ذخاير خاويار خزر به‌زودي صفر مي‌شود

روند کاهش توليد خاويار در درياي خزر در حالي اتفاق مي‌افتد که ميزان توليد اين محصول اکنون به پايين‌ترين حد خود رسيده و اين‌ گونه با ارزش، رو به انقراض قرار گرفته‌است.
به گزارش مهر، ميزان توليد خاويار در استان گلستان در 20 سال گذشته با کاهش چشمگيري روبرو بوده و به حدود دو تن رسيده‌است. اين کاهش درحالي است که گلستان روزگاراني قطب توليد خاويار در خزر بود و اکنون استحصال خاويار در خزر به يک رويا تبديل شده‌است.صيد غيرمجاز و روند روبه رشد آلودگي‌ها سبب شد تا ميزان توليد خاويار در خزر رو به کاهش رود و کم‌کم از «خاويار خزري» چيزي در ذهن و خاطره ها باقي نخواهد ماند.
مديرکل شيلات گلستان گفت: در سال 70، توليدات خاويار استان 125 تن بوده‌است اما امروز به کمتر از دو تن رسيده و اين، خط آخر توليدات خاويار است.علي اکبر پاسندي افزود: با کاهش خاويار در دريا مي‌خواهيم، برند و جايگاه اول در توليد خاويار را در گلستان حفظ کنيم.مديرکل شيلات از کلنگ‌زني دو مزرعه ماهيان خاوياري در بندر گز با ظرفيت 615 تن خاويار و 95 تن گوشت خاويار خبر داد. وي بيان داشت: 35 ميليارد تومان تسهيلات بانکي به اين امر اختصاص داده شده‌است و در چهار سال آينده شاهد بهره‌برداري از گوشت خاويار خواهيم بود. در سال 91 نيز شاهد بهره‌برداري از خاويار اين مزارع پرورشي هستيم. پاسندي در ادامه گفت: تا 25 سال آينده پيش‌بيني مي‌کنيم 500 تن گوشت خاويار و 300 تن خاويار را در استان توليد کنيم. وي با بيان اين‌که خليج گرگان بهترين و شاخص‌ترين مکان توليد ماهيان خاوياري کشور است، افزود: آماده استقبال از سرمايه‌گذاران اين بخش، در استان هستيم.
مديرکل شيلات گلستان گفت: قوانين و مقررات حاکم بر صيد غيرمجاز بسيار ضعيف و مربوط به 50 سال قبل است. علي اکبر پاسندي اظهار داشت: نگاه ما به دريا، يک نگاه بخشي است اما بايد اين نگاه مثل ديگر انفال؛ چون جنگل، کوه، درخت و غيره باشد.همکاران ما در دريا همه تلاششان را مي‌کنند اما تلاششان سرابي بيش نيست چون شبکه‌هاي صيادي غيرمجاز همه موانع را پشت سر مي‌گذارند و زحمات را به باد فنا مي‌دهند. پاسندي بيان داشت: از طريق استانداري، نمايندگان مجلس و ديگر مقامات استان تلاش‌هايي در حال انجام است تا ماهيان خاوياري در ليست صيد قاچاق معرفي شود که اگر اين مهم انجام شود، اتفاق موثري است.
علي‌اکبر پاسندي تصريح کرد: آنچه امروز ما در بخش صيد غيرمجاز خاويار در دريا مي‌بينيم، يک فاجعه است و اين موجود گران‌سنگ دريايي نياز به حفاظت دارد چون در ليست انقراض نسل قرار گرفته‌است. مديرکل شيلات گفت: در حال حاضر ماهيان خاويار غيرمجازي که عرضه مي‌شود، غيراستاندارد، غيربهداشتي و نارس است و همه متولي اين بخش، تنها شيلات نيست. وي افزود: يک ماهي خاويار 13 تا 16 سال طول مي‌کشد تا به رسيدگي جنسي و مولد شدن برسد واگر اين سيکل به هم بخورد فاجعه‌اي در اين نسل رخ مي‌دهد. پاسندي بيان داشت: امروز شاهد حضور افراد غيرمسئول بسياري در دريا هستيم که ماهيان نارس و نرسيده را برداشت مي‌کنند و اجازه نمي‌دهند ماهيان به وزن مطلوب برسند. وي با بيان اينکه در اين بخش نياز به فرهنگ‌سازي است، گفت: ما تا سال قبل، صادرات ماهيان خاوياري را داشتيم اما در حال حاضر صيد تجاري ماهيان خاوياري ممنوع شده‌است.مديرکل شيلات گلستان گفت: شيلات گلستان با داشتن سه مرکز تکثير و پرورش ماهيان خاوياري و استخواني با 60 درصد از تکثير و پرورش انواع بچه‌ماهيان خاوياري و30 درصد انواع بچه‌ماهيان استخواني، مقام اول کشور را دارا است. پاسندي افزود: گلستان در حال حاضر در در توليد آبزيان گرمابي، مقام چهارم کشور و در توليد خاويار مقام اول را دارد. در حال حاضر استان گلستان در بخش آبزي‌پروري در قالب شش تعاوني درسطح 6 هزار و 655 هکتار مزارع و منابع آبي، فعال است که سه تعاوني در بخش ماهيان گرمابي، دو تعاوني؛ ماهيان سردابي و يک تعاوني در بخش ماهيان زينتي فعال هستند.
وي با بيان اين‌که گلستان در توليد ماهيان زينتي مقام چهارم کشور را دارد و 9 درصد ماهيان زينتي کشور در گلستان توليد مي‌شود، افزود: سال گذشته 15هزار تن ماهي پرورشي در استان توليد شد.هم‌چنين حدود دو هزار تن ماهيان دريايي صيد شده‌است که انواع کفال، کپور، سفيد و کلمه را شامل مي‌شد. دو تن خاويار و36 تن گوشت ماهيان خاوياري نيز در سال گذشته، استحصال و بهره‌برداري شد.مدير کل شيلات گلستان افزود: امروز در سواحل 100 کيلومتري گلستان،21 تعاوني صيادي ماهيان استخواني با هزار و461 صياد مستقر هستند و از 15مهرماه با مجوز شيلات، براي صيد به دريا وارد مي‌شوند. پاسندي گفت: مصرف ماهي به عنوان غذاي سلامت در جامعه ما به صورت يک فرهنگ درنيامده‌است و سرانه مصرف ماهي در دنيا 16 کيلوگرم و در ايران 8.5 کيلوگرم مي‌باشد که اين سرانه در گلستان 7 کيلوگرم است. وي تصريح کرد: ماهي در سبد غذايي اصلي مردم ما قرار نگرفته‌است در حالي که مي‌تواند مثل گوشت در همه غذاها قرار گيرد. وي با بيان اين‌که 40 درصد توليدات ماهي گلستان به خارج از استان فرستاده مي‌شود گفت: هم اکنون در گلستان چند رستوران دريايي افتتاح شده‌است و آموزش و اطلاع‌رساني نيز در اين زمينه توسط شيلات انجام مي‌شود، نگراني نيز براي مصرف ماهيان پرورشي وجود ندارد. با ارزيابي‌هايي که توسط متخصصين انستيتو ذخاير ماهيان صورت گرفته‌است؛ ذخاير اين ماهيان تا سال 1404 به صفر مي‌رسد. همچنين به علت عمق و شوري بيشتر در حوزه جنوبي درياي خزر نسبت به ساير مناطق ماهيان خاوياري، اين درياچه از کيفيت بالاتري برخوردارند.
بر اساس آمارها در سال 1364، 305 تن خاويار در ايران برداشت مي‌شد اما پس از عواملي نظير فروپاشي شوروي سابق، ورود آلاينده‌ها به درياچه خزر و از بين رفتن بستر طبيعي تخم‌ريزي ماهيان خاوياري، ذخاير ماهيان در خطر کاهش قرار گرفت به طوري‌که اين ميزان، هم‌اکنون به سه تن رسيده‌است