چگونه بخشی از لب‌شور تالاب شادگان به "نمکزار" تبدیل شد؟ /گ

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با طبیعی دانستن تبدیل قسمتی از تالاب شادگان به شوره‌زار گفت: در حال حاضر 20 هزار هکتار از این تالاب و آن هم تنها در بخش لب‌شور تبدیل به شوره‌زار شده و آب که دوباره به این بخش بیاید، حیات آبزیان نیز باز می‌گردد.

سید محمدحسن فقیه با اشاره به تصاویر منتشر شده از شوره‌زار شدن بخشی از تالاب بین‌المللی شادگان، اظهار کرد: این تصاویر مربوط به بخش لب‌شور تالاب بین‌المللی شادگان هستند. این بخش از تالاب محل ارتباط میان آب دریا و بخش‌های شیرین و مایل به شیرین تالاب است.

نمکزار شدن لب‌شور تالاب شادگان غیرطبیعی نیست

وی ادامه داد: ارتباط سطحی آب در این بخش که در واقع ناشی از جزر و مد دریا است، به علت کاهش جزر و مد در برخی نقاط کاملا قطع یا کمرنگ شده است. ارتباط زیرزمینی آب در این بخش، با دریا بسیار زیاد است. این مساله و همچنین تبخیر سطحی بسیار شدید آب در این بخش موجب شده که در حدود سه ماه اخیر از طریق آب‌های زیرزمینی، نمک‌ها به بالا و سطح تالاب انتقال یابند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان افزود: این نمک‌ها با آب‌های سطحی در بخش لب‌شور تالاب آمیخته شدند و در نهایت وضعیتی ایجاد کرد که قسمتی از این بخش از تالاب اکنون به نمکزار تبدیل شده است اما این فرایند غیرطبیعی نیست که بخواهیم بگوییم نباید در این منطقه نمکزار ایجاد می‌شد بلکه خاصیت این منطقه لب‌شوری است.

فقیه تصریح کرد: طبیعتا در منطقه‌ای با خاصیت لب‌شوری با تبخیر شدید و به تبع آن از دست رفتن آب، تنها نمک بر سطح زمین باقی می‌ماند. برخلاف آنچه که در برخی کانال‌های تلگرامی در خصوص تبدیل 80 درصد تالاب شادگان به نمکزار می‌گویند، تنها قسمتی از بخش لب‌شور تالاب، شوره‌زار شده که فرایندی عادی است.

وی عنوان کرد: بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و محاسبات محیط زیست، شاید در حال حاضر بیشتر از 20 هزار هکتار بخش لب‌شور تالاب شادگان به شوره‌زار تبدیل نشده است. در حالی که این بخش، وسعتی بیش از 220 هزار هکتار دارد. تبدیل قسمتی از بخش لب‌شور تالاب به شوره‌زار موضوع جدیدی نیست و سال‌های گذشته نیز شاهد این وضعیت بودیم. این اتفاقات در منطقه لب‌شور بر مبنای طبیعت تالاب، طبیعی است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان در خصوص تاثیر تخلیه پساب‌های نیشکر به بخش لب‌شور تالاب شادگان بر ایجاد شوره‌زار در این بخش بیان کرد: EC زهاب‌های کانال نیشکر تا قبل از ورود به بخش لب‌شور تالاب نزدیک به 10 هزار میکروگرم بر موس است و گاهی که میزان آبیاری اراضی بسیار زیاد است، این رقم نزدیک به 8 هزار یا 9 هزار میکروگرم در موس نیز می‌شود.

فقیه ادامه داد: در شرایطی که آبیاری بسیار کم است، طبیعتا غلظت املاح موجود در این پساب‌ها، ورودی پساب‌های نیشکر به تالاب تا بخش لب‌شور این تالاب حدود 40 کیلومتر است که در این بازه مکانی به علت تبخیر بسیار شدید آب، احتمال افزایش غلظت نمک در کانال نیشکر وجود دارد. بنابراین این افزایش غلظت نمک را نمی‌توان صرفا به بالا بودن میزان EC این پساب‌ها در مبدا مربوط دانست.

وی افزود: از طرفی کانال نیشکر، کانالی خاکی است و علل مختلفی برای افزایش غلظت نمک در این کانال وجود دارد اما به هیچ عنوان نمی‌توان ادعا کرد که میزان نمکی که اکنون در این کانال وجود دارد، مستقیما به آبی که از مبدا وارد این کانال می‌شود، ارتباط دارد. چون پایش‌های ما این موضوع را ثابت نمی‌کند.

چرا اتفاقی که در تالاب شادگان رخ داده، فاجعه نیست؟

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با تاکید بر اینکه تبدیل قسمتی از بخش لب‌شور تالاب شادگان به شوره‌زار را نمی‌توان فاجعه یا بحران دانست، گفت: املاح ناشی از پساب‌های کشاورزی، املاح شیمیایی دریایی یا معدنی دریایی را با خود به همراه ندارد و در واقع این نوع املاح از نظر رنگ، خاصیت و ... بسیار متفاوت با املاح دریایی هستند.

فقیه ادامه داد: نمک‌هایی که اکنون در شوره‌زار بخش لب‌شور تالاب مشاهده می‌شود، نمک‌های دریایی معدنی هستند که خاصیت و رنگ آنها متفاوت با نمک موجود در املاح پساب‌های کشاورزی است. ادعا می‌کنند که تالاب شادگان به دریاچه نمک تبدیل می‌شود در حالی که این ادعا اصلا صحت ندارد و وضعیت ایجاد شده، در بخش لب‌شور کاملاً بر مبنای وضعیت این منطقه به وجود آمده است.

خاصیت‌های متفاوت بخش‌های مختلف تالاب شادگان

وی با بیان اینکه تالاب شادگان دارای سه بخش شیرین، شور و لب‌شور است و هر کدام از این سه بخش دارای خاصیت‌های متفاوتی هستند، تصریح کرد: در بخش شیرین تالاب به علت وجود همیشگی جریان آبی در آن هیچوقت به شوره‌زار تبدیل نمی‌شود اما اگر زمانی که کاملا خشک شود و پهنه آن به نمکزار تبدیل شود، می‌توان ابراز نگرانی کرد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با اشاره به اتلاف تعدادی از پرندگان و آبزیان لب‌شور تالاب شادگان به علت وضعیت ایجاد شده در این بخش، عنوان کرد: اتلاف تعداد محدودی آبزیان و پرندگان این بخش که البته تصاویری از آن منتشر شده، نابودی حیات تالاب به معنی نابودی که آبزیان تالاب نیست. در بخش لب‌شور تالاب، آبزیان شورپسند زیست می‌کنند و طبیعتاً با نبود آب در این بخش، آبزیان نیز از بین می‌روند.

فقیه ادامه داد: اما در حال حاضر بحث ما این نیست که نمک ایجاد شده، در این بخش موجب نابودی آبزیان می‌شود آب که در این منطقه به طور مستمر جریان داشته باشد، حیات آبزیان نیز به این منطقه بازمی‌گردد. این طور نیست که بگوییم چون تعدادی از ماهیان و یکی یا دو پرنده تلف شده‌اند، از حیات بخش لب‌شور کاملا از بین رفته است.

منبع : ایسنا