کسب رتبه هفتم کشوری و مشکلات و موانع قم در تولید ماهیان زینتی

کسب رتبه هفتم کشوری و مشکلات و موانع قم در تولید ماهیان زینتی
خبرنگار مهر، ماهیان زینتی از جمله تولیدات تحت نظارت سازمان جهاد کشاورزی است که مطابق با آمار دریافتی از این سازمان، میزان تولید انواع آبزیان در سال 1391 در قم از مرز یک هزار تن گذشته و به هزار و 43 تن رسید که نسبت به سال قبل 13 درصد افزایش یافته است که این میزان تولید در تمام بخش های تابعه استان و در 212 استخر پرورش ماهی و منبع آبی استان انجام شده است.
به گفته مدیر امور شیلات و آبزیان استان قم، انواع ماهیان پرورشی این استان عبارتند از ماهی قزل آلای رنگین کمان، قزل آلای خال قرمز، کپور، آمور، فیتوفاگ، بیگ هد، ماهیان خاویاری، ماهی سفید دریای خزر که کیفیت آبزیان تولیدی استان در حد مطلوب می باشد.
سید محمد رضا طاهری افزود: تولید ماهیان زینتی استان در سال 91 معادل سه میلیارد و 320 قطعه بوده که نسبت به سال قبل 38 درصد افزایش داشته است و در رتبه هفتم کشور در تولید ماهیان زینتی قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: این میزان تولید در 31 واحد تولیدی شامل بیش از 27 گونه ماهیان زینتی از جمله ماهیان مولی، گوپی، سوارتر، پلاتی، زبرا، رزی باب، تایگر، سورم، اسکار، آنجل، انواع گلد فیش، انواع سیپلاید،انواع فلاور، فایتر، اوراتوس، کوریدوراس، بلک ویدتو، گورامی و دیسکاس می باشد.
برای آگاهی بیشتر از وضعیت ماهیان زینتی استان، یکی از کارگاه های این استان مورد بازدید قرار داده شد تا از نزدیک وضعیت این حرفه را بررسی و ارزیابی کنیم.
هاتف مومنی نژاد از جمله فعالان عرصه تولید و پرورش ماهیان زینتی استان است که درارای لیسانس میکروبیولوژیی است که در روستای مبارک آباد بخش قنوات کارگاهی به این منظور اجاره کرده تا فعالیت خود را در این زمینه انجام دهند هاتف مومنی نژاد که است.
وی در خصوص کارگاه خود چنین می‌گوید: کار تولید ماهی زینتی را 10 سال پیش در زیر زمین منزل مسکونی خود آغاز کردم و با تلاش و پشتکار کارگاهم را گسترش داده و اکنون در این کارگاه استیجاری فعالیت خود را ادامه داده ام

وی در ادامه تصریح کرد: در ابتدا این فعالیت به تنهایی انجام می‌شد که با همت و تلاش شبانه روزی خود و همکاری برادرش توانسته اکنون این کارگاه با سه نفر، یک میکروبیولوژیست، یک ارشد شیلات و یک کارشناس شیلات اداره می‌شود و این کارگاه دارای دو سالن است که با آکواریوم‌ها مطبق پوشیده شده و در ابتدای سالن اول چهار وان نسبتا بزرگ دیده می‌شود که در آن ماهی هایی بزرگ جثه تر به چشم می‌خورند.
این پرورش دهنده ماهیان زینتی می‌گوید: فعالیت خود را در عرصه تولید و تکثیر ماهیان زینتی را از 10 سال پیش در انباری خانه خود با حداقل امکانات و10 تا 15 آکواریوم آغاز کرده که اکنون به 300 آکواریوم ارتقا یافته است و بالغ بر 30 گونه ماهی تولید و تکثیر می شود که 10 گونه آن تکثیری و مابقی پرورشی است.
وی در خصوص ماهیان تکثیری کارگاه خود اظهار داشت: تعدادی از ماهیان این کارگاه برای اولین بار در محیط کارگاه پرورش و تولید شده که از جمله آنها سام فیش، جک دمپسی، پرکسی موس و بیرچاردی است که از تولیدات خاص این کارگاه است.
تولید ماهیان زینتی نیازمند حمایت و تکنولوژی لازم است
مدیر کارگاه ماهیان زینتی مبارک آباد تاکید کرد: تولید و پرورش ماهیان زینتی به علت نبود تخصص و تکنولوژی کافی یا تولید نمی‌شود و یا در حد کارگاه‌های کوچکی و خانگی است که اگر حمایت نشود نمی‌توان از این کار درآمدزایی کرد و به تولید انبوه و صادرات دست یافت و فقط در شرایطی که افراد خود مغازه ای در شهر برای فروش ماهیان داشته باشند می‌توانند از این حرفه درآمدزایی کنند.
مومنی نژاد گفت: در این کارگاه ماهیان پرورش و تکثیر و برخی از ماهیان به شکل خاص تولید می‌شود که سعی ما در اینست که رقابت و بازده کم باشد و زمانی که ماهیان به رشد کافی رسیدند به شهرستان‌ها و یا برای فروش در خود استان به نواحی مختلف ارسال می‌شود که خوشبختانه این کارگاه در کنار فروش به استان‌های دیگر تعدادی از ماهیان را به مغازه‌ای که متعلق به مدیر کارگاه در شهر قم است فرستاده و به فروش می‌رسد.
وی در خصوص تولیدات کارگاه خود اظهار کرد: نسبت به سال 90 تولیدات آبزیان 15 تا 20 درصد افزایش یافته که 20 گونه گوشتخوار و 10 گونه گیاهخوار پرورش داده می‌شود.
مومنی نژاد در خصوص گرمای این محیط چنین می‌گوید: کیفیت آب پرورشی باید بالا و حتما شیرین باشد که هرچه شیرین تر باشد بهتر و مناسب تر است؛ به این جهت هر کارگاه تولید و پرورش ماهیان زینتی باید دارای دمای مناسب گرمایشی برای پرورش ماهیان باشد که دمای آب پرورشی ماهیان باید 28 درجه باشد و بنابراین دمای این محیط نیز چیزی بین 30 تا 35 درجه باشد

در بازدید از آکواریوم ها، برخی ماهیان کوچک و تپلی همچون سورم با ذوق و علاقه بسیاری در مقابل لنز دوربین و در تیررس دید بیننده قرار می‌گیرند و آدمی به یاد مصاحبه‌های خیابانی می‌افتد که مردم با علاقه و ذوق وافر برای قرار گرفتن در مقابل لنز دوربین همدیگر را هل می‌دهند تا خود در معرض دید قرار گیرند ولی برخلاف ماهیان سورم ماهیانی نیز همچون عروس با هیکلی ظریف و تاج و توری که زیباییشان را دوچندان می‌کند به چشم می‌خورند که در برابر چشم بیننده ناز می‌کند و به عکاس افتخار نمی‌دهند عکسی از آنها در دوربین خود ثبت کند.
مومنی نژاد در خصوص مشکلات تولید کنندگان ماهیان زینتی بیان کرد: امکانات پزشکی و آزمایشگاهی استان ضعیف است و این فعالیت تولیدی حمایت لازم نمی‌شود، تسهیلاتی به پرورش دهندگان ماهی زینتی تعلق نمی‌گیرد تا جایی که اگر گونه‌ای از ماهی‌های کارگاه دچار بیماری شود بنا به تجربه مسئولان کارگاه مورد مداوا قرار می‌گیرند و آنتی بیوتیک خورانده می‌شود و یا تکه برداری می‌شود که کارشناس و متخصصی در این زمینه برای درمان بیماری و مشکلات پزشکی ماهیان زینتی استان در نظر گرفته نشده است.
نمیتوان کارگاه تولید ماهیان زینتی را در شهر احداث کرد
مدیر کارگاه ماهیان زینتی مبارک آباد با اشاره به مشکلات احداث کارگاه گفت: این کارگاه دارای مجوز است ولی به دلیل سختگیری های مراکز بهداشتی در خصوص احداث کارگاه پرورشی، نمی توان کارگاه ماهیان زینتی را در شهر احداث کرد باید دارای حریم قانونی و فاصله دوری خارج از شهر قرار گیرد.
وی در ادامه تاکید کرد: با اینکه در پروانه کار کارگاه اجازه 10 درصدی واردات درج شده ولی مجوز واردات به پرورش دهندگان ماهی زینتی داده نمی شود و یا تحت شرایط فوق العاده سختی داده می شود؛ برای صادرات نیز باید کد بهداشتی داشته باشد و از فیلترهای چون اتاق بسنه بندی و قرنطینه و ... عبور کند که اخذ کد بهداشتی بسیار سخت و نشدنی است.
مدیر این کارگاه تولید ماهیان زینتی اظهار داشت: حدود 90 درصد تولیدات این کارگاه به تهران صادر می شود و از دیگر شهرهایی که مقصد بار ماهیان زینتی است کرمان، محلات، شیراز و مناطق مجاور استان قم است که این ماهیان به فروش می رسد.
مدیر امور شیلات و آبزیان استان قم با اشاره به تسهیلات موجود برای آغازکار پرورش دهندگان گفت: طی سال گذشته 39 فقره مجوز پرورش ماهیان زینتی در استخرهای ذخیره آب کشاورزی نیز صادر شده که جهت اخذ تسهیلات بانکی به بانک های عامل معرفی می شوند

وی افزود: در هر استخر ذخیره آب چه در مناطق دشتی و گرم و چه در مناطق کوهستانی و سرد و با آب شیرین و شور امکان پرورش انواع آبزیان وجود دارد. در راستای توسعه آبزی پروری و مکانیزاسیون استخرهای پرورش ماهی، تسهیلات بانکی و کمک های فنی اعتباری در اختیار آبزی پروران استان قرار داشته و نیز دوره های آموزشی تخصصی تجهیز و مکانیزاسیون مزارع پرورش ماهی هر ساله برگزار می شود؛ در راستای سهولت دسترسی به ماهی و افزایش فرهنگ مصرف آبزیان به متقاضیان احداث تجهیز و بهسازی مراکز عرضه بهداشتی استاندارد آبزیان، تسهیلات بانکی مناسب پرداخت می گردد.
مدیر کارگاه ماهیان زینتی مبارک در پایان با اشاره به اقدامات لازم و خواسته های این بخش تولیدی در استان عنوان کرد: راهکارهایی در آینده باید لحاظ شود تا وضع تولیدکنندگان ماهیان زینتی بهبود یابد که از جمله آنها احداث بیمارستان و آزمایشگاه دامپزشکی تخصصی تشخیص بیماری های آبزیان است.
راهکارهایی برای رفع موانع تولید
همچنین راهکارهایی باید درجهت رفع موانع توسعه تولید و پرورش ماهیان زینتی انجام شود که از جمله این موانع و مشکلات می توان موارد زیر را نام برد:
1. نبود کارشناس متخصص در امر پرورش و تکثیر ماهیان زینتی
2. ایجاد و احداث داروخانه ای به منظور ارائه دارو به آبزیان بیمار
3. تاسیس و راه اندازی شرکت تعاونی پرورش دهندگان ماهیان زینتی به منظور ارائه خدمات لازم به اعضا و فروش محصولات پرورشی به خارج از استان
4. پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ کارمزد کم بهره به پرورش دهندگان توسط بانک های عامل در سطح استان
5. تحت پوشش و نظارت قرار گرفتن پرورش دهندگان توسط بیمه آبزیان جهت کارگاه های تکثیر و پرورش
6. ایجاد تسهیلات مناسب به منظور دریافت پروانه بهره برداری، کد بهداشتی و کد اقتصادی توسط سازمان های مربوطه.
امید است در آینده ای نزدیک مشکلات پرورش دهندگان استان در زمینه تولید ماهیان زینتی حل شود و نیازهای فعالان این عرصه تامین شده و استان قم در این زمینه در قله تولید و صادرات کشور قرار گیرد