حيات دوباره ماهيان خاوياري در گلستان

جام جم آنلاين: ماهی خاویاری یا مروارید سیاه خزر که طی سالهای اخیر در معرض تهدید قرار گرفته است با انجام اقداماتی مانند تولید و رها سازی بچه ماهیان خاویاری دوباره به این دریاچه بازگشت و فرآیند احیای نسل آن آغاز شد.

رشد تولید 24 درصدی بچه ماهیان خاویاری و رها سازی آن در گلستان در سالجاری روزنه های امید برای احیای دوباره نسل این گونه ارزشمند و مروارید دریای خزر را موجب شده است.

در حال‌ حاضر 27 گونه‌ ماهی‌ خاویاری‌ در دنیا وجود دارد که‌ شش گونه‌ آن‌ در دریای‌ خزر و رودخانه ‌های‌ منتهی‌ به‌ آن‌ زیست‌ کرده‌ و 90 درصد خاویار جهان‌ را تأمین‌ می کنند.

به تاکید کارشناسان، ارزیابی ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر نیاز به وجود اطلاعات مشترک پنج کشور حاشیه این دریا دارد.

در دهه های اخیر، روند کاهش ذخایر خاویار در دریای خزر موجب شد تا بازار مرغوب ترین و ناب ترین خاویار ایران و جهان در گلستان در قبضه و محاصره خاویارهای تقلبی وارده از سوی برخی کشورهای حاشیه دریای خزر قرار گرفته است و بازار خاویار اصیل ایرانی در معرض خطر افتد.

خاویار تقلبی از شکم ماهی خاویاری و تخم آن تولید نمی شود و این گونه های بدلی و مصنوعی خاویار فقط به دلیل افزودن مواد و رنگدانه ها، طعم خاویار را می دهند و هیچیک از خواص خاویار را ندارند.

ورود و قاچاق این گونه از مواد غذایی می تواند هم سلامت فرد را به مخاطره اندازد و هم به جایگاه واقعی خاویار ایران در جهان لطمه بزند.

این عوامل درحالیست که روند رها سازی و تولید ماهیان خاویاری در سالهای اخیر در گلستان روزنه های امید برای بازگردان دوباره این گونه ماهیان را به خزر زنده کرده است.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: تولید انواع بچه ماهیان خاویاری در استان در سالجاری 24.5 درصد نسبت به سال قبل رشد یافت.

علی اکبر پاسندی در گفتگو با مهر افزود: بر اساس برنامه های تولیدی که از سوی سازمان شیلات ایران به این اداره کل ابلاغ شده است باید در سال 1390 تعداد 73 میلیون و 900 هزار قطعه انواع بچه ماهیان خاویاری و استخوانی در استان تولید می شد.

وی اظهار داشت: با تلاش کارشناسان و نیروهای برجسته سه مرکز بازسازی ذخایر آبزیان در سال 1390 که مزین به نام سال جهاد اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری است و با توجه به برنامه ابلاغ شده از سوی سازمان شیلات ایران با رشد 24.5 درصدی نسبت به برنامه، 92 میلیون و 56 هزار و 405 قطعه انواع بچه ماهی خاویاری و استخوانی تولید و در دو رودخانه منتهی به دریای خزر در استان رها سازی شد.

وی افزود: از مجموع بچه ماهیان رهاسازی شده به ترتیب بچه ماهی کلمه، سفید، کپور دریایی و قره برون بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و بقیه مربوط به سایر گونه های خاویاری از جمله فیل ماهی، چالباش و شیپ است.

پاسندی عنوان کرد: به دلیل مهاجرت عمده ماهیان باارزش اقتصادی دریای خزر به ویژه ماهیان خاویاری به رودخانه ها جهت تخم ریزی، این قسمت از اکوسیستم آبی به عنوان شریان حیاتی دریای خزر محسوب شده و جهت حفظ منابع زنده و تنوع زیستی دریای خزر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: نظر به شوری آب دریا و عدم زاد و ولد انواع ماهیان خاویاری و استخوانی در ردیا، رودخانه ها به عنوان زایشگاه طبیعی ماهیان محسوب می شوند به طوری که یکی از مشکلات عدیده در زمان رها سازی بچه ماهیان نبود آب پایه جاری در این رودخانه هاست که این موضوع نیازمند حمایت جدی مسئولان استان خصوصا محیط زیست و آب منطقه ای را برای برطرف کردن این معضل می طلبد.

پاسندی اظهار کرد: در این راستا شیلات استان یکی از راه های عملیاتی برای برون رفت از این معضل احداث آب بندان در کنار رودخانه ی گرگان رود و ذخیره آب در زمان غیر زراعی در هنگام رها سازی مورد استفاده قرار گیرد تا ضمن تامین اعتبار ملی و استانی نسبت به تحقق آن اقدامات لازم انجام گیرد.

وی در ادامه گفت: مباحث صید و صیادی و مشاغل مرتبط با آن به لحاظ مسایل اجتماعی و اقتصادی و همچنین سوابق تاریخی و دیرینه آن و مسایل معیشتی صیادان و مردم ساحل نشین از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در این راستا وجود مسایل مختلف زیست محیطی و بسیاری از مسایل دیگر، همگی دلایلی هستند که اهمیت این دریا و منابع آن را دو چندان کرده و لزوم حفاظت از منابع آبزی آن را اجتناب ناپذیر می کند.

مدیرکل شیلات گلستان عنوان کرد: تعاملات با ارگان های دریایی و هماهنگی های ملی و منطقه ای جهت مدیریت منابع محیط زیست دریایی و با انجام اقدامات حفاظتی و برنامه ریزی مدون و زمانبندی شده و هدفمند می توان برنامه های شیلات را در راه رسیدن به اهداف بازسازی ذخایر آبزیان دریا سهل الوصل تر کرد.

به تاکید کارشناسان، مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری های دستگاه گوارش و بعضی از سرطان ها بسیار موثر است و از آنجایی که خاویار از نظر عنصر آهن نیز غنی است به همین دلیل مصرف آن به افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن نیز توصیه می شود.