تیلاپیا، گسترده‌ترین آبزی پروری با میلیاردها دلار گردش اقتصادی در جهان /گ

بازار پسندی مناسب، و دیگر خصوصیات زیستی خود گونه تیلاپیای نیل Orechromisniloticusاز جمله رشد مناسب، مقاومت در مقابل بیماری ها ، تطابق پذیری این گونه به انواع سیستمهای پرورش، نیاز اکسیژنی و آبی کم نسبت به گونه های دیگر، تحمل درجه شوری و درجه حرارات بالا، تراکم پذیری بالا، پذیرش غذای دستی ، ضریب تبدیل غذای پایین، تخم ریزی در طول سال، کوتاه بودن دوره تخمریزی و تخمریزی متناوب و نرخ رشد بالا سبب شده تا پرورش این گونه از مکان اصلی خود (آفریقا) به بیش از 135 کشور جهان گسترش یافته و به عنوان دومین گونه پرورشی بعد از کپور در جهان در آید

برنامه های ملی تولید غذا و اشتغال از سیاست های کلان کشور بوده و ایجاد اشتغال یکی از مأموریت های اصلی و ضروری ذیربخشهای تولیدی مربوطه در کشور از جمله وزارت جهاد کشاورزی منطبق بر معیارهای علمی با استفاده از روشهای نوین محسوب می شود، راهبرد برنامه تولید تیلاپیا که منطبق بر استانداردهای بین المللی، فناوری های نوین و باتوجه به اقتصاد قابل توجه این صنعت شیلاتی در جهان و امکان تولید پروتئین با روش ها روزآمد طراحی و ارائه شده است.

بنابر بر گزارشات سازمان خواروبار جهانی فائو، پرورش تیلاپیا در جهان گسترده ترین آبزی پروری با میلیاردها دلار گردش اقتصادی است. جمهوری اسلامی ایران علی رغم استعداد تولید ملی بر اساس تحقیقات و گزارش سازمان خواروبار جهانی یکی از بزرگترین وارد کننده های این محصول با رشد واردات سالیانه بیش از %171 است.

در گزارش فائو، 2014 آمده است : ایران بازار خوبی برای فیله تیلاپیا چینی است. ایران پتانسیل مناسب تولید تیلاپیا را دارد اما در این کشور تولید نمی شوددر مقابل بخش عمده ای از امکانات و نیروی انسانی تحصیل کرده در حوزه کشاورزی و شیلات از اشتغال شایسته ای برخوردار نیستند

درحالیکه گونه های مفید و پرتولید و دارای اختصاصات منحصر بفرد در همه جای دنیا مورد کاربرد و پذیرش هستند و گونه های مثمرثمر خواه ناخواه توسط افراد مبادله می شوند و قطعا در این زمینه وجود قوانین و مقررات و تعاریف جدید برای ایجاد ساختار مناسب زمینه سازی یک فعالیت نو بسیار مفیدتر خواهد بود. عدم راهبرد صحیح درمورد پرورش تیلاپیا، در کشور می تواند مشکلاتی را از جمله ورود غیر رسمی و پرورش غیر قابل کنترل در کشور را به دنبال داشته باشد که عواقب نامطلوب آن اجتناب ناپذیر خواهد بود

در فهرست (IUCN) همانگونه که پیشتر عنوان گردید (کپور ماهیان ، قزل آلا، سالمون، گاو، گوسفند، مرغ،...) که نقش اساسی آنها در تولید، اشتغال و تغذیه در کشور ما و جهان برکسی پوشیده نیست قرار دارند، بنا بر این به نظر نمی رسد برنامه ریزی تولید و تأمین پروتئین مورد نیاز جامعه بشری براساس لیست مذکور منطقی و عملی باشد.

با نگاهی به تولید جهانی براساس گونه ها می توان دریافت که عمده گونه پرورشی همین گونه های غیر بومی باشند. لذا به منظور بهره برداری از این گونه ها مبتنی بر علم و تکنولوژی های روزآمد و استانداردهای جهانی وبا رعایت مسایل زیست محیطی کشور ما نیز می تواند از این امکان بهره برده به تولید کشور افزوده و بهره وری تولید را نیز افزایش دهد.

امروزه در کشور تولید ماهیان گرم ابی در هر هکتار 5-3 تن است؛ این در حالی است که در شرایط مشابه و با مصرف آب کمتر می توان تا 20 تن در هر هکتار محصول تیلاپیا برداشت نمود که در شرایط کنونی این طرح نه تنها با بحث اقتصاد مقاومتی سازگار است بلکه از واردات بی رویه فیله و خروج ارز نیزجلوگیری می شود ضمن آن که منابع ملی طبیعی مانند آب و انرژی نیز بواسطه ویژگی های خاص تیلاپیا در زمینه آبزی پروری مورد استفاده بهینه قرار خواهند گرفت. بعلاوه باتوجه به اهمیت آب شیرین، می توان برخی از فعالیت های شیلاتی وابسته به آب شیرین را به سمت بهره برداری از آب های شور متمایل نمود.

منبع : ایلنا