مرجانهای خلیج چابهار قربانی افزون خواهی های بشر

چهار‌شنبه ۲۴ دی ۱۳۹۳  ۰ نظر   ۱۰۸ بازدید

مرجانهای خلیج چابهار قربانی افزون خواهی های بشر
آلودگی نفتی دریا,توسعه فعالیت های تفرجی,صید آبزیان زینتی,برداشت مستقیم مرجان ها,ساخت و ساز در ناحیه ساحلی و برداشت شن و ماسه از سواحل از جمله عوامل تخریب کننده آبسنگ های مرجانی و بر هم زننده شرایط زیست آنها است.
آب‌سنگ‌ها یا صخره‌های مرجانی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین موجودات زنده بر روی زمین هستند. بیشتر صخره‌های مرجانی بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال عمر دارند و بسیاری از آنها صخره‌های آبی روی هم انباشته شده‌ای هستند که میلیونها سال قدمت دارند.مرجانهایی که صخره‌های مرجانی را تشکیل می‌دهند تنها در شرایط خاصی پرورش می‌یابد. آنها در آب گرم، شور و تمیز زندگی می‌کنند. مرجانها همچنین تنها در آبهای کم‌عمقی که نور خورشید بتواند به آنها برسد زندگی می‌کنند
حسینی رییس اداره حفاظت محیط زیست چابهار در گفتگو با خبرنگار محیط زیست ایسکانیوز گفت : آبسنگ های مرجانی یا Coral reef که در رده بندی جز جانوران کیسه تن و گزنه سانان هستند و از موادی به نام زوکسانتیلا تشکیل یافته‌اند. پس از جنگل های تروپیکال، دومین بیوم غنی جهان را تشکیل می دهند و با وسعت حدود 600 هزار کیلومتر مربع 17 درصد تمام اقلیم دریایی را به خود اختصاص داده اند . آبسنگهای مرجانی مختص آبهای کم عمق (حداکثر تا 30 متر) مناطق گرمسیری نسبت به تغییرات دما و شوری حساس هستند و کدورت آب راتحمل نمی کنند .
وی افزود : این دسته از مرجان ها کند رشد بوده و نرخ رشدی معادل 38 درصد تا 12 متر در هر هزار سال برای آنها تعیین شده است و روند ترمیم آنها پس از آسیب بسیار بطئی است . در آبهای کرانه ای ایران تاکنون 28 گونه آبسنگ مرجانی در حاشیه 16 جزیره خلیج فارس و 2 منطقه ساحلی(بندر طاهری بوشهر و خلیج چابهار) مورد شناسایی قرار گرفته اند که از انواع حاشیه ای ,تخت یا پراکنده هستند.مرجان های سواحل ایران به دلیل دمای کم آب در زمستان و حرارت زیاد آب در تابستان،شوری زیاد و کدورت آب و رقابت با جلبکهای قهوه ای از نظر اکولوژیک تحت فشار قرار دارند و می توان گفت در آستانه تحمل اکولوژیک خود واقع شده اند.
وی ادامه داد : خليج چابهار در برگيرنده گونه هاي ارزشمند و منحصر بفرد از آبسنگ هاي مرجاني در كشور است و وسعت مناطق مرجاني که تاکنون در سواحل چابهار شناسایی شده تقريباً8 هكتار بوده كه اين مرجان ها زيستگاه بسيار مطلوبي براي انواع آبزيان و ماهي هاي زينتي و به عنوان موج شكن هاي طبيعي محافظ مناطق ساحلي از جريان هاي دريايي نيز هستند.
خليج چابهار دارای 17 کیلومتر طول و 20 کیلومتر عرض ، ماکزیموم عمق 20 متر در دهانه خلیج ، بعنوان بزرگترین خلیج در سواحل دریای عمان مطرح است. بنادر تجاری و ترانزیتی چابهار و کنارک در شرق و غرب خليج چابهار نیز بزرگترین بنادر ایرانی دریای عمان هستند.
حسینی اظهار داشت :در چابهار تاکنون دو ناحیه اصلی تجمع توده های مرجانی در خلیج زیبای آن مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفته است . این دو ناحیه شامل محدوده دریایی اطراف موج شکن فرعی اسکله شهید بهشتی به وسعت بیش از 6 هکتار که اغلب مرجان های این زیستگاه در جریان اجرای فعالیت های طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار دچار آسیب شده و در راستای نجات مرجان ها بخشی از آنها به محل جدید (در جریان پروژه مطالعه و انتقال مرجان ها ) منتقل شدند. و محدوده دریایی اطراف موج شکن اسکله شهید کلانتری به وسعت حدود 2 هکتار است.
رییس اداره محیط زیست چابهار تصریح کرد : اين آبزیان ارزشمند و كمياب در اثر فعاليت هاي ناشي از رسوبگذاري( كشاورزي و جنگل تراشي)، تخلیه فاضلاب ( منطقه آزاد و محدوده شهری )، غواصی ، برخي روشهاي مخرب ماهيگيري(انفجار و صید با تفنگ )، لنگر اندازي شناورها ، تور ریزی صیادان محلی ، تخلیه آب توازن ، تخلیه آب خن و مواد نفتی شناورهای سنتی ، لایروبی بنادر و همچنین فعالیت های کنترل نشده گردشگری ساحلی در خلیج چابهار مورد تهديد هستند.

آلودگی نفتی دریا,توسعه فعالیت های تفرجی,صید آبزیان زینتی,برداشت مستقیم مرجان ها,ساخت و ساز در ناحیه ساحلی و برداشت شن و ماسه از سواحل از جمله عوامل تخریب کننده آبسنگ های مرجانی و بر هم زننده شرایط زیست آنها است. وقوع هر یک در سالهای اخیر بقای مرجانهای دريايي را با تهدید جدی مواجه ساخته است و امروز نشانه هایی از مرگ مرجانها یا سفید شدگی (عارضه Bleaching) در زیستگاههای آنها مشاهده می شود.
مطالعات انجام شده در سالهای اخیر نشان می دهد که مرجانها در علوم پزشکی مانند پیوند استخوان،استخراج مواد دارویی,دندانپزشکی و چشم پزشکی کاربرد فراوانی دارند. در کنار نقش اکولوژیک آنها در حمایت زنجیره غذایی دریا و تنوع آبزیان همزیست اهمیت حفاظتی این مجموعه , حیات دریا را دو چندان می کند.

اهمیت مرجان ها
- مرجان ها 25% از تمام حیات را در خود حفظ می کنند.
- بسیاری از انواع ماهی ها در اطراف مرجان ها زندگی می کنند.
- هر کدام از مرجان ها یک اکوسیستم کامل هستند.
- مرجان ها1/6 % سواحل دریا ها و خشکی ها را محافظت می کنند مثلاً جزیره های کم ارتفاع را در برابر خشم امواج و فرسایش دریاها محافظت می کنند .
- بزرگترین صنعت توریست جهان با جذابیت های طبیعی که 10% از کل صنعت توریست را پوشش می دهند.
- از مرجان ها جهت تولید داروهای ضد سرطان و جهت پیوند استخوان استفاده می گردد.
- آبسنگ های مرجانی تولید سالانه 12000 گرم در متر مربع را دارند.
- از خصوصیات بارز مناطق مرجانی تنوع زیستی بالا در این مناطق است بطوریکه از 33 شاخه جانوری و گیاهی که در زیستگاههای دریایی یافت می شوند 30 شاخه در مناطق مرجانی زندگی می کنند. این موضوع باعث می شود 10% صید ماهیان شیلاتی در مناطق مرجانی صورت پذیرد.
- هر یک متر مربع مرجان از نظر اقتصادی برابر 47000 دلار می ارزد.

شرایط زیستی و اكولوژیك آبسنگ‌های مرجانی به گونه‌ای است كه به عنوان یك شاخص سلامت محیط ساحل و دریایی محسوب می‌شوند.
فضای زیر آب پیرامون خلیج چابهار در هر قسمت بسیار متفاوت است . در طرفی ساحل پوشیده از جلبک های دریایی و در قسمت دیگر منطقه بین جزر و مدی گلی و در قسمت دیگر صخره ها و مرجان های زیبای دریایی باعث شده انواع متنوعی از آبزیان را و حتی پستانداران بزرگ دریایی چون نهنگ ، کوسه ماهی و انواع ماهی های زینتی دریایی نظیر : فرشته ماهی ، اسب ماهی ، پروانه ماهی و سایر آبزیان را در این منطقه داشته باشیم.
صخره های مرجانی بزرگ استرالیا که در شمال شرقی ساحل استرالیا واقعند بزرگترین صخره های آبی جهان هستند . این صخره ها طولی بیش از2030 کیلومتر دارند و مساحتی حدود 207000 کیلومتر مربع را تحت پوشش قرار می دهند این تنها ساختار موجودات زنده است که از فضا قابل مشاهده است.

گفتنی است : توسعه بنادر ترانزیتی و ساخت و ساز در سواحل ,آلودگی نفتی ناشی از سوختگیری غیر استاندارد شناورهای سنتی و تخلیه نفتکش ها,تور ریزی و صیادی در مناطق حساس ساحلی ,برداشت مستقیم توسط متخلفین و غواصان ناآگاه به اهمیت مرجان ها و رها سازی فاضلاب و پسماندها به دریا و آبراهه های متصل به آن از عمده تهدیدات حیات آبسنگها ی مرجانی در خلیج چا بهار است.
منبع: ایسکانیوز

دیدگاه خود را بیان کنید