سد حوضیان محصور در قفس ماهیان /گ

چند وقتی است که در سد حوضیان الیگودرز نیز پروژه پرورش ماهی در قفس اجرایی شده و با پیگیری‎هایی که داشتیم، متوجه شدیم این طرح نه تنها مجوز زیست‎محیطی ندارد، بلکه قبل از افتتاح سد نیز از آن بهره‎برداری شده است.

اما شرایط در این جا حادتر می‎شود که اگر به علت کمبود آب شهرستان و نزدیکی سد به منطقه شهری قرار شد از آن برای شرب نیز استفاده شود، آیا این آب برای مصرف سالم است؟

ما اصلا در این مکان پرورش ماهی نمی‎خواهیم

عبدالرضا توکلی، عضو هیئت مدیره شبکه زیست‎محیطی لرستان در این باره بیان کرد: سرمایه‎گذار پرورش ماهی در قفس سد حوضیان در نماز جمعه گفت من به هیچ عنوان راغب به سرمایه‎گذاری در این طرح نبودم، خسارت من را بدهند از اینجا می‎روم.

وی با بیان اینکه این آب شرب منطقه است، ادامه داد: سال گذشته که آب کمندان را بستند و لوله‎ها را شکستند ما پنج روز آب نداشتیم، برای همین در شورای تامین شهرستان قرار شد از این سد برای شرب استفاده کند حتی خطوط لوله آن نیز تامین شده است.

توکلی تصریح کرد: وقتی این آب قرار است برای شرب استفاده شود و خطوط آن نیز تهیه شده چه لزومی دارد که مجوز 5 هزار تنی برای پرورش ماهی به آن داده شود.

مدیرعامل موسسه زیست‎پویان الیگودرز اظهار کرد: آیا این فضولات ماهی بر روی مسائل زیست‎محیطی و سلامت آب تاثیری ندارد؟ در تابستان که هوا گرم می‎شود آیا گردشگری می‎تواند در آن اتراق کند؟ در حال حاضر قرار است شرکتی از دبی مانند چادگان در این منطقه سایت گردشگری ایجاد کند که با دیدن این وضعیت منصرف شده است.

به گفته وی، پایین دست همین سد در شول‎آباد بزرگترین پرورش ماهی احداث شده است، چرا در آنجا‌ یا سایت مورزرین کار نمی‎کنند؟

نماینده تشکل‎های الیگودرز گفت: ما اصلا در این مکان پرورش ماهی نمی‎خواهیم. می‎خواهیم اینجا به سایت گردشگری و دهکده توریستی تبدیل شود، چرا سدی که هنوز افتتاح نشده باید از آن برای پرورش ماهی استفاده شود؟ وقتی قرارداد و مجوز زیست‎محیطی برای این طرح داده نشده است، چطور در آن کار می‎کنند؟

من از بعد شیلاتی قضیه صحبت می‎کنم و مجری و متولی سدها امور آب است

مهندس کیارش بیرانوند، مدیرکل شیلات لرستان نیز بیان کرد: کارگروهی متشکل از محیط زیست، امور آب و شیلات استان وجود دارد که در آن مشترکا قرار‌دادی بستیم تا از سدهایی که قابلیت شرب ندارند، بحث پرورش ماهی در آنها لحاظ شود، چراکه این موضوع از تاکیدات مقام معظم رهبری است که به رییس جمهور و هیئت دولت داشته‎اند.

وی اضافه کرد: در لرستان با توجه به شرایط حاکم بر استان و وجود سدهایی که مصرف کشاورزی دارند، قرار است به صورت مشترک و پایلوتی روی آنها کار کنیم که ‌ببینیم نتیجه می‎دهند یا نه.

بیرانوند با بیان اینکه اگر نتیجه بدهد سرمایه‎گذاران آماده انجام کار هستند، افزود: در کارگروهی که برای طرح پرورش ماهی در قفس سد حوضیان داشتیم جلساتی برای اجرایی شدن این طرح برگزار شد و صورت‎جلسه و کمیته‎هایی که تشکیل شده‎اند، مستند وجود دارند. در حال حاضر نیز سرمایه‎گذاری با هزینه شخصی خود در آن اقدام به این کار کرده است.

مدیرکل شیلات لرستان تصریح کرد: شرکت آب منطقه‎ای در این سد 120 میلیارد تومان هزینه کرده و از سرمایه‎گذار آب بها نیز گرفته است. همچنین در این پرورش ماهی هر شش ماه یکبار ماهی با وزن بالا می‎ریزند تا از منافذ قفس‎ها خارج نشوند. قرار داد این سرمایه‎گذار یک ساله است و بعد از موعد قرارداد امور آب می‎تواند هر کاری صلاح بداند انجام دهد.

وی با بیان اینکه من از بعد شیلاتی قضیه صحبت می‎کنم و مجری و متولی سدها امورآب است، گفت: آنها باید در مورد مزایا و معایب این طرح نظر بدهند. در استان مازندران نیز طرح پرورش ماهی در قفس حاشیه دریای خزر انجام شده و این منطقه به لحاظ گردشگری مورد استفاده قرار می‎گیرد. به علت متحرک بودن آب مشکلی برای آلودگی ندارد و آب سد حوضیان نیز قرار است سه هزار هکتار از اراضی را آبی کند و راکد نیست.

بیرانوند خاطرنشان کرد: همچنین این قفس‎ها متحرک بوده و هر زمانی که احساس کنیم مشکلی دارند، قابل جمع‎آوری هستند. اگر زمانی این طرح برای مصرف شرب بخواهد مورد استفاده قرار گیرد، قطعا در تصفیه‎خانه‎ها این موضوع را در نظر خواهند گرفت.

مدیرکل شیلات لرستان با اشاره به سایت مورزرین گفت: سرمایه‎گذار این سایت پای کار نیست، اگر باشد با او همکاری خواهیم کرد.

برای پرورش ماهی در این سد تا به حال طرحی ارائه نشده است

مهندس مهرداد فتحی‎بیرانوند، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این رابطه گفت: پرورش ماهی در قفس بر اساس نظام‎نامه آبزی پروری که سه دستگاه امور آب منطقه‎ای، شیلات و محیط زیست هست، پیگیری می‎شود.

وی با بیان اینکه کسی طرحی داشته باشد بر آن اساس اقدام می‎کنیم، افزود: برای پرورش ماهی در سد حوضیان تا به حال طرحی ارائه نشده است.

فتحی‎بیرانوند این طرح را مخصوص سدهایی دانست که برای شرب نیستند و تنها در کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار می‎گیرند و اضافه کرد: با توجه به اینکه سد حوضیان در آینده احتمال دارد برای شرب مدنظر قرار گیرد چنین مجوزی برای آن صادر نکرده‎ایم.

این مسئول ادامه داد: بر اساس یک نظام‎نامهابلاغیه از سوی سازمان محیط زیست، وزارتخانه‎های نیرو و جهاد کشاورزی در سال 1391 به دستگاه‎ها دستور داده شده، اگر صلاح بدانند در سدهایی که مصرف شرب ندارند و برای کشاورزی هستند، مطالعاتی جهت پرورش آبزیان صورت بگیرد و بر اساس نتایج آن، مطالعات در کارگروه ویژه مطرح شده و در رابطه آن اعلام نظر کنند.

وی اظهار کرد: حوضیان تا به حال مطالعه‎ای ارائه نداده است و کارگروهی برای آن تشکیل نشده است. اگر کاری هم انجام شده خلاف ضوابط محیط زیستی است. باید دستگاه‎هایی که این کار را انجام داده‎اند و مجوزی صادر شده یا دستگاهی که گفته این کار را انجام دهد، طبق قوانین حاکم بر جامعه باید با آنها برخورد شود.

فتحی‎بیرانوند با تاکید بر اینکه ما مجوزی برای پرورش ماهی در حوضیان صادر نکردیم، تصریح کرد: سدهایی دیگر آزمایشی به صورت موقت و نه قطعی برای اینکه ببینیم جواب می‎دهند یا نه و جهت انجام مطالعات بر روی آنها که غیرقابل شرب نیز هستند، پیشنهاداتی داشته‎ایم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان از نمونه سدهایی که قرار است بر روی پتانسیل آبزی پروری در آن مطالعه صورت گیرد به سد ایوشان اشاره کرد و گفت: تا جایی که می‎دانیم سد حوضیان مجوز آزمایشی هم ندارد و چون جزء آب شرب نیز ممکن است قرار گیرد، به آن مجوز داده نمی‎شود. سدهایی که برای شرب برنامه‎ای ندارند، باید این کار در آنها صورت گیرد.

وی به مکاتبات فرمانداری الیگودرز مبنی بر استفاده به منظور آب شرب از این سد اشاره کرد و افزود: این سد نزدیک شهر است اگر برنامه‎های گردشگری برای آن در نظر گرفته شود، قطعا به صرفه‎تر خواهد بود تا پرورش ماهی. اگر پرورش ماهی در آن باشد دیگر قابلیت گردشگری ندارد، چراکه بوی بدی ایجاد می‎کند و مخصوصا در تابستان که به کل باعث تعطیل شدن گردشگری در آن می‎شود.

این سد برای تامین آب شرب مورد استفاده قرار نمی‎گیرد

علی امید سیفی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: عملیات ساخت سد مخزنی حوضیان الیگودرز در سال 83 با هدف تأمین آب کشاورزی و صنعت در وسعت 3 هزار هکتار آغاز شد.

وی با بیان اینکه حجم آب تامین شده از سوی این سد برای صنعت 2 میلیون مترمکعب است، افزود: همچنین در این سد بخش توسعه گردشگری نیز لحاظ شده است و با اجرایی شدن آن 1500 فرصت شغل ایجاد می‌شود.

سیفی تصریح کرد: تا به حال حدود 120 میلیارد تومان برای این طرح از محل تملک‌های دارایی هزینه شده و تا به حال 10 میلیون مترمکعب آب پشت سد جمع شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به اینکه حجم کل سد 31.2 میلیون مترمکعب است، گفت: یکی دیگر از اهداف این سد توسعه آبزی‌پروری و پرورش ماهی است که علاوه بر استفاده از آن برای کشاورزی، صنعت و گردشگری در این محل پرورش ماهی در قفس نیز صورت می‌گیرد.

به گفته وی، این سد برای تامین آب شرب مورد استفاده قرار نمی‎گیرد.

وزارت نیرو نمی‎تواند مجوز بهره‌‎برداری آن را صادر کند

محمدتقی توکلی، نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه سد حوضیان یک واقعیت استراتژیک دارد، گفت: از نظر گردشگری این سد در ورودی شهر قرار دارد و برای سرمایه‎گذاری دارای شرایط ایده‎آلی است که می‎تواند در مسائل فرهنگی و پیشرفت شهر تاثیرگذار باشد.

وی اضافه کرد: اگر در این منطقه طرح پرورش ماهی انجام دهیم باعث آلودگی دریاچه سد می‎شود در حالی که اشتغال زیادی هم ندارد. اگر بخواهیم دهکده گردشگری در این محل اجرایی کنیم این پروژه فرصت را از ما می‎گیرد. همچنین نمی‎توان به همین سادگی آب را هدر داد. این آب در بخش‎های دیگر نیز مصرف می‎شود که می‎تواند از این آلوگی تاثیرگذار باشد.

توکلی ادامه داد: اگر زمانی خدایی ناکرده وضعیت آب الیگودرز به بحران برسد یا مشکلاتی که بعضا بعد از حوادثی چون سیل رخ می‎دهد، به وجود آید این سد یکی از گزینه‎های جایگزین است، اگر بیاییم و از همین حالا بستر آن را آلوده کنیم شاید برای رفع آلایندگی نتوانیم ‎کاری از پیش ببریم.

نایب رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: پرورش ماهی این سد بدون مطالعه انجام شده و از لحاظ ارزیابی محیط زیستی و اقتصادی بررسی نشده است. کار درستی نیست به این پرورش‌‎دهنده بدون داشتن شرایط اولیه اجازه کار داده شده است.

وی یادآور شد: طبق آیین‎نامه‎ای که داریم وزارت نیرو برای سدهایی که غیرشرب هستند، باید از لحاظ میزان آلایندگی ظرفیت‎سنجی کنند و مطالعات صورت گیردکه بر اساس آن مطالعه کار انجام شود و نتایج را به وزارت نیرو بدهند و بعد وزارت ظرفیت تعیین کرده، به شیلات ابلاغ کنند. آنموقع شیلات متقاضی بفرستد.

توکلی اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر قبل از صدور مجوز، شیلات اجازه بهره‎برداری داده است و آب منطقه‎ای را نیز متقاعد کرده‎اند اجازه ورود به دریاچه را بدهد. این کار بدون مطالعه انجام شده و آیین‎نامه نیز رعایت نشده است.

این مسئول با بیان اینکه هر اقدامی انجام شده غیرقانونی است، افزود: همچنین این سد هنوز تحویل وزارت نیرو داده نشده و تحویل پیمانکار است. وزارت نیرو نمی‎تواند مجوز بهره‌‎برداری آن را صادر کند.

به گفته وی، در حال حاضر هیچگونه طرحی برای تامین آب از این سد نداریم و می‎خواهیم برای تامین آب شرایط خاص، آن را داشته باشیم.

و اما در آخر باید گفت: منطقه این سد و خود آن قرار است به سایت گردشگری تبدیل شود، همچنین از آب آن برای شرب و پرورش ماهی استفاده شود، زمین‎های کشاورزی منطقه قرار است با آن آبیاری شوند و چرخ صنعت را نیز می‎خواهد بچرخاند؛ با این همه تفاسیر آیا این همه در یک سد، شدنی هستند؟

گزارش از: سمیرا عزیزی

منبع : ایسنا