بازخوانی پرونده ریزگردها مویه های آسمان بر گور تالاب‌های خوزستان

بازخوانی پرونده ریزگردها مویه های آسمان بر گور تالاب‌های خوزستان

سلامت نیوز: یک بررسی کوتاه در خصوص معضلات ایجاد شده توسط ریزگردها لیستی بلند بالایی از بیماری¬ها را در مقابل کارشناسان قرار می دهد که یک تخمین سرانگشتی در مورد ابعاد فاجعه آمیز این بحران زیست محیطی را به چیزی مانند یک جنگ شبیه می سازد.

پدیده ریزگردها که از آن تحت عنوان مهمان ناخوانده یاد می¬شود و هر از گاهی استانهای جنوب و جنوب غربی کشور را تحت تأثیر خود قرار می¬دهد به واقع باید مهمان خوانده ¬ای نامید که در اثر عوامل مختلفی از قبیل خشکسالی، ساخت سدها و انتقال آب کارون به شهرهای دیگر کشور، خشک شدن تالاب ها در اثر بی احتیاطی و عدم مراقبت های زیست محیطی، عدم مالچ پاشی در نقاط مرزی کشور و خشک شدن تالاب ها در کشور عربستان و کشور بحران زده عراق دانست. خشک شدن تالاب ها باعث کاهش ۵۰ درصدی رطوبت هوا و ایجاد ریزگردها می شود.

آقای رئیس جمهور، خوزستان هم خوشحال شد و هم گریست

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه خبری فراسخن، با روی کار‌ آمدن دولت یازدهم حسن روحانی در نخستین جلسه هیات دولت و حتی پیش از استقرار کامل دولت مسئله نجات دریاچه ارومیه و لزوم توجه جدی به آن را مطرح کرد در نتیجه کارگروه مشترکی با عضویت وزیر نیرو، وزیر کشور، وزیر کشاورزی و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با مسوولیت وزارت نیرو برای نجات دریاچه ارومیه تشکیل شد.

براین اساس ۲۰ شهریور ۹۲ وزارت نیرو با صدور فراخوانی و با توجه به اقدام های برنامه ریزی شده و انجام شده پیشین در مورد دریاچه ارومیه از تمام صاحبنظران درخواست کرد تا طرح‌های پیشنهادی خود را مطرح کنند و نظرهای مشورتی را نیز در مورد طرح‌های ارائه شده در سامانه‌های مذکور اظهار کنند.کارگروه نجات دریاچه ارومیه موظف شده در عرض دو ماه نتایج بررسی‌های خود را به دولت و مجلس اعلام کنند.

حسن روحانی قبل از پیروزی در انتخابات و در مصاحبه های انتخاباتی خود گفته بود: دریاچه ارومیه فقط یک واقعیت زیست‌محیطی نیست، بلکه با هویت، احساسات و عواطف مردم عزیز آذربایجان گره خورده است.

گلایه اساسی از مسئولین و خصوصا رئیس جمهور منتخب این است که فریاد چند ساله مردم و مسئولین استان خوزستان در خصوص فاجعه های زیست محیطی موجود چرا تا کنون به جایی نرسیده است و سوال اصلی اینجاست که فاجعه هایی نظیر آلودگی آب شرب، هجوم ریزگردها، خشک شدن تالاب ها، بروز و تشدید بیماری ها، شوری آب کارون به خاطر وجود معدن موسوم به تپه های نمکی در دریاچه این سد و انجام اقدامات غیر کارشناسی در این پروژه عظیم کشوری و… آیا آستانه لازم را قرار گرفتن بمب زیست محیطی خوزستان در دستور کار دولت کسب نکرده اند؟

خوزستان هنوز می¬جنگد، این بار با واژه زالو وار محرومیت بر بلندای پیکرش

یک بررسی کوتاه در خصوص معضلات ایجاد شده توسط ریزگردها لیستی بلند بالایی از بیماری¬ها را در مقابل کارشناسان قرار می دهد که یک تخمین سرانگشتی در مورد ابعاد فاجعه آمیز این بحران زیست محیطی را به چیزی مانند یک جنگ شبیه می سازد.

عفونت های دستگاه تنفسی،ایجاد حساسیت های آلرژیک،ایجاد بیماری های مزمن ریوی، اثرات مضر آلودگی هوا بر افراد سالم و افراد مبتلا به بیماری های چشمی، ضرر صد چندان ریزگردها برای سلامتی مصدومان شیمیایی و یادگاران جنگ تحمیلی که عموما در استان های جنوبی و غربی کشور زندگی می کنند، تاثیر بر بیماری های گوارشی، تأثیر بر ناباروری زنان و عقیمی مردان، افزایش سقط جنین در استان های جنوبی و… از جمله مشکلاتی است که تاثیر ریزگردها بر آنها توسط کارشناسان تایید شده است.

مردم خوزستان با وجود قرار گرفتن در یکی از استراتژیک ترین استان های کشور و نشستن بر روی گنج عظیمی از ثروت خدادای به نام نفت، وجود مکان های مهم باستانی و مذهبی و گردشگری در جهت توسعه توریسم، امکان کشت چهار فصل محصولات کشاورزی و وجود منابع آبی عظیم کشاورزی، امکان مراوده اقتصادی، تجاری، گردشگری و توریسم درمانی با کشور هم مرز عراق و همسایگان حوزه خلیج فارس، وجود صنایع دستی متنوع و کاربری و… همچنان با واژه محرومیت به معنای واقعی کلمه دست و پنجه نرم می¬کند.

اهواز شهر تنفس ممنوع، بوی بد هوا ناشی از تولید الکل

سید شریف حسینی نماینده مردم اهواز در شهریور ۹۱ در مصاحبه با رسانه ها در خصوص بوی بدی که در مناطق مختلف شهر اهواز منتشر می شد گفته بود: سازمانهای متولی باید از مدتها قبل وارد این ماجرا می شدند و منشا این بو را پیدا می کردند با این حال ما متوجه شده ایم این بو شبیه همان بویی است که در خرمشهر متصاعد می شود و منشا آن الکل است و نتیجه پیگیری ها به این نتیجه ختم شد که این بو ناشی از فعالیتهای به دست آورن الکل از ساقه محصول نیشکر در جاده آبادن و خرمشهر است که بوی تند ناشی آن به مناطق مسکونی اهواز به خصوص آنهایی که به این جاده نزدیک هستند می رسد.

با این حال تا کنون و در این تاریخ که شهریور ماه ۹۲ در شرف اتمام است هیچ تمهیدی از سوی مسئولین ذیربط برای این مشکل اندیشیده نشده است و شهروندان اهوازی همچنان با بوی بد هوا علاوه بر گرمای بالای ۵۰ در.جه تابستان، شرجی و فاجعه ریزگردها دست و پنجه نرم می کنند

آلودگی ریزگردها به اورانیوم تایید شد

وجود شرایط غیر عادی و بحرانی در کشور عراق که یکی از مراکز بحران زیست محیطی در خصوص خشک شدن تالاب ها و توسعه ریزگردها است باعث آلوده شدن این ریزگردها به انواع و اقسام بیماری و انتقال آن به کشور ما و خصوصا استان خوزستان می شود.

در خردادماه ۹۲ یک عضو کمیسیون کشاورزی٬ آب و منابع طبیعی با انتقاد از بی‌توجهی مسئولان نسبت به نفوذ روزافزون ریزگرد‌ها به داخل مرز‌های ایران٬ نسبت به آلوده بودن ریزگرد‌ها به موادی نظیر اورانیوم (برجای مانده از کاربرد سلاح‌های شیمیایی حمله آمریکا به عراق)٬ هشدار داد.

عباس پاپی‌زاده تأکید کرد: ریزگرد‌ها بیش از ۱۴ استان کشور را درگیر خود کرده و لطمات جدی را به اقتصاد و سلامتی مردم شهر‌های مختلف کشور وارد کرده ‌است. در ابتدای پیدایش پدیده ریزگرد‌ها، هر چه مردم استان‌هایی نظیر خوزستان در اینباره اعتراض می‌کردند٬ اعتراضشان راه به‌جایی نمی‌برد و مسئولان تنها زمانی به فکر حل این مشکل افتادند که این پدید دامن شهر‌های نظیر تهران را نیز گرفت.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان: بیش از سه میلیون هکتار از تالاب های خوزستان خشک شده

به گفته ‘احمدرضا لاهیجان زاده ‘در نخستین همایش منطقه ای آبشار شوی در دزفول، بیش از سه میلیون هکتار از تالاب های خوزستان خشک شده و دمای استان سه درجه افزایش یافته است.

وی همچنین گفته است: مهمترین تالاب های خوزستان تالاب بین المللی شادگان ، تالاب هورالعظیم ، بامدژ و تالاب میانگران ایذه هستند که خشک شدن تالاب هورالعظیم یکی از دو فاجعه بزرگ زیست محیطی جهانی در سال ۲۰۰۰است و تا کنون به کانون تولید ریزگرد در منطقه تبدیل شده است. خشک شدن این تالاب ها باعث ایجاد بادی با سرعت سه متر بر ثانیه می¬شود که در نهایت موجب بلند شدن ریزگرد ها از این منطقه و سرازیر شدن آنها به سمت ایران می شود.

در استان خوزستان به علت کمی ارتفاع آب دریا در قسمتی از کرانه‌ها (بین اروند رود تا رأس تویشه) و جریان رودخانه‌ها، در بعضی نقاط باتلاق‌های وسیعی ایجاد می‌شود که به علت دارا بودن آب دائمی و وجود گیاه نِی به مقدار زیاد، «هور» نامیده می‌شود.

یکی از این تالاب ها، هورالعظیم یا (هور الهویزه) است که به عنوان بزرگ‌ترین هور استان خوزستان در دشت آزادگان واقع است و از آب‌های کرخه، دویرج و اروند رود تشکیل می‌شود. این هور دارای ۱۰۰ کیلومتر طول و ۱۵ الی ۷۵ کیلومتر عرض است. هورالظعیم که یک‌ سوم در ایران و دو سوم آن در عراق واقع شده، از غرب به وسیله رود دجله و از شرق به وسیله جلگه همواری در خاک ایران محدود است. هور الظعیم یکی از زیستگاه‌های حساس و مهم پرندگان مهاجر آبزی و بومی منطقه است و حواصیل، غاز پیشانی سفید، شغال، روباه، گربه جنگلی، سمور آبی، گراز، شیربت و انواع ماهی کپور از جمله حیات ‌وحش منحصر به فرد این تالاب هستند. بیشترین تعداد پرنده‌های در معرض خطر در این تالاب بسر می‌برند و این تالاب از نظر حجم و نوع پرنده نیز بسیار قابل توجه است. یکی از کارکردهای مهم تالاب، جلوگیری از طوفان شن و گرد و خاک است. تالاب‌ها میزان رطوبت را بالا می‌برند و خشک شدن هور العظیم در ایران و در عراق میزان وقوع طوفان‌های شن را در سال‌های افزایش داده و سبب شده است این استان در ۳ سال اخیر با گرد و غبارهایی حدود ۲۱ برابر استاندارد مواجه شود.

کسی مواظب مواظب هور العظیم نبود

بعد از آنکه کمیسیون اقتصادی دولت در سال ۸۷ با این توجیه که هورالعظیم میدان مشترک نفتی ایران و عراق است با واگذاری بیش از هفت هکتار از اراضی محدوده تالاب هورالعظیم به وزرات نفت موافقت کرد مخالفتهایی با این واگذاری و تخریب یکی دیگر از تالابهای جنوب ایران آغاز شد.

معاون وقت سازمان محیط زیست در گفتگو با خبرنگران از مجادله دائم با مدیران نفتی برای جلوگیری از تخریب تالاب و برداشت نفت از بستر هورالعظیم در دوران تصدی اش بر معاونت محیط طبیعی خبر داده بود و البته در تارنمای اینترنتی اش نیز از ایرانیان خواسته بود “مواظب هور العظیم باشند.”

بر اساس مصوبه وزیران در سال ۸۷ به نقل از ایسنا عضو کمیسیون اقتصاد که به وزارتخانه‌های نفت و جهاد کشاورزی ابلاغ و رونوشت آن برای سازمان حفاظت محیط زیست ارسال شده است، میزان ۷۵۲۰ هکتار از اراضی ملی پلاک‌های ثبتی ۲۲۹۰ و ۲۸۱۵ و ۲۸۱۳ و ۲۱ اصلی واقع در دشت آزادگان – استان خوزستان جهت عملیات حفاری با رعایت قوانین زیست‌محیطی به مدت ۵ سال در اختیار وزارت نفت قرار می‌گیرد که پس از قطعیت استخراج نفت، بهره‌برداری از محل هر یک از چا‌ه‌های استخراج نفت با شعاع ۲۵۰ متر از نقطه استخراج به مدت ۳۰ سال به وزارت نفت واگذار می‌شود.

به گفته لاهیجان زاده به نقل از ایرنا در سال ۹۰ شرکت نفت ۱۲ نفر شاغل در هسته های زیست محیطی در تالاب هورالعظیم را اخراج کرد که با این اقدام سکوت اطلاعاتی در تالاب هورالعظیم به وجود آمد که این امر نتیجه بی اعتنایی شرکت نفت به قوانین و مقررات بود. همچنین نقاط متعددی از محدوده تالاب بویژه در بخش شمالی تخریب شده و این در حالی‌است که هیچ‌گونه هماهنگی برای فعالیت در این قسمت‌ها با محیط ‌زیست صورت نگرفته و این تخریب‌ها همچنان ادامه دارد.

به گفته برخی مدیران محیط زیست خوزستان، تخریب مناطق تالابی و قطعه قطعه کردن تالاب، عدم ارائه برنامه‌های احیایی، جلوگیری از ورود آب به مخازن و ممانعت از تبادل آبی، استقرار واحدهای غیرمجاز اغلب در قسمت شمال تالاب، عدم مدیریت پسماندها و فاضلاب‌ها در محیط تالابی، آتش‌زدن حوضچه‌های نفتی در تالاب و تخلیه پسماندهای نفتی در محدوه تالابی از جمله تخلفات میدان نفتی آزادگان در هورالعظیم بود.

در تازه ترین اقدام سومین جلسه مشترک مجریان پروژه های نفتی غرب کارون و اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان در محل تالاب هور العظیم برگزار شده است.

به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان : احمدرضا لاهیجان زاده مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان در جریان بازدید از تالاب هورالعظیم و حوضه نفتی آزادگان در سومین جلسه مشترک مجریان پروژه های نفتی غرب کارون با بیان این مطلب که تالاب هورالعظیم یک ثروت ملی با اهمیت جهانی است و هزاران سال قدمت دارد ،گفت :مردم این منطقه می توانند صدها سال دیگر هم از مواهب این تالاب که ثروت طبیعی است بهره مند شوند .

وی با بیان اینکه تالاب قابل قیمت گذاری نیست در خصوص فواید این تالاب نظیر تاثیر مثبت بر کاهش پدیده گرد و غبار ،ارتقاء سطح معشیت و اقتصاد منطقه ،مباحث گردشگری ،شیلات ،دامداری،تنوع زیستی ، مهاجرت پرندگان و بسیاری از پتانسیل های این تالاب مطالبی بیان نمود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در خصوص فعالیت های نفتی در این تالاب گفت: به منظور کاهش آسیب به تالاب و استخراج نفت در این حوزه تمهیدات لازم دیده شده که در آن با احداث پل های متعدد ،تبادل آبی بین قسمت های مختلف تالاب برقرار می گردد. وی همچنین از جانمایی وآماده شدن مکانی در خارج از محدوده تالاب جهت دفن گل حفاری به روش مدرن خبر داد.

مساحت این تالاب در فاصلة‌ زمانی حدود ۲۰ سال (۱۳۶۷-۱۳۴۵) بین ۵۶۰ هزار تا ۴۵۰ هزار هکتار گزارش شده است . به دلایل مختلف به مرور زمان بخش وسیعی از آن خشک شده و در سال ۱۳۷۰ وسعتی معادل ۳۱۰ هزار هکتار داشته است. تاکنون ۶۷ درصد از مساحت تالاب از بین رفته و در حال حاضر مساحت کل تالاب ۱۰۲ هزار هکتار است. بنا به اظهار کارشناسان بروز خشک سالی ها، محدود شدن منابع آب بالا دست و استفاده از آب برای مصارف کشاورزی از علل کاهش محدوده تالاب اعلام شده است