زباله‌ها در سواحل حیات آبزیان را به خطر انداخت

زباله‌ها در سواحل حیات آبزیان را به خطر انداخت
قدرت‌الله ایاز در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار فارس در ساری بیان داشت: جوامع نمی‌توانند به منابع طبیعی اعم از رودخانه‌ها، چشم‌اندازهای طبیعی و دریاها به عنوان مکانی به منظور دفن زباله یا منبع نامحدود نعمت بنگرند.
وی گفت: این در حالی است که رودخانه‌ها، دریاها و مجموعه طبیعت به‌گونه‌ای فزاینده به وسیله فاضلاب‌های تصفیه نشده، آلاینده‌هایی که منشا زمینی دارند، ته‌مانده زباله و پساب‌های صنعتی که باقی مانده آبریزهایی هستند که به شیوه‌ای مناسب مدیریت نشده‌اند در حال آلوده شدن هستند.
این مسئول یادآور شد: توازن محیط در حال رویارویی با چالش‌های انسانی است که چنانچه با آنها برخورد قوی و موثر نشود، اثرات عمیق در توسعه پایدار بر جای خواهد گذاشت.
این مسئول ابراز داشت: تجمع زباله‌های پلاستیکی در سواحل و آب‌های ساحلی کشورمان حیات آبزیان را که از مواد غذایی همراه این زباله‌ها تغذیه می‌کنند به خطر انداخته است و بر اساس تحقیقات انجام شده پلاستیک برخلاف مواد طبیعی در محیط زیست به سادگی تجزیه نمی‌شود و جریان‌های دریایی حجم عظیمی از زباله‌های پلاستیکی را به سواحل آورده و انبار می‌کند.
عضو هیئت مدیره انجمن فنی مهندسی مازندران ادامه داد: زباله‌های پلاستیکی در دریاها و اقیانوس‌ها حیات دست کم 267 گونه جانوری از جمله مرغ‌های دریایی، لاک‌پشت‌ها، فک‌ها و انواع ماهی‌ها را که در پی خوردن مواد غذایی همراه با زباله پلاستیکی و یا گرفتار شدن درون آنها هستند به خطر انداخته است.
ایاز ادامه داد: 20 درصد زباله‌های پلاستیکی دریاها از خشکی به آنها راه می‌یابند و مابقی زباله‌هایی هستند که به طور مستقیم در دریا ریخته می‌شوند که سرچشمه اصلی آنها را می‌توان گردشگران، فاضلاب، صنعت ماهیگیری، کشتیرانی و قایق‌رانی دانست.
این دکترای علوم محیط زیست تصریح کرد: زباله‌های پلاستیکی در ابعاد ریز و درشت مشکل تمامی دریاها هستند به طوری که برخی از جانداران دریایی مانند انواعی از صدف‌ها می‌توانند به این زباله‌ها چسبیده و همراه جریان آب هزاران کیلومتر جابه جا شوند که ورود این جانداران به محیط زیست جدید می‌تواند جانداران بومی را با مشکل روبرو کند.
ایاز تاکید کرد: برخی گونه‌های آبزی نیز این زباله‌ها را با طعمه اشتباه می‌گیرند و از آنها تغذیه می‌کنند که این امر می‌تواند بیش از گذشته به آبزیان آسیب برساند و برخی از مرغ‌های دریایی بزرگ از زباله‌های پلاستیکی تغذیه می‌کنند و با وجود آن که معده آنها پر می‌شود اما باز به علت نرسیدن مواد غذایی به بدنشان از گرسنگی می‌میرند.
این استاد دانشگاه گفت: کم‌شدن مصرف روزافزون و بی‌رویه پلاستیک و گسترش صنایع بازیافت این ماده ضرورت دارد، چون ذرات ریز و میکروسکوپی پلاستیکی در نتیجه فعالیت صنایع مختلف تولید شده و با سرازیر شدن پسماندهای آنها به آب دریاها، سمی شدن آبها حداقل فرآیندی است که روی می‌دهد و در نهایت این ذرات سمی به زنجیره غذایی مردم وارد می‌شود و پیامدهای جبران‌ناپذیری را به بار می‌آورد.
عضو هیئت مدیره انجمن فنی مهندسی مازندران افزود: سالانه حجم قابل توجهی از زباله‌های دریایی مانند بطری‌ها و تورهای ماهیگیری به اعماق دریاها فرورفته و مسموم شدن آب‌ها را سبب می‌شوند و از آن جایی‌که این ذرات با آب ترکیب نشده و تنها از نظر فیزیکی به ذرات بسیار ریزی تغییر شکل می‌دهند می‌توانند برای سال‌های طولانی در آب دریاها باقی بمانند.
ایاز تصریح کرد: زباله‌های دریایی سالانه باعث کشته شدن حدود یک میلیون پرنده و 100 هزار پستاندار دریایی و لاک پشت است و با توجه به اینکه 40 درصد جمعیت انسانی در سواحل زندگی می‌کنند و این تعداد در حال افزایش است و مشکلاتی را برای محیط زیست مناطق ساحلی به وجود می‌آورند.
مدیرعامل مهندسین مشاور یادآور شد: توازن محیط در حال رویارویی با چالش‌های انسانی است که چنانچه با آنها برخورد قوی و موثر نشود، اثرات عمیق در توسعه پایدار بر جای خواهد گذاشت.
ایاز اضافه کرد: توجه به حفاظت محیط زیست و از آن جمله دفع مواد زائد جامد معضلی است که در چند سال اخیر نگاه جهانیان را به خود جلب کرده است زیرا انسان و بسیاری از موجودات کره زمین به شیوه‌های مختلف زباله‌ساز هستند که کنترل آنها نوعی تضمین در سلامت و بقای محیط زیست به شمار می‌رود و زباله به مواد زاید جامدی گفته می‌شود که عمدتا به دلیل فعالیت انسان در بخش‌های کشاورزی، صنعتی، شهری و گردشگری تولید می‌شود، انسان انواع مواد را با سختی از طبیعت به دست می‌آورد و به آسانی تبدیل به زباله کرده و به طبیعت باز می‌گرداند.
در نگاه کارشناسی به مسئله محیط زیست یک کارشناس کنوانسیون بین‌المللی تالاب‌ها نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: در گذشته زباله در دوری تکوینی ایجاد و تبدیل می‌شدند اما امروزه دیگر امکان چنین دوری وجود ندارد.
افشین ابوطالبی افزود: میزان زباله‌ها و نوع آن‌ها فراتر از آن است که تجزیه و تبدیل آن‌ها در یک دوره زمانی مناسب ممکن باشد و در یک زیست بوم بکر و دست نخورده مواد قابل تجزیه زباله‌ها به وسیله باکتری‌ها تجزیه شده و دوباره به وسیله موجودات و گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرند اما یک اجتماع پرجمعیت انسانی به اندازه‌ای زباله‌های گوناگون تولید می‌کند که تجزیه طبیعی آنها در محیط غیرممکن است.
وی ادامه داد: برخی از زباله‌ها اصولا در طبیعت غیرقابل تجزیه هستند بنابراین افزایش زباله‌ها سبب آلودگی زمین، هوا و آب می‌شود، انباشت زباله‌ها و تولید بوی نامطبوع از مواد آلی آن موجب زشتی محیط شده و چشم‌اندازهای طبیعی را برای گردشگران کم‌جاذبه می‌کند.
این مسئول صریح کرد: تولید بوهای نامطبوع از مواد آلی موجود در زباله‌ها در اثر نشو و نمای موجودات بیماری‌زای ذره‌بینی از تنگناهای دیگری هستند که توسط زباله‌ها به وجود می‌آیند، علاوه بر آن گردآوری زباله‌ها در فضای آزاد طبیعی و سوزاندن آنها نیز باعث تخریب محیط زیست می‌شود.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه زباله باید به روش‌های اصولی دفع شود، افزود: زباله‌ها حاصل فعالیت‌های انسانی بوده و از طریق عرصه‌های مختلف کشاورزی، صنعت، شهری، خدمات و بازرگانی تولید می‌شوند.
این مسئول اذعان داشت: براساس آمار ارایه شده از سوی منابع مرتبط و کارشناسان، روزانه حدود 750 گرم تا یک کیلوگرم زباله توسط هر فرد به ویژه در جوامع شهری تولید می‌شوند که بسته‌بندی‌ها مدرن مورد استفاده در صنایع غذایی مانند کنسرو و کمپوت، امروزه بخش زیادی از این تولیدات را به خود اختصاص داده که دفع صحیح و اصولی آن یکی از دغدغه‌های مهم مسئولان امور خدمات شهری را ایجاد کرده چراکه با رشد روزافزون و روبه رشد جمعیت دنیا و ایران روز به روز میزان تولید زباله افزایش می‌یابد.
ابوطالبی با بیان ضرورت رعایت اصول بهداشتی در دفع این مواد زاید جامد گفت: لازم است تا با انجام اقدامات کارشناسی نسبت به کاهش حجم زباله با توجه به ضرورت و نیاز به فضای بسیار زیادی که به منظور دفع بهداشتی آن مورد نیاز است، توسط مسئولان صورت گیرد که این موضوع در واقع اساس مبحث بازیافت مواد جامد را شامل می‌شود.
این کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست گفت: با خارج کردن مواد قابل بازیافت مانند فلزات، کاغذ، شیشه، منسوجات و نظایر آن که حدود 24 تا 30 درصد مواد ایجادکننده زباله هستند با بکارگیری روش‌هایی همچون خمیر کردن کاغذ، خرد کردن، پرس کردن، ذوب کردن و یا تلفیق با قیر به منظور زیرسازی جاده و به شکل‌های گوناگون در باغبانی، کارتن‌سازی و شانه تخم مرغ می‌توان زباله را مورد استفاده قرار داد