دلیل مرگ 20 هزار قطعه ماهي سد بارزو در پرده ابهام

دلیل مرگ 20 هزار قطعه ماهي سد بارزو در پرده ابهام
خبرگزاري مهر: در حالي كه در پي تلف شدن 20 هزار قطعه ماهي در سد بارزوي شيروان، مسئولان محلي با استناد به آزمايشات انجام شده، پايين آمدن سطح آب را دليل اين فاجعه زيست محيطي ذكر مي كنند، كارشناسان مستقل دليل ارائه شده را نادرست مي دانند.
به گزارش خبرنگار مهر، اوايل هفته جاري بود كه مردم ساكن در روستاهاي مجاور سد بارزوي شيروان، خبر از مرگ شمار زيادي از ماهيان اين سد را دادند، ماهيان تلف شده اي كه تعداد آنها در نگاه اول بيش از چندين هزار قطعه به نظر مي رسيد.
در پي اين فاجعه زيست محيطي مطابق معمول مسئولان شهرستاني اقدام به تشكل ستاد بحران براي بررسي موضوع و ارائه دليل محكمه پسند مرگ اين تعداد ماهي كردند و در عين حال نيز فرماندار شهرستان شيروان از نمايندگان رسانه ها در اين شهرستان خواسته بود كه اين موضوع تا زمان روشن شدن دلايل كارشناسي، به هيچ عنوان رسانه اي نشود.
اگر چه خبر اين فاجعه به برخي از رسانه ها درز كرد و مسئولين شهرستان هم در همين شراط بحراني براي خبرنگار آن رسانه خط و نشان كشيدند، اما عمق فاجعه به اندازه اي بود كه نمي شد با توبيخ چند خبرنگار آن هم در آستانه روز خبرنگار، مانع از آگاهي و اطلاع عموم از مرگ اين تعداد آبزي آن هم در سدي بزرگ شد.
مرگ 20 هزار قطعه ماهي در سد بارزو
سد بارزو در 40 کیلومتری شهر شیروان در مجاورت روستای بارزو قرار دارد و از طریق جاده‌ای آسفالته به طول 40 کیلومتر قابل دسترسی است
اگر چه مطالعات احداث سد بارزو از سال 1331 آغاز شده بود، اما عملیات اجرائی آن در سال 72 آغاز شد و خود سد نيز در سال 81 به بهره برداری رسید.
سد بارزوی شیروان سدی است از نوع بتنی دو قوسی که بر روی رودخانه قلجق از سر شاخه‌های رود اترک احداث شده است.
در اين سد انواع آبزيان زيست مي كنند و بنا به گفته كارشناسان نيز غالب ماهيان موجود در اين سد از خانواده كپورماهيان هستند.
به نظر مي رسد صبح دوشنبه هفته جاري بوده كه اهالي محل متوجه تلف شدن هزاران ماهي در پشت اين سد مي شوند و مسئله را به محيط زيست و ديگر دستگاه هاي مرتبط اطلاع مي دهند.
با حضور مسئولين و خبرنگاران در محل سد، اظهارنظرها در مورد شمار ماهيان تلف شده و دلايل اين فاجعه متفاوت مي شود اما همه اتفاق نظر دارند كه تعداد اين ماهيان به بيش از چندين هزار قطعه ماهي مي رسد.
رمضانعلی مشارعی رئیس آتش نشانی شیروان که خود نيز از اعضاي ستاد حقيقت ياب و بحران اين مسئله نيز هست در همان زمان در گفتگو با رسانه ها اظهار کرده است كه به نظر مي رسد 20 هزار قطعه ماهی در این حادثه تلف شده‌اند.
تخلیه ماهی‌های مرده سد بارزوی شیروان
با گذشت دو روز از روي دادن اين فاجعه زيست محيطي، اجساد ماهيان مرده سد در هواي گرم ميانه تابستان متعفن شده و بوي مشمئز كننده فساد اجساد اهالي روستاهاي منطقه را عاصي و معترض كرد.
محيط زيست شيروان هم در پي اعتراض مردم كار تخلیه ماهی‌های مرده از سد بارزوی این شهرستان را آغاز كرد.
رئيس اداره حفاظت محيط زيست شهرستان شيروان سه شنبه هفته جاري در اين زمينه گفته است كه کار تخلیه ماهی‌های مرده سد بارزوی شیروان توسط نیروهای خدماتی مرکز بهداشت، محیط زیست، آتش نشانی و هلال احمر شیروان در حال انجام است.
حبیب‌الله لشگری با بيان اين كه هنوز علت مسمومیت تعداد زیادی از ماهی‌های سد بارزوی شیروان مشخص نیست، عنوان كرده بود كه تحقیقات و انجام آزمایشات توسط مسئولان ذی ‌ربط در اين زمينه در دست اقدام است.
رئیس جمعیت هلال احمر شیروان كه نهاد متبوع او نيز در زمينه پاك سازي سد فعاليت مي كرد، در اين زمينه مي گويد: عمق فاجعه تلف شدن ماهی‌های سد بارزوی این شهرستان بالا است.
رمضانعلی مختاری اظهار مي كند: تمام امکانات هلال‌احمر این شهرستان برای حادثه تلف شدن ماهی‌های سد بارزوی بسیج شدند
وی از بسیج شدن تمام امکانات خودرویی، امدادی و نیروهای هلال‌احمر شیروان برای این حادثه خبر مي دهد و مي افزايد: بدین منظور جلسه ستاد بحران این شهرستان در محل فرمانداری تشکیل شده است.
مختاری با اشاره به اينكه تمام نیروهای خدماتی شهرستان به منطقه اعزام و نسبت به امحا و جمع‌آوری ماهی‌های فاسد اقدام مي كنند، عنوان مي كند: عمق این فاجعه بالا است و مسئولان شیروان گفته‌اند هاین موضوع رسانه‌ای نشود!
رئیس جمعیت هلال احمر شیروان اظهار مي كند كه اگر تمام مسئولان و دست اندرکاران تلاش نکنند، در هوای گرم ماهی‌های فاسد شده هوای منطقه را دگرگون می کند و بوی تعفن در منطقه می‌پیچد چون ماهی‌ها دپو شده‌اند.
نتيجه تحقيقات و آزمايشات ستاد حقيقت ياب
سرانجام پس از گذشت پنج روز از اين فاجعه زيست محيطي گويا آزمايشات كارشناسان مورد نظر مسئولان شيروان به نتيجه رسيده، نتيجه اي كه كارشناسان مستقل را در بهت و حيرت فرو برده است.
معاون سياسي اجتماعي فرماندار شهرستان شيروان در اين زمينه مي گويد: پس از انجام آزمايش هاي متعدد توسط كارشناسان مورد تاييد اداره حفاظت محيط زيست، مشخص شده كه آب سد بارزو هيچ گونه آلودگي شيميايي نداشته و علت مرگ ماهيان به طور قطع و يقين آلودگي نبوده است.
عبدالجواد توحيدي اظهار مي كند: كارشناسان پس از بررسي پايين آمدن سطح آب سد و در نتيجه كمبود اكسيژن را دليل تلف شدن اين تعداد ماهي اعلام كرده اند.
به گفته وي بر اساس اعلام كارشناسان افزايش دماي هوا نيز در اين مسئله دخيل بوده است.
البته ذكر اين نكته نيز نبايد فراموش شود كه 95 درصد از آب شرب مشترکان شیروان از آب تصفیه شده سد بارزو تأمین می‌شود و معاون فرماندار نيز با اشاره به اين مسئله، تصريح مي كند كه آب آشاميدني شيروان كاملا سالم بوده و در اين زمينه نيز در روزهاي اخير آزمايش هاي متعددي انجام شده است.
رئيس اداره حفاظت محيط زيست شهرستان شيروان هم در مورد علت تلف شدن هزاران ماهي در سد بارزو و نتايج آزمايشات انجام شده، مي گويد: بنا بر نظر كارشناسان علت اين فاجعه پايين آمدن سطح آب و در نتيجه كمبود اكسيژن و گرمي هوا بوده اما اين نظر هنوز به عنوان نظر نهايي و قطعي مورد تاييد نيست.
حبيب الله لشگري اظهار مي كند: البته مي توان با اطمينان بيش از 90 درصد گفت كه تنها دليل تلف شدن اين تعداد ماهي، نظر فوق الذكر يعني پايين آمدن سطح آب و كمبود اكسيژن بوده است.
نظرات متفاوت كارشناسان مستقل
درحالي كه مسئولان شهرستان شيروان پايين آمدن سطح آب و كمبود اكسيژن را به عنوان دليل تقريبا قطعي مرگ بيش از 20 هزار قطعه ماهي در سد بارزو اعلام كرده اند، برخي از كارشناسان شيلات اين دلايل را غيرعلمي و نادرست مي دانند.
يك كارشناس ارشد شيلات در اين زمينه در گفتگو با خبرنگار مهر مي گويد: تلف شدن آبزيان به دليل پايين آمدن سطح آب اتفاق مي افتد اما سطح آب سد بارزو به اندازه اي پايين نيامده كه باعث مرگ اين تعداد ماهي شود.
مسعود سعيدي فر با اشاره به اينكه سطح آب اين سد در فصل تابستان جاري به حدود نصف شرايط معمولي كاهش يافته است، اظهار مي كند: اين ميزان كاهش نمي تواند سبب مرگ آبزيان آن هم در اين اندازه شود
وي با بيان اينكه غالب ماهيان موجود در اين سد از خانواده كپورماهيان هستند، تصريح مي كند: اين گونه از ماهيان جزو گونه هاي مقاوم محسوب مي شوند و نمي توان براي مرگ گسترده آنها دلايلي چون پايين آمدن سطح آب و گرماي هوا را به راحتي پذيرفت.
سعيدي فر مي افزايد: حتي در استخر پرورش ماهي به ابعاد 20 در 10 متر كه حدود 20 هزار قطعه ماهي در آنها پرورش داده مي شود، پايين آمدن سطح آب تا نيم متر نيز روي مي دهد اما ميزان تلفات به هيچ عنوان به اين اندازه نمي رسد.
وي عنوان مي كند: از طرف ديگر تلف شدن تقريبا يك باره اين تعداد ماهي نمي تواند به دليل پايين آمدن سطح آب و در نتيجه كمبود اكسيژن باشد چرا كه پايين آمدن سطح آب روندي آهسته و مدت دار است و اگر اين دليل تلف شدن ماهيان باشد؛ بايد مرگ 20 هزار ماهي در طي دوره طولاني تر صورت بگيرد نه آنكه در طي يك و يا دو شب روي داده باشد.
به گفته سعيدي فر پايين بودن سطح آب سد بارزو و گرماي هوا در حال حاضر نيز وجود دارد و اگر تلف شدن ماهيان به اين دليل باشد بايد اين روند ادامه دار بوده و هر روز شاهد مرگ شمار ديگري از ماهيان باشيم در حالي كه اين مسئله صادق نيست.
اين كارشناس ارشد شيلات با رد تلويحي دليل اعلام شده براي تلف شدن اين تعداد ماهي در سد بارزوي شيروان، آلودگي هاي شيميايي و سمي را يكي از دلايل محتمل مي داند اما تاكيد مي كند كه هر گونه اظهارنظر دقيق در اين زمينه منوط به انجام آزمايشات دقيق آب و ماهيان تلف شده توسط كارشناسان مستقل است.
تني چند از كارشناسان و فعالان عرصه شيلات خراسان شمالي نيز در گفتگو با خبرنگار مهر، دليل ارائه شده براي تلف شدن 20 هزار قطعه ماهي در سد بارزو را غيرقابل باور و نامحتمل دانستند.
ماهيان را همه گر آب برد....
در حالي كه با گذشت كمتر از يك هفته از مرگ 20 هزار قطعه ماهي در سد بارزوي شيروان، مسئولين شهرستاني بنا به گفته خود با انجام آزمايشات و تحقيقات دقيق، دليل اين حادثه را نيز اعلام كرده اند، دوست داران زيست محيطي خراسان شمالي با استناد به نظرات كارشناسان مستقل، دليل اعلام شده را نمي پذيرند.
آنها انتظار دارند اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان شمالي كارشناساني مستقل و كارآزموده را براي بررسي موضوع انتخاب كند و نتيجه حاصله نيز هر چه باشد صادقانه به مردم اطلاع رساني شود