مرگ ماهيان با برداشت بي‌رويه از رودخانه زاب

مرگ ماهيان با برداشت بي‌رويه از رودخانه زاب
جام جم آنلاين: برداشت بی رویه از بستر رودخانه زاب سردشت در مرز ایران و عراق در سایه کم‌‌توجهی و عدم آگاهی مسوولان موجب مرگ و میر تعداد زیادی از آبزیان این رودخانه و تخریب و تغییر توان اکولوژیکی منطقه شده است
برداشت بی رویه شن و ماسه طی ماه های اخیر از رودخانه زاب سردشت به دلایل و بهانه های مختلف منجر به مرگ و میر آبزیان این رودخانه شده است.

بر اساس اعلام کارشناسان محیط زیست این اقدام متاسفانه منجر به تغییر ظرفیت و توان اکولوژیکی این رودخانه مرزی و به صدا در آمدن زنگ هشدار زیست محیطی شده است.
برداشت بی رویه شن و ماسه از رودخانه زاب سردشت در محدوده روستای واوان تا روستای بریسو و تخریب بستر این رود با ارزش طی سالهای اخیر یکی از مشکلات اصلی زیست محیطی منطقه محسوب شده و هشدارهای اداره کل محیط زیست نیز در تجدید نظر موافقت های اصولی برداشت شن و ماسه در این محدوده مثمر ثمر واقع نشده است.
سایت اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی از تلف شدن صدها قطعه ماهی زردپر در رودخانه زاب خبر داده است.
علت تلف شدن این تعداد ماهی در این سایت برداشت بی رویه شن و ماسه رودخانه ای از طرف واحدهای تولید شن و ماسه متخلف اعلام شده که مسوولان باید پاسخگویی این معضل باشند.
حاشیه امن بی توجهی مسوولان و تخریب اکوسیستم رودخانه زاب
متاسفانه طی یک ماه گذشته در حاشیه امن بی توجهی مسوولان، مالکان واحدهای متخلف تولید شن و ماسه از بستر این رود، با تخریب اکوسیستم رودخانه ای و تغییر مسیر اصلی جریان آب رودخانه زاب منجر به خشکیدن مسیر اصلی و مرگ و میر تعداد زیادی آبزیان بویژه ماهی «زردپر» شده است.
برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه علاوه بر تغییر مخرب زمین ها و رودخانه ها، باعث آسیب جدی به تخم ریزی ماهیان ارزشمند و افزایش سیل های مخرب، شده است که این امر لزوم برخورد قاطعانه با برداشت کنندگان غیرمجاز و غیرقانونی شن و ماسه از بستر رودخانه های را دو چندان می کند.
بر اساس اعلام کارشناسان، برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه ها به عنوان منبع اصلی تامین مصالح ساختمانی و وابستگی طرحهای عمرانی به مصالح رودخانه ای در مناطق مختلف کشور از جمله آذربایجان غربی شده است که برای جلوگیری از بروز برخی معضلات و پیشگیری از مشکلات جدی بعدی، بهینه کردن برداشت مصالح از رودخانه ها ضروری است.
مشکلی به اسم تلفات آبزیان به دنبال برداشت بی رویه وجود ندارد
معاون محیط طبیعی اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص تلف شدن ماهی «زردپر» در اثر برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه زاب سردشت، گفت: من از درج اخبار تلف شدن ماهیان در اثر برداشت بی رویه شن و ماسه در سایت اداره کل اطلاعی ندارم.
حمید رعناقد با بیان اینکه مشکلی به اسم تلفات آبزیان به ویژه گونه «زردپر» در رودخانه زاب وجود ندارد، اظهار داشت: در صورت اطلاع از وجود چنین مشکلی اقدامات قانونی و هماهنگ بین دستگاهی انجام می شود.
ريیس اداره محیط زیست سردشت نیز با بیان اینکه مشکل برداشت بی رویه و تلف شدن ماهیان فقط از قسمت ورودی روستای واوان و تا 14 کیلومتری روستای بریسو وجود دارد، افزود: خوشبختانه در همه قسمت ها این مشکل را نداریم.
وي با اشاره به شیب تند رودخانه در بالا دست دشت «نلاس» حد فاصل روستای «واوان» تا «بریسو» و ته نشین شدن شن و ماسه در این بخش از رودخانه، اظهار داشت: با توجه به بافت دره ای و شیب تند رود در سایر قسمتها امکان برداشت شن و ماسه وجود ندارد.
کریم خضری با بیان اینکه هم اکنون 12 تا 13 واحد تولید شن و ماسه در این محدوده مجوز برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه را دریافت کرده و فعال هستند، عنوان کرد: علاوه بر این واحدها برخی شرکتهای مهندسی از جمله سپاه صدر نیز اقدام به برداشت می کند که این حجم خارج از توان اکولوژیکی این بخش رودخانه است.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه طبیعتا برداشت شن و ماسه توسط 13 واحد به همراه برداشت شرکت های مهندسی فشار زیادی به اکوسیستم وارد می کند و در دراز مدت منجر به تغییر آن می شود، ادامه داد: متاسفانه برخی واحدهای متخلف شبانه بیش از حد مجاز مندرج در مجوز برداشت خود از بستر رودخانه بهره برداری می کنند.
وی با بیان اینکه شرکت آب منطقه ای به عنوان مسوول رودخانه ها باید نظارت جدی و کافی بر روند برداشت شن و ماسه از بستر رود داشته باشد، یادآور شد: متاسفانه با وجود اینکه همه نهادهای مسوول در کنترل میزان برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه همه توان خود را بکار می گیرد ولی مشکل همچنان لاینحل است.
خضری با اشاره به اینکه اداره محیط زیست تنها هنگامی در این حوزه دخالت می کند که موردی از مرگ و میر دسته جمعی ماهیان در منطقه گزارش شود، افزود: باید همه دستگاه های مسوول در این حوزه وظایف ذاتی خود را به طور دقیق و اصولی انجام دهند.
برداشت این مصالح از بستر رودخانه ها خسارات فراوانی را به اکوسیستم منطقه و همچنین اقتصاد جوامع بشری وارد می کند که این امر رودخانه ها را به عنوان شریان های حیاتی زیست محیطی در معرض دگرگونی های ژرفی قرار داده است و برداشت از آنها باید با احتیاط و در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی انجام شود.
به هر روی برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه باعث اثرات تخریبی برگونه های گیاهی و جانوری رودخانه، زمین های اطراف، پل ها، تاسیسات آبی حاشیه ای و نیز خطرات بالقوه سیل در اثر تغییرات اکولوژیکی می شود که این امر لزوم برخورد قاطع با متخلفان و تجدید نظر مسوولان در برداشت از این منابع را دو چندان می کند