محيط زيست دريايي شرق هرمزگان در معرض خطر

خبرگزاري فارس: حمل نادرست مواد سوختي در قالب قاچاق سوخت در كنار ساير عوامل تخريبي از جمله مباحثي است كه اكوسيستم حساس سواحل شرق هرمزگان را مي‌تواند در سال‌هاي آينده با مخاطراتي جدي روبه‌رو كند.

به گزارش خبرگزاري فارس از ميناب، اقيانوس‌ها و درياها بيشترين سطح زمين را اشغال كرده‌اند يعني تقريبا سه چهارم سطح زمين را آب فرا گرفته است و از آنجايي كه موقعيت بسيار گسترده‌اي به لحاظ تامين منابع عمده غذايي براي بشر مي‌تواند فراهم آورند، از اهميت بالايي برخوردار هستند.
در اين ميان سواحل، زمين (خشكي) را با دريا پيوند مي‌دهند، بنابراين سواحل تنها مقاطعي هستند كه هم در معرض فاكتورهاي زميني (خشكي) و هم در معرض فاكتورهاي دريايي قرار دارند.
بدون شك هيچ توسعه و فعاليتي بدون آلودگي نخواهد بود و عدم رعايت موازين علمي و زيست محيطي مي‌تواند عوارض متعددي را در منطقه بر جا بگذارد.
عمده فعاليت‌هايي كه هم مي‌توانيم به عنوان كانون تهديد در سواحل شرق استان و شهرستان‌هاي (ميناب، سيريك و جاسك) به آن اشاره كنيم تأسيسات شيلاتي در منطقه است كه شامل پرورش ميگو، واحدهاي تكثير، پرورش لارو ميگو، اسكله‌سازي و ايجاد بنادر با هدف تخليه صيد و پهلوگيري شناورها در منطقه است.
اين فعاليت‌ها كه از آن مي‌توان به نام استعدادهاي شيلاتي و توانمندي‌هاي اقتصادي نام برد، به نظر مي‌رسد نقش آن در توسعه موجب پيشرفت هر چه بيشتر منطقه خواهد بود.
در كنار برخي مناسبت‌ها يا به تعبيري سوء استفاده‌هاي انساني پديده‌اي همانند قاچاق سوخت (كه نه به خاطر توسعه منطقه و جامعه بلكه بعضا حتي در راستاي منافع شخصي، صورت مي‌گيرد)، به عنوان يك چالش زيست محيطي نيز جايگاه مهمي را به خود تعلق داده است كه قاعدتا بر روي سواحل و اكوسيستم‌هاي حساس آن بي تأثير نيست و تعامل منطقه را تحت تأثيرات نامطلوب قرار مي‌دهد.
متأسفانه در چند سال اخير قاچاق سوخت به عنوان مهمترين كانون تهديد در سواحل بكر منطقه قابل ذكر است.
دخالت‌هاي انساني و غير طبيعي بشر در راستاي توسعه رفاه زندگي، براي اكوسيستم طبيعي هميشه مسئله ساز است و با معايب و مزايايي براي انسان و طبيعت اطرافش همراه بوده است.
مزايا جنبه انساني داشته و باعث رشد و توسعه اقتصاد و بهره‌گيري هر چه بيشتر از منابع موجود مي‌شود، از طرفي معايب ضرر بخشي بر پيكره محيط زيست در دراز مدت بر جوامع انساني خواهد بود.
حال جاي تأمل دارد كه قاچاق سوخت بدون به خدمت گرفتن از منابع به عنوان يك دخالت انساني توانسته علاوه بر ضررهاي مالي و اقتصادي، ضررهاي زيست محيطي جبران ناپذيري بر پيكره محيط زيست بر جاي بگذارد كه ابعاد اثرات آن خواسته و ناخواسته اكوسيستم هاي حساس ساحلي و با ارزش اكولوژيكي (پوشش گياهي و جانوري) را در بر گرفته و آنها را در خطر نابودي و انقراض قرار داده است.
سواحل مناطق شرق هرمزگان اكوسيستم‌هايي با شرايط مساعد از جمله پوشش جنگل‌هاي مانگرو (حرا) را در برمي‌گيرد كه در فهرست تالاب بين‌المللي به ثبت رسيده و حائز اهميت است.
از آنجايي كه اين جنگل‌ها زيستگاه امن براي جانوران به ويژه پرندگان بومي و مهاجر به شمار مي‌آيد، لطمه به اين اكوسيستم‌ها مي‌تواند اثرات سوئي به همراه داشته باشد كه به طور مستقيم و غير مستقيم مي‌تواند تمام ابعاد زندگي بشري را تحت احاطه خود قرار دهد.
تردد بيش از حد قاچاقچيان مواد سوختي در سواحل، بارگيري به وسيله پمپ به داخل لنج و احتمال نشت مقاديري سوخت به ساحل و دريا، رهاسازي عمدي گازوئيل توسط قاچاقچيان در زمان احساس خطر در دريا و ... سبب ظهور لكه‌هايي سياه و راكد ماندن اين مواد در سواحل مي‌شود و هر از چند گاهي مي‌توان مناظر بد سيماي حاصل از اين رفتارهاي نادرست را در سواحل مشاهده كرد.
از طرفي ديگر نبايد فراموش كرد گازوئيل سرمايه‌اي ملي است كه در راستاي توليد آن هزينه‌ها و انرژي آنچناني صرف مي‌شود.
مرگ و مير آبزيان، مهاجرت از منطقه، تغييرات و كاهش در تنوع زيستي و تغيير رفتار موجودات در محيط زيست منطقه از جمله تبعات گازوئيل و مخلوط شدن آن با آب‌هاي ساحلي در مناطق آلوده است.
به نظر مي‌آيد در شرايط كنوني بايد مسئولان با پديده قاچاق سوخت كه امروزه همگان با تبعات ويران كننده آن آگاه هستند بيش از پيش در شرق هرمزگان توجه كنند(هر چند كه تاكنون دستاوردهاي دستگاه‌هاي مقابله‌اي در اين راه كم نبوده است).
و در نگاهي تازه‌تر به اين امر به عنوان يك عامل تشديد كننده آلودگي نفتي در سواحل و درياها، ‌اقدامات نظارتي و كنترلي از طرف سازمان حفاظت محيط زيست نيز امري است كه بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.