سرانه مصرف دنيا 18 كيلوگرم؛ ايران 8.5 كيلو

در كشور ما علي‌رغم ساحلي‌ بودن و پرورش انواع گونه‌هاي آبزيان، مصرف سرانه‌ هشت و نيم كيلوگرم است و به دليل نداشتن بازار مصرف، ميزان زيادي از آبزيان دريايي و پرورشي كشورمان صادر مي‌شود اين درحالي است كه ميانگين سرانه‌ي مصرف آبزيان در جهان 18 كيلوگرم و در كشور‌هاي اروپايي 22 كيلوگرم است كه طبق برنامه‌ي پنجم توسعه بايد مصرف سرانه‌ي آبزيان در ايران به 13 كيلوگرم برسد.

خبرنگار كشاورزي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با توجه به رشد روزافزون جمعيت جهان، تامين غذا و دستيابي به منابع جديد غذايي يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي دولت‌ها گرديده و باعث شده تامين مواد پروتئيني به سمت ساير منابع از جمله آبزيان سوق يابد، در اين ميان ارزش بالاي پروتئين آبزيان، صنعت ماهيگيري را به صنعتي مهم در جهان تبديل كرده است.

از طرف ديگر محدوديت‌هاي صيد و بهره‌برداري از ذخاير دريايي، پرورش آبزيان را ضروري ساخته است.

آمارهاي جهاني نشان مي‌دهد كه مصرف سرانه‌ي آبزيان به بالاترين مقدار خود يعني 18كيلوگرم در سال رسيده است كه نشانگر اهميت بالاي اين بخش در ايجاد درآمد و غذا براي ميليون‌ها انسان است.

اگرچه در حال حاضر ميزان مصرف سرانه آبزيان در كشور ما هشت و نيم كيلوگرم است، اما وجود ذخاير قابل توجه آبزيان در آب‌هاي شمال و جنوب كشور و همچنين توسعه‌ي صنعت پرورش ماهي در آب‌هاي داخلي و امكان بهره‌برداري از آبزيان آب‌هاي بين‌المللي، چشم‌انداز روشني را براي تامين هرچه بيشتر پروتئين دريايي مورد نياز كشور فراهم كرده است.

پرورش آبزيان يك فعاليت با گستره جهاني است كه در بهبود تغذيه و كمك به توسعه‌ي اقتصادي كشور‌ها موثر است.

در كشور ما پيشرفت چشمگير صنعت ماهي طي سال‌هاي اخير قابليت پرورش آبزيان در سراسر كشور و استعداد ماهي‌دارشدن درياچه‌ها، مخازن پشت سدها، آبگير‌ها و رودخانه‌هاي كشور از طريق رهاسازي بچه‌ ماهي در آنها و همچنين امكان استحصال حجم زيادي از فانوس‌ماهيان هر يك به نوبه‌ي خود مي‌تواند در تامين بخش عمده‌اي از پروتئين كشور اثر‌گذار باشد.

با توجه به اين‌كه طي سال‌هاي اخير به دليل نامناسب‌ بودن بستر رودخانه‌هاي شمالي كشور براي تخم‌ريزي ماهيان درياي خزر ذخاير اين ماهيان از درياي خزر روند كاهشي گرفته است كه در اين زمينه بستر‌سازي و ايجاد شرايط مناسب در رودخانه‌هاي شمالي براي تخم‌ريزي ماهيان استخواني و همچنين بازسازي ذخاير ضروري است. از طرف ديگر مي‌توان با سياست‌هاي تشويقي و ايجاد انگيزه براي سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در پرورش ماهيان استخواني درياي خزر نيز بر افزايش توليدات آبزيان كشور نيز تاثير‌گذار بود.

در سال گذشته 368 هزار و 505 تن آبزي از آب‌هاي جنوب كشور صيد شده است و 43 هزار و 805 تن انواع آبزيان از آب‌هاي شمالي كشور صيد شده است.

همچنين 251 هزار و 374 تن از محل پرورش بخش خصوصي نيز انواع آبزيان توليد شده است كه در مجموع ميزان توليد آبزيان از طريق صيد و پرورش را به 663 هزار و 684 تن رسانيده است.

در اين ميان استان خوزستان با صيد 55 هزار و 422 تن انواع آبزيان، استان بوشهر با صيد 49 هزار و 281 تن، استان سيستان و بلوچستان با صيد 123 هزار و 361 تن، استان هرمزگان با صيد 140 هزار و 441 تن بالاترين ميزان صيد در سال گذشته از آب‌هاي جنوبي كشور را به خود اختصاص داده‌اند.

لازم به ذكر است؛ ميزان صيد در آب‌هاي شمال كشور در سال گذشته 43 هزار و 805 تن بوده است كه از اين ميزان 13 هزار و 615 تن مربوط به استان گيلان، 28 هزار و 608 تن مربوط به استان مازندران و هزار و 582 تن در استان گلستان صيد شده است.

در كشورمان پرورش ماهيان گرمابي با ميزان برداشت سالانه بيش از 121 هزار تن بالاترين ميزان توليد در بخش آبزيان پرورشي را دارد و پس از آن پرورش ماهيان سرد‌آبي با برداشت بيش از 91 هزار و 500 تن در رده‌ي دوم انواع ماهيان پرورشي قرار دارد.

همچنين سال گذشته 251 تن ماهي خاوياري در مزارع پرورشي كشور توليد و پرورش يافته است. همچنين شش هزار و 359 تن ميگو، 298 تن شاه‌ميگو پرورش يافته است.

در بين پنج استان پرورش‌دهنده ميگو در كشورمان به ترتيب استان‌هايي بوشهر، هرمزگان، سيستان و بلوچستان، خوزستان و گلستان بيشترين برداشت از مزارع پرورشي را داشته‌اند.

همچنين استان چهارمحال و بختياري در پرورش ماهيان سردآبي بيشترين برداشت را داشته و پس از آن استان مازندران، لرستان، آذربايجان غربي، فارس و كرمانشاه در رده‌هاي بعدي توليد و پرورش ماهيان سردآبي قرار دارند.

در پرورش ماهيان گرم‌آبي نيز در سال گذشته، استان مازندران با توليد بيش از 38 هزار تن، استان گيلان با توليد بيش از 31 هزار تن، استان خوزستان با توليد 27 هزار تن در رده‌هاي توليد و پرورش ماهيان گرم‌آبي (كپور‌ماهيان و خاوياري) قرار دارد.

گفتني است؛ بيش از 10 هزار و 500 باب مزرعه پرورش ماهيان گرم‌آبي به مساحت بيش از 40 هزار هكتار، هزار و 387 مزرعه پرورش ماهيان سردآبي به مساحت 230 هكتار و 214 مزرعه پرورش ميگو به مساحت دو هزار و 873 هكتار در كشور وجود دارد.

توليد و پرورش ماهي به غير از صيد در مزارع پرورشي و همچنين برداشت از منابع آبي طبيعي و نيمه‌طبيعي به مساحت 539 هزار و 943 هكتار توليد مي‌شود.

لازم به ذكر است؛ بيش از 43 هزار نفر پرورش‌دهنده و صيادان شاغل در منابع آبي كشور مشغول هستند و همچنين بيش از 12 هزار و 490 صياد در محدوده‌ي آب‌هاي شمالي و نزديك به 131 هزار صياد در محدوده‌ي آب‌هاي جنوبي كشور در بخش شيلات مشغول به فعاليت هستند.

براساس اعلام سازمان شيلات ايران، 900 فروند شناور در آب‌هاي شمال و نزديك به 11 هزار فروند شناور ناوگان ماهيگيري در آب‌هاي جنوب فعال هستند كه از اين ميزان 51 فروند كشتي صيادي در جنوب كشور فعاليت مي‌كنند و بقيه‌ي ناوگان در قالب قايق و لنج صيادي در آب‌هاي شمالي و جنوبي كشور فعال هستند