آشوراده ؛جزیره ای که خصوصی شد

آشوراده ؛جزیره ای که خصوصی شد
این ده زیبا در مرکز شبه جزیره میان‌کاله در شهرستان بندر ترکمن، استان گلستان واقع است. آشوراده تنها جزیرهٔ ایرانی دریای خزر است.
پوشش گیاهی جزیره، بوته‌های تمشک، نوعی خار خودرو و درختان انار ترش است و حیواناتی همچون شغال، روباه، خرگوش، ماهی، قرقاول، کبک و پرندگان دریایی در جزیره یافت می‌شوند.
و تقریبا 40 درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می‌آید.
در حال حاضر این جزیره خالی از سکنه است. در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر مردم جزیره، آنجا را ترک کردند. اما حرف و حدیثها وقتی شروع شد که قرار شد طبق مصوبه دولت مدیریت این جزیره به بخش خصوصی واگذار شود
در این زمینه در خرداد ماه سال گذشته معاون امور عمرانی استاندار گلستان گفت: جزیره آشوراده طبق مصوبه هیئت دولت قرار است به قطب گردشگری شمال تبدیل شود.
عبدالرضا دادبود در جلسه بررسی سرمایه گذاری جزیره آشوراده افزود: برای اولین بار با تلاش مسئولان استان از جمله استاندار گلستان در سفر سوم دولت، کارگروهی برای توسعه آن تشکیل شده است تا فرآیند توسعه آن شتاب گیرد.
معاون عمرانی استاندار گلستان نیز در این جلسه گفت: پروژه سرمایه گذاری در منطقه نمونه گردشگری آشوراده به عنوان پروژه میان دستگاهی مطرح است و در انتخاب سرمایه گذار آن باید همه دستگاه های اجرایی حضور داشته باشند.
وی یادآور شد: فراخوان جذب سرمایه گذار جزیره آشوراده نیز صورت پذیرفت و تمام تلاش بر این است که هم زمان با جذب اعتبارات لازم به منظور تامین زیرساخت های لازم منطقه اعم از جاده، آب، برق، گاز و ...، این پروژه گردشگری - شیلاتی به نحو مطلوبی فرآیند کاری خود را طی نماید و باعث رونق بیشتر فعالیت گردشگری در گلستان گردد.

اما طی چند روز گذشته اخبار متعددی مبنی بر واگذاری جزیره آشوراده در پناهگاه حیات‌وحش میانکاله شنیده و گفته شده این بار این واگذاری نه بامصوبه دولت که راساً از طریق سازمان محیط زیست با همکاری استانداری گلستان به یک شرکت فراورده های لبنی برای ایجاد زیر ساخت های گردشگری انجام شده است. اما مشاور عالی سازمان محیط زیست با بیان اینکه این سازمان مالک جایی نیست که بتواند آن را واگذار کند می گوید اگر رسانه ها اجازه دهند سازمان محیط زیست می خواهد تجربه موفق سایر کشور ها در نگهداری از این عرصه را با همکاری بخش خصوصی اجرا کند و تنها با استعلام استانداری و سازمان گردشگری موافقت کرده است.
به گزارش مهر، گفته می شود که قرار است جزیره آشوراده در یک طرح 30ساله یا 99 ساله به بخش خصوصی منتقل شود این‌بار نه‌تنها خبری از مصوبه دولت نیست بلکه این سازمان محیط‌زیست است که راسا اقدام کرده است. این سازمان که دوسال قبل هم موافقت ضمنی خود را برای واگذاری 50 هکتار از اراضی این جزیره به یک شرکت فرآورده‌های لبنی برای اجرای طرح‌های گردشگری اعلام کرده بود، حالا با پایان‌یافتن دولت دهم، باز هم خبر می‌رسد که همچنان قرار است جزیره آشوراده توسط سازمان محیط‌زیست و با همکاری اداره کل محیط‌زیست استان گلستان و نیز استانداری گلستان واگذار شود.
واگذاری این جزیره و جدایی‌اش از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله که توسط سازمان محیط‌زیست در دست پیگیری است براساس قوانین موجود یک اقدام غیرقانونی است و حتی براساس طرح مدیریت تهیه شده برای پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، از مجموع بیش از 600 هکتار وسعت جزیره بخش محدودی از آن جز زون تفرج قرار می‌گیرد و مابقی اراضی جزیره در زون حفاظتی است و باید اقدامات حفاظتی برای آن تشدید شود نه این‌که کلا جزیره در اختیار بخش خصوصی قرار داده شود.
در همین زمینه «اسماعیل کهرم»، به روزنامه«بهار»گفته بود که مسئله فراتر از آشوراده است وی گفت: «آن‌طور که رایج است وقتی انتخاب ریاست‌جمهوری انجام می‌شود، رییس‌جمهوری و کابینه‌اش، تا زمان تحویل مسند به فرد جدید، تنها به امور جاری می‌پردازد و هیچ دستور تازه‌ای نمی‌دهد و شخص جدیدی را منصوب نمی‌کند. چنانچه در آمریکا هم به همین منوال است. اما در ایران رییس دولت دهم، در روزهای آخر زمین‌های نمایشگاه بین‌المللی را به صداوسیما واگذار می‌کند یا این‌که روسای سازمان‌های میراث‌فرهنگی و محیط‌زیست، اقداماتی می‌کنند که تامل‌برانگیز است که این امر، کمال بی‌انصافی است، زیرا کار برای جایگزین، سخت‌تر می‌شود هرچند طبق اعلام معاون اول رییس‌جمهوری دولت یازدهم، ظاهرا قرار شده است همه مصوبات روزهای آخر، کان لم‌یکن، تلقی شود.» این فعال محیط‌زیست، مشخصا درباره واگذاری جزیره آشوراده به بخش خصوصی هم بیان داشت: «هم‌اکنون این جزیره، یکی از بزرگ‌ترین سردخانه‌های شیلات و خاویار را در شمال کشور دارد. درواقع 40درصد خاویار ایران از این منبع تامین می‌شود.
البته مدت‌ها صحبت از این بود که‌ آنجا به قطب گردشگری تبدیل شود. اما این جزیره، ظرفیت ساخت هتل، پارکینگ، خودرو یا حتی زباله را هم ندارد. تنها برای گردشگری روستایی، مفید خواهد بود که شخصی برای تغییر روحیه به‌ آنجا بیاید و زندگی تازه‌ای را تجربه کند، نه این‌که درست مانند شهر شود. چه برسد به این‌که اقدام به کار صنعتی در‌ آنجا شود و کاملا واضح است که حرکتی غیرقانونی است.»
اما فرهاد فلاح مشاور عالی رییس سازمان محیط زیست با رد هرگونه واگذاری جزیره آشوراده به خبرنگار مهر می گوید: اساساً مالکیت این جزیره با سازمان محیط زیست نیست که بخواهد آن را واگذار کند اما از حدود یک سال و نیم پیش طرحی برا ی واگذاری مدیریت این جزیره به بخش خصوصی مطرح شد که از طریق استانداری و میراث و فرهنگی استان گلستان از سازمان محیط زیست استعلام شد و ما با رعایت الزامات زیست محیطی با آن موافقت کردیم.
سازمان محیط زیست تا کنون مالکیت حتی یک سانتیمتر از اراضی حفاظت شده را واگذار نکرده است
واگذاری را تنها رسانه ها مطرح می کنند سازمان محیط زیست تا کنون حتی یک سانتیمتر از اراضی تحت مدیریتش را واگذار نکرده چون اساساً چنین اختیاری ندارد اما با توجه به کمبود اعتبارات در این سازمان مانند هر سازمان دیگری واگذاری مدیریت به بخش خصوصی طبق اصل 44 هیچ منع قانونی ندارد.
آنطور که فلاح می گوید: در حال حاضر به دلیل نبود امکانات گردشگری در جزیره آشوراده اگرچه گردشگران زیادی به آنجا مراجعه می کنند وضعیت این جزیره اصلاً مناسب نیست و ما امیدواریم با همکاری بخش خصوصی بتوانیم امکاناتی که سازمان قادر به ایجاد آنها نیست را برای گردشگران فراهم کنیم تا از این طرق بتوان الزامات زیست محیطی را که هم اکنون در آنجا رعایت نمی شود اعمال کرد.
البته «بهزاد سعیدپور»، از اعضای هیات علمی دانشگاه محیط‌زیست، در گفت‌وگو با «بهار» با اعلام این‌که حتی اگر هرگونه واگذاری، صرفا با هدف توسعه گردشگری هم باشد، باید با مطالعه و ارزیابی صحیح انجام شود، افزود: «جزیره آشوراده که در منطقه حفاظت شده و حیات‌وحش میانکاله، واقع شده است،از نظر گردشگری جذابیت دارد. در گذشته یکی از سیاست‌های سازمان، مراقبت از مناطق حفاظت‌شده، با راهکار توسعه گردشگری بود، زیرا حفاظت از این‌گونه مناطق، از دو طریق، انجام می‌شود. یکی نظامی است. یعنی این‌که سربازانی با اسلحه، اجازه ورود هیچ‌کس را به منطقه ندهند و دیگر راه، آن است که لایه‌هایی از گردشگری ایجاد شود. به این ترتیب که با اعمال مدیریت، بخشی از منطقه را به مصارف توریستی رساند. زیرا وقتی شما، به دور منطقه‌ای سیم‌خاردار می‌کشید و بعد مهمانسرایی در آن محوطه برای سازمان حفاظت محیط‌زیست ایجاد می‌کنید، این مردم را ناراحت می‌کند و حتی بعضی افراد، به جای محافظت، آنجا را تخریب هم می‌کنند.»هادی معیری نژاد