حیات دوباره زریوار

باشگاه خبرنگاران از سنندج، یکی از استعدادهای این استان برای توسعه همه جانبه وپایدار، منابع آبی ارزشمند آن است به طوری که با داشتن 5حوزه آبریز علاوه برتامین آبهای مورد نیاز استان نقش مهمی هم در تامین آب مورد نیاز شمال وجنوب کشور دارد وسالیانه بخش بزرگی از آب این حوزه به خارج از کشورهم سرازیر می شود.
به اتکای همین منابع آبهای جاری و مدیریت بهره برداری از آنهاست که نه تنها توسعه کشاورزی این استان محقق می شود بلکه حفظ چشم اندازهای زیبا همچون دریاچه زریوار را با برنامه ریزی هدفمند محقق خواهد ساخت .حفظ دریاچه زریوار نه یک موضوع منطقه ای وملی بلکه به دلیل تاثیرات آن بر صنعت گردشگری وزیست محیطی واینکه قرار بود به عنوان یک تالاب بین المللی به ثبت برسد یک مسئله فرا ملی بشمار می رود وآینده نگری مسئولان ومحافل علمی وهمکاری همه مردم وحتی گردشگران را می طلبد.
خالدی شهروند مریوانی می گوید:همه زیباییهای شهر ما دریاچه زریوار است واصلا برای ما قابل تصور نیست که این نعمت خدادادی روزی از بین برود ویا حتی آسیب ببیند ولی متاسفانه چند سالی است که هم نمای ظاهری آن وهم حجم آب دریاچه دچار مشکلاتی شده است.
دریاچه زریوار در سه كیلومتری شهر مریوان قرار دارد و آب شیرین آن از 600 الی 700 چشمه خود جوش تأمین می شود كه در كف دریاچه وجود دارد به طوریكه هیچ گونه رودخانه ای وارد آن نمی شود و خود نیز سرچشمه رودخانه ای با نام رودخانه مریوان است. دریاچه زریوار از لحاظ داشتن تعداد چشمه های خودجوش نیز در رتبه اول جهان قرار دارد. به گفته كارشناسان حجم آب دریاچه زریوار در سال 82 بیش از 72 میلیون متر مكعب بود كه این میزان هم اکنون به کمتراز 40 میلیون متر مكعب رسیده است و این اعلام خطر یك فاجعه زیست محیطی است چون بر اساس نظر آنها حداقل آب مورد نیاز برای ادامه حیات زریوار 45 میلیون متر مکعب است.
به گفته عامری فر کارشناس محیط زیست استان، دریاچه زریوار دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است که وجود بیش از 31 گونه پرنده بومی و مهاجر از جمله اردک سرحنایی و سرسبز، اگرتها، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، کشیم بزرگ و کشیم کوچک، کاکایی‌ها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه در این دریاچه از جمله این جاذبه‌ها است. وی افزود وجود سگ آبی، روباه، خوک وحشی، گراز، نوعی گربه وحشی وانواع آبزیان از جمله سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی ، پلیکان و گونه ‌های غیر بومی چون ماهی آمور سفید، کپور معمولی، کپور علف خوار، کپور نقره ای و فیتوفاک از جمله دیگر جاذبه های زیست محیطی زریوار است.در کنار اینها ناهمواریهای جنگلی مشرف بر دریاچه و چشم اندازهای بدیع طبیعی فراوان نیز می تواند زریوار را به مرکز ثقل اکوتوریسم غرب کشور تبدیل کند.
اما با توجه به این همه ظرفیت طبیعی چه سرنوشتی در انتظار دریاچه زریوار مریوان قرار دارد؟این روزها امیدهایی در دل مردم منطقه زنده شده است که آبگیری سد گاران بتواند حیاتی دوباره به این دریاچه هدیه داد واز خشک شدن احتمالی نجات یابد.
سد سنگ ریزه ای گاران با هسته رسی وحجم ذخیره 92 میلیون متر مکعب آب در 20 کیلومتری شمال شرقی مریوان از سال 1381 در حال احداث است وهم اکنون بیش از 98 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. این سد در وهله اول با هدف کنترل سیلابها در منطقه برنامه ریزی شده به نحوی که کا مهیا از اهالی روستاهای اطراف سد می گوید سیلابهای ویرانگراواسط دهه 80 باعث شده بود که مردم تصمیم بگیرند کوچ کنند ولی با راه اندازی این طرح واشتغالزایی آن مردم امیدوار به آینده در منطقه ماندگار شدند.
حسن نژاد رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان گفت این سد 10 هزار هکتار از اراضی پایین دستی بیلو وقزل چسو را آبیاری کند وباعث رونق کشاورزی شود.اما آبیاری این اراضی چه تاثیری بر حفظ زریوار دارد؟
رشیدی پور فرماندار مریوان با اشاره به این که دشتهای یاد شده به نحوی با آب دریاچه زریوار مرتبط هستند و وقتی این دشتها با آب سد گاران سیراب شوند موجب می شود سطح آبهای زیر زمینی آنها وبه طبع آن آب دریاچه بالا بیاید افزود 60 میلیون متر مکعب از آبهای سد گاران برای این مهم پیش بینی شده است.وی افزود 9 میلیون مترمکعب از آبهای سد گاران هم به تامین آب مصارف محیط زیست اختصاص می یابد وآب آشامیدنی شهر مریوان را هم تامین می کند. فرماندارمریوان می گوید: سد گاران نجات بخش دریاچه زریوار خواهد بود.
پاکروح مدیر عامل آب منطقه ای کردستان هم با بیان اینکه سد گاران در حال آبگیری است و با این سد حجم ذخیره آب استان کردستان افزایش چشمگیری خواهد یافت گفت در مواقع مورد نیاز آب سد گاران هم به سوی دریاچه زریوار رها سازی می شود.
گرچه با تزریق وتامین سفره های آب زیر زمینی در حوزه آبریز زریوار و تامین نیاز آن از سد گاران، نگین کردستان حیات وجان تازه ای می گیرد اما نباید از سایر اقدامات نجات بخشی وحفظ زریوار غفلت کرد .اقداماتی که صرفا در تزریق آب از سد گاران خلاصه نمی شود و لایروبی دریاچه ، حفظ حریم دریاچه از ساخت وسازهای شهری ، جلوگیری از ورود فاضلابهای روستاهای پیرامونی به دریاچه واقدامات دیگر از این دست را نیز دربرمی گیرد