تالاب گمیشان در معرض آسیبهای زیست محیطی/ صنعت نفت هم آمد

معاون طبیعی محیط زیست گلستان در این زمینه گفت: گلستان دارای چهار تالاب بین المللی آلما گل، آجی گل، آلاگل و گمیشان است که مهمترین مشکل این تالابها کمبود منابع آبی است.

محسن جعفرزاده در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: تالابها با توجه به خشکسالی های اخیر و وضعیت بارندگی در استان، خشکسالی های اخیر در وضعیت نامناسبی قرار دارند.

وی با بیان اینکه این تالاب ها به عنوان بستر و اکوسیستم حیاتی برای حیات وحش استان محسوب می شود، افزود: این تالابها در حوزه ای قرار دارند که سدهایی در بالادست آن قرار دارد و مصارف صنعتی، کشاورزی و پرورش ماهی این منطقه از این سدها است.

تالابها نیازمند منابع آبی جدید

جعفر زاده اظهار داشت: باید بتوان منابع آبی جدیدی برای این تالاب ها تعریف کرد تا تالابها بتوانند از ذخیره آبی مناسب برخوردار شوند و پرندگان مهاجر در این مناطق زاد آوری و دوره مهاجرت خوبی را سپری کنند.

وی با اشاره به کاربری های غیر مجاز که در اطراف تالاب ها تعریف شده است، بیان کرد: این کاربری های غیرمجاز منابع آلاینده را به طرف این تالاب ها سرازیر کرده است.

تالاب بین المللی گمیشان زیستگاه بیش از 20 نوع پرنده

سازمان حفاظت محیط زیست در گزارشی، از 22 گونه پرنده در این تالاب نام برده شده که شامل: چوب پا، پرستوی دریایی نوک کلفت، معمولی، کوچک و پرستوی دریایی گونه سفید، غاز پیشانی سفید، خروس کولی، کوکر دم دراز، کوکر شک سفید، سلیم طلایی، بوف برفی، شاه بوف، چکاوک بال سفید، سلیم شنی، غاز خاکستری، چنگر معمولی، فلامینگوی بزرگ، چنگر معمولی، عقاب دریایی دم سفید، عقاب شاهی و دلیجه کوچک است.

علاوه بر این، در این تالاب تاکنون بیش از 20 گونه ماهی نظیرکپور ماهیان شناسایی شده است که این خانواده با دو جنس و سه گونه متنوع ترین ماهیان این تالاب است، سه خار ماهیان، شیشه ماهیان، کفال ماهیان، سوف ماهیان ، گاو ماهیان، و..... از دیگر گونه هایی است که در این تالاب زیست می کنند.

از پستانداران مرتبط با تالاب نیز از فک دریای خزر، روباه و شغال نام برده شده است و گونه های گیاهی این تالاب گونه های عموما هالوفیت و شورپسند، البته " شتر پسند " نیز هستند

تالاب بین المللی گمیشان و تهدیدها

تالاب بین المللی گمیشان در تهدید پروژه هایی از جمله ساخت پالایشگاه نفت و مجتمع پتروشیمی است و این طرح ها سایه شوم خود را بر روی تالاب بین المللی گمیشان با همة ارزش هایی که دارد، گسترده است.

یکی از این پروژه ها، مجتمع پالایشگاه نفت منطقه صوفیکم است که شرکت نفت مرو ظاهرا مسئول برپایی آن شده است و تابلوی این پروژه در مسیر جاده آق قلا به سمت تالاب آلاگل قرار دارد.

اجرای این طرح ها با توجه به ساختار زمین شناسی منطقه، محرز بودن سیل گیری آن، شیب آن و خروجی سیلابها به سمت گمیشان در آینده نزدیک می تواند تبعات زیست محیطی زیانباری برای این تالاب بین المللی داشته باشد.

شکار پرندگان تالاب بین المللی گمیشان

پرندگان این تالاب عمدتا پرندگان مهاجر هستند که با سرد شدن هوا در بخش های روسیه به این تالاب می آیند، این پرندگان معمولا از آبانماه وارد ایران می شوند و تا اوایل فروردین در اینجا می مانند و یکی از مشکلات این تالاب شکار بی رویه است

طرح های گردشگری ناپایدار

با توجه به رشد صنعت گردشگری در سالهای اخیر، متاسفانه طرح های عجیب، فانتزی و غیرپایدار بدون توجه به حساسیت اکوسیستم های طبیعی و پیامدهای زیست محیطی آن در حال شکل گرفتن است.

تخلیه زباله و فاضلاب

در این منطقه نظیر سایر مناطق شمال برای رفع آلودگی های زباله و فاضلاب همچنان وعده داده می شود و شهرستان بندرترکمن نیز مشابه سایر شهرهای استان فاقد سیستم تصفیه فاضلاب است، بعلاوه همه رودهای استان گلستان نیز در این سواحل، فاضلاب های استان را وارد دریای خزر می کنند که شامل انواع فاضلاب های آلوده از جمله کود های شیمیایی اراضی کشاورزی بالادست است.

تبعات این آلودگیها دامنگیر تالاب بین المللی گمیشان نیز می شود که مأمن هزاران پرنده و آبزیان است و می تواند بیماریهای مختلف و نوظهوری را در ابعاد بسیار وسیع منتشر کند.

پرورش میگو در گمیشان

یکی از مشکلاتی که این تالاب را تهدید می کند، پروژه پرورش میگو شیلات است، در حال حاضر حدود یکصد هکتار مزرعه مورد بهره برداری میگو است که در صورت توسعه به 400هکتار نیز می رسد.

به تاکید کارشناسان، این استان به عنوان گنجینه اکوتوریسم در ایران مطرح و معروف است و وجود جاذبه های فراوان نظیر تالابها در استان موجب شده تا روند استقبال از آن گسترش یابد.

وجود مناطق بکر طبیعی و جاذبه های دیدینی، می تواند فرصتهای سرمایه گذاری در استان را گسترش دهد و زمینه توسعه این صنعت نو و پایدار را فراهم کند