد کرد.

دانش پژوه اذعان کرد: پديده گرد و غبار امروزه در خاورميانه به معضلي بزرگ تبديل شده که نتيجه بي تدبيري در ساخت سدهايي است که بر روي رودخانه دجله و فرات ساخته شده است.

وي با بيان اين مطلب که پيشينه سد سازي در ايران به 2 هزارو 500 سال پيش بر مي‌گردد خاطرنشان کرد: بسياري از نخستين سدهاي دنيا در اين سرزمين کهن ساخته شدند که معروف ترين آنها سدهاي "بهمن" و "شادروان"است.

دانش پژوه ادامه داد: نخستين سد قوسي جهان سد "ايزد خواست" در 41 کيلومتري جنوب اصفهان در دوره ساسانيان ساخته شده است همچنين بلندترين سد جهان تا اويل قرن بيستم سد کريت طبس با 60 متر ارتفاع بود.

وي افزود: ايرانيان سد سازان ماهري بودند و با آزمودن سدهاي پر از رسوب شده قديمي و با کسب آگاهي سد سازي را کنار گذاشتند و ساير روش‌هاي پايدار تامين آب مانند قنات و آب بندان را گسترش دادند.

وي با اشاره به اهداف سد سازي عنوان کرد: هدف از ساخت سدها تامين آب کشاورزي، آب شرب، برق و کنترل سيلاب بوده است اگرچه ساخت سد مي‌تواند براي تامين آب بخش کشاورزي، توليد برق و تامين آب بخش کشاورزي موثر باشد اما برخي از کارشناسان محيط زيست به معايب آن توجه مي کنند.

وي با تاکيد بر اين‌که سد سازي معايبي نيز دارد، ابراز کرد: سد سازي معايبي مانند به زير آب رفتن زمين‌هاي کشاورزي، باغ‌ها و جنگل‌ها را دارد همچنين هزينه‌هاي توليد انرژي برق با سدسازي بسيار بالاست که نسبت به ساير روش‌ها هزينه بيشتري دارد.

دانش پژوه گفت: دشت‌هايي که سفره زيرزميني آنها با سيلاب تغذيه مي‌شد با احداث يک سد در مسير سيل با کاهش آب در اراضي ديرينه خود روبرو شده‌اند و نيز از رسوبات با ارزش ديگر خبري نيست و مزارع و تالاب ها کم کم به شوره زار تبديل مي شود.

وي در پايان گفت: کساني که از طريق رودخانه با ماهيگيري در آمدزايي مي‌کردند با ساختن سد راه معيشتاشان از رودخانه ضايع مي شود.