خطرات آزادی ماهی آزاد خزر /گ

معاون اداره‌کل شیلات لرستان گفت: در فارسی به این‎گونه ماهی آزاد دریای خزر و به انگلیسیCaspian brown trout گفته می‎شود. این‎گونه در حقیقت نوعی قزل‎آلای قهوه‎ای است که به‎خاطر بزرگی جثه و محیط‌زیست دریای آن ماهی آزاد نامیده می‎شود این‎گونه جزو ماهیان مهاجر دریای خزر است.

وی تصریح کرد: آنها برای تخم‎ریزی وارد رودخانه‎های حوضه‌ی جنوبی این دریا می‎شوند و مسیر مهاجرت را برای تخم‎ریزی تا مناطق کوهستانی رودخانه‎ای که بستری قلوه سنگی، شنی و ماسه‎ای دارند ادامه می‎دهند، این‎گونه از نظر ظاهری دارای بدنی کشیده و از طرفین فشرده است. از دیگر ویژگی‎های این ماهی وجود لکه‎های تیره سطح بدن، پوزه کشیده و فک‎های مجهز به دندان است این‎گونه دو شکل موسمی، ماهی آزاد بهاره و پائیزه دارد.

این کارشناس آبزی‎پروری خاطرنشان کرد: ماهی آزاد پائیزه در میان صیادان سفیدرود به ماهی تیان معروف است و در ماه‎های پائیز و اوایل زمستان با مواد تناسلی رسیده وارد رودخانه شده و در همان سال تخم‎ریزی می‎کند.

مرادی اظهار کرد: ماهی آزاد بهاره در میان صیادان سفیدرود به ماهی آزاد معروف است و با مواد تناسلی نارس در اواخر اسفند وارد رودخانه می‎شود و پس از حصول رسیدگی جنسی(پس از 11- 8 ماه اقامت در رودخانه) تخم‎ریزی می‎کند. دو فرم مهاجر را مهاجران تابستانه و پائیزه نام‎گذاری کرده‎اند.

وی افزود: ماهی مهاجر تابستانه به ماهیانی اطلاق می‎شود که در اواخر تابستان و اوایل پائیز با مواد تناسلی رسیده به رودخانه مهاجرت و در همان سال تخم‎ریزی می‎کند در حالی‎که فرم پائیزه به ماهیانی اطلاق می‎شود که با مواد تناسلی نارس به رودخانه می‎آمدند و پس از حدود یک‎سال توقف در آب شیرین تخم‎ریزی می‎کردند، این نام‎گذاری با دسته‎بندی جدید این دو فرم مهاجر ماهی آزاد مطابقت ندارد.

این پژوهشگر آبزی‌پروری خاطرنشان کرد: ماهی آزاد همانند سایر گونه‎های قزل‌آلای قهوه‎ای در مرحله‌ی پرورش در آب شیرین رشد نسبتاً کندی در مقایسه با قزل‎آلای رنگین‌کمان دارد با این وجود همانند برخی دیگر از زیر گونه‎های مهاجر قزل‎آلای قهوه‎ای نظیر قزل‎آلای دریایی قابلیت رشد بسیار شگرفی در آب‎های شور و لب شور دارد. زیر گونه خزر بزرگ‎ترین فرم قزل آلای قهوه‎ای است.

مرادی یادآور شد: هم‌اکنون رودخانه‌ی چشمه کیله تنکابن محل اصلی مهاجرت و صید مولدین برای تکثیر مصنوعی این‎گونه با ارزش است تکثیر مصنوعی و رهاسازی آن به‎وسیله مرکز تکثیر و پرورش آزاد ماهیان دکتر باهنر کلاردشت مازندران اجرا می‎شود.

وی خاطرنشان کرد: همه‌ی آزادماهیان برای بقای نسل و تولید مثل از دریا به رودخانه مهاجرت می‎کنند و زمان مهاجرتشان پائیز و زمستان است برخلاف برخی آزاد ماهیان ماهی آزاد دریای خزر می‎تواند پس از تخم‎ریزی در صورت مساعد بودن شرایط محیطی و فرار از دست صیادان غیرمجاز به دریا برگردد تا دوران دیگر تخم‎ریزی درصورت مساعد بودن شرایط محیطی و فرار از دست صیادان غیرمجاز به دریا برگردد تا دوران دیگر تخم‎ریزی و مهاجرت را در سال‎های آینده تجربه کند.

این کارشناس آبزی‎پروری خاطرنشان کرد: آزاد ماهیان سایر نقاط جهان به‌علت طول مسیر مهاجرت و کاهش توان و انرژی پس از تخم‎ریزی مهاجرت 800 تا 1000 کیلومتری قادر به بازگشت به اقیانوس‎ها نیستند.

مرادی ادامه داد: حداکثر مسافت مهاجرت ماهی آزاد دریای خزر در حوضه‌ی جنوبی این منبع آبی 70 کیلومتر بوده، بیشترین میزان صید ماهی آزاد در زمان مهاجرت آن است، به‎ویژه وقتی‎که مولد برای تخم‎ریزی به مصب رود و سواحل نزدیک می‎شوند. بنابراین صید بی‎رویه مولدان در سال‎های متمادی و روند تخریب زیستگاه آن موجب کاهش شدید ذخایر این‎گونه ارزشمند دریای خزر شده به طوری‎که امروزه در زمره ماهیان در حال انقراض و تحت حمایت شیلات ایران قرار گرفته است
منبع: ایسنا