زباله‌های پلاستیکی تا۸۰ درصد زباله‌های دریایی را تشکیل می‌دهند /گ

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه تولید زباله‌ها ناشی از صنعت توریسم، تخلیه فاضلاب‌های خشکی و صنایع ، صید ماهیان و زباله‌های کشتی‌ها و قایق‌ها است، گفت: زباله‌های پلاستیکی، ۶۰ الی۸۰ درصد از زباله‌های دریایی را تشکیل می‌دهند. این زباله‌ها مانند مواد ارگانیک تغییر نیافته و به همان شکل باقی می مانند، جریانات و جزر و مد دریایی آنها را هزاران کیلومتر با خود حمل می‌کند.

پروین فرشچی در سیزدهمین زنگ آموزش کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست با موضوع روز جهانی اقیانوس‌ها گفت: هر ساله در روز هشتم ژوئن مراسم «روز جهانی اقیانوس‌ها» برگزار می‌شود. برای نخستین بار و در سال ۱۹۹۲، پیشنهاد اختصاص روزی به این نام توسط هیات کانادایی شرکت کننده در «اجلاس زمین» در ریودوژانیرو برزیل مطرح شد.

وی افزود: در سال ۱۹۹۸، کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی یونسکو از برگزاری مراسم بین المللی رسمی در این زمینه حمایت کرد. در سال ۲۰۰۲، دو سازمان حفاظت از محیط زیست به نام‌های «شبکه جهانی اقیانوس» و «پروژه اقیانوس» این روز را با استفاده از شبکه باغ وحش‌ها، آکواریوم‌ها و گروه‌های زیست محیطی خود در سراسر جهان جشن گرفتند.

فرشچی ادامه داد: در نهایت، مجمع عمومی سازمان ملل به‌صورت رسمی روز جهانی اقیانوس‌ها را در سال ۲۰۰۸ تعیین کرد و در هشتم ژوئن ۲۰۰۹ نخستین مراسم آن برگزار شد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: بخش مهم زباله‌های دریایی از طریق سیستم‌های زهکشی و فاضلاب و از فعالیت‌های تفریحی که در خطوط ساحلی انجام می‌شود و رها کردن ابزارهای فعالیت‌هایی همچون ماهی‌گیری وارد آبراهه‌ها و دریا می‌شوند.

فرشچی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: طناب، موتورهای کشتی‌های فرسوده، ابزارهای ماهیگیری (تورهای ماهیگیری و ..)، بسته‌بندی‌های غذا، نوارهای لاستیکی می‌توانند به دور جانوران دریایی بپیچند. گیرافتادن حیوانات درون زباله های دریایی می تواند باعث جراحت، مریضی، خفه شدن و مرگ آن‌ها شود.

به گفته وی ، گونه‌های مهاجم می‌توانند به زباله‌های دریایی بچسبند و هزاران کیلومتر در دریا جابه جا شوند و به محلی که بومی آنجا نیستند وارد شوند.

فرشچی ادامه داد: زباله‌های دریایی می‌توانند باعث شکسته شدن، ضربه زدن و حتی تخریب زیستگاه‌های مهم دریایی مانند صخره های مرجانی شوند. خیلی از این زیستگاه‌ها اساس و پایه اکوسیستم‌های دریایی و برای زندگی جانوران حیاتی هستند.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: کاهش توریسم سواحل به علت از بین رفتن زیبایی و کثیفی سواحل، آسیب به اقتصاد صاحبان تفرجگاه‌های تفریحی و قایقرانان و کشورها، ایجاد هزینه‌های کلان جهت نظافت سواحل، از بین رفتن ماهیان و ضرر اقتصادی به ماهی‌گیران از جمله اثرات اقتصادی وجود زباله‌های دریایی است.

فرشچی در ادامه اظهار کرد: در برخی مناطق جریان‌های آب اشیای پلاستیکی و زباله‌های دیگر را با هم جمع و به توده‌هایی غول آسا و چرخان از زباله تبدیل کرده است.

وی با اشاره به اینکه برخورد کشتی‌ها در اقیانوس‌ها و دریاها با زباله‌ها می تواند به کشتی آسیب بزند، گفت: پلاستیک‌ها خیلی راحت می‌توانند آلوده کننده‌ها از جمله PCBs و DDT را جذب کنند و این مواد می توانند در بدن گونه‌هایی که در مجاورت این پلاستیک‌ها هستند، تجمع پیدا کنند و از طریق زنجیره غذایی حتی وارد بدن ما انسان‌ها شوند.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی در سطح جهان ۲۷۵ بیلیون کیسه پلاستیکی تولید کرده ایم، گفت: در هر ثانیه ۱۶۰۰۰۰ کیسه پلاستیکی تولید و مصرف می کنیم.

به گفته فرشچی، سالانه ۸ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوسها می‌شوند و سالانه حدود ۸ بیلیون دلار خسارت به اکوسیستم‌های دریایی وارد می‌شود. آلودگی پلاستیک باعث مرگ یک میلیون پرنده دریایی و ۱۰۰۰۰۰پستاندار دریایی می‌شود. پلانکتون مایکرو پلاستیک می‌خورد، ماهی پلاستیک می خورد و ما ماهی را می خوریم.

مصرف سالانه ده ها هزار ذره پلاستیکی در رژیم غذایی

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهارکرد: به گفته محققان شاید یکی از بزرگترین منابع شناخته شده میکروپلاستیک‌ها، آب‌های بسته‌بندی شده باشد. محققان در بررسی روی انواع مختلف بطری‌های آب شیشه‌ای و پلاستیکی در بیشتر آن‌ها ذرات میکروپلاستیک را پیدا کرده‌اند. بطری‌های آب یک بار مصرف به ازای هر لیتر حاوی دو تا ۴۴ قطعه میکروپلاستیک هستند.

فرشچی تصریح کرد: ایجاد دسترسی و مدیریت پایدار آب و بهداشت برای همگان، ارتقای کیفیت آب از طریق کاهش آلودگی، حذف زباله و به حداقل رساندن انتشار مواد شیمیایی خطرناک، به نصف رساندن مقدار فاصلاب تصفیه نشده و افزایش بازیافت و استفاده مجدد و ایمن در سطح جهان از جمله اقدامات در جهت پیشگیری و مقابله با زباله دریایی است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهارکرد: ایجاد الگوهای تولید و مصرف پایدار،تحقق مدیریت مطلوب مواد زاید و کاهش چشمگیر آن‌ها در هوا، آب و خاک با هدف کاهش اثرات نامطلوب تا سال ۲۰۲۰، کاهش زباله تا سال ۲۰۳۰ از طریق پیشگیری، کاهش، بازیافت و استفاده مجدد از دیگر برنامه‌ها برای مقابله با زباله دریایی است.

کمپین دریای پاک

وی با اشاره به وجود کمپین دریای پاک اظهارکرد: یکی از برنامه‌های سازمان محیط زیست امریکا حذف منابع اصلی زباله های دریایی تا سال ۲۰۲۰ بویژه پلاستیک‌های یک‌بار مصرف و میکرو پلاستیک بویژه پلاستیک های مورد استفاده در تزیینات بسته‌بندی محصولات است. این کمپین برتشویق دولت‌ها به استفاده از سیاست‌های کاهش پلاستیک وملزم کردن صنایع به کاهش استفاده از پلاستیک ، طراحی مجدد محصولات و تزیین بسته بندی‌ها و تغییر عادت مصرف کنندگان تاکید دارد. در این کمپین افراد مشهور نیز حضور دارند و ازمردم بویژه طرفدارانشان خواهان کاهش مصرف زباله‌های پلاستیک یک‌بار مصرف هستند.

فرشچی در ادامه گفت: نظارت بر عدم تخلیه مواد زائد و زباله به دریا ناشی از فعالیت کشتی‌ها و سکوها،بهبود ارائه خدمات دریافت مواد زائد (زباله و پلاستیک و ....) از کشتی‌ها،پیگیری جهت تصویب جرایم تخلیه زباله در دریا،ارتقای فرهنگ زیست محیطی و تولید و مصرف پایدار،برگزاری همایش و سمینارهای جلوگیری از تخلیه زباله در مناطق ساحلی ،تامین تجهیزات مناسب به منظور جمع آوری پلاستیک از سطح آب خصوصا در بنادراز جمله برنامه‌ها و اقدامات ملی برای کاهش زباله‌های دریایی است.

مسوولیت‌های اجتماعی ارگان‌های دریایی در قبال حفظ محیط زیست

فرشچی با تاکید بر اینکه هر یک از ارگان‌های دریایی کشور برنامه مشخصی برای اجرای مسئولیتهای اجتماعی خود دارند، گفت: برنامه‌های مرتبط به حفاظت از محیط زیست معمولا محدود به ایجاد فضای سبز ، مدیریت مواد زاید جامد، تصفیه پسماندها و فاضلاب‌ها در محدوده عمل هستند.

وی ادامه داد : هزینه این اقدامات برای ارگان‌های دریایی کم نیستند. لیکن به دلیل عدم هماهنگی برنامه‌ها با اولویت‌های مورد نیاز نه در ارزیابی عملکرد به حساب می آیند، نه مورد توجه مردم قرار می گیرند و نه کارایی لازم را دارند.

به گفته معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در موارد بسیاری می‌توان با هزینه‌ای بسیار کم به مشکلاتی که متولی مشخص ندارند فایق آمد. بطور مثال در رابطه با زباله‌های دریایی، آموزش و تنویر افکار عمومی، همکاری درتعیین اولویت‌ها، تدوین برنامه مشترک اجرایی و تخصیص بودجه مشترک برای اقدامات دارای اولویت مطرح است.

وی ادامه داد : عزم ارگان‌های دریایی به منظور ایجاد سازمان توسعه دریایی کشور و اجرای سند توسعه دریایی از جمله اولویت‌های پیش روی ارگان‌های دریایی کشور است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست (پام) فرشچی تاکید کرد: همکاری درتعیین اولویت‌ها، تدوین برنامه مشترک اجرایی و تخصیص بودجه مشترک به منظور تحقق مسئولیت‌های اجتماعی در قبال حفاظت از محیط زیست و تشکیل شورای راهبردی گردشگری ساحلی و دریایی ضرورت دارد

منبع : ایسنا