وابستگی خطرآفرین تجار شیلات به بازار صادراتی چین /گ

کشور پهناور چین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد صادرات آبزیان ایران شناخته می‌شود

کشور پهناور چین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد صادرات آبزیان ایران شناخته می‌شود. اگر به آمارهای صادراتی آبزیان ایران در چند سال پیش نگاهی بیندازیم سهم این کشور و دیگر کشورهای منطقه جنوب شرق آسیا بسیار ناچیز و غیرقابل بیان بوده ولی بتدریج و بویژه پس از سال 1390 آرام آرام سهم چین افزایش و سهم اروپا و امارات کاهش یافت به طوری‌ که در پایان سال 1395 بالغ بر 7/50 درصد کل صادرات ایران به جنوب شرق آسیا شامل کشورهای چین، ویتنام، تایلند، سریلانکا، هنگ‌کنگ، کره جنوبی، تایوان و مالزی بوده است.

البته همگان آگاهی دارند که جز بخش کوچکی از انواع آبزیان غیرخوردنی که به‌صورت مستقیم به چین ارسال می‌شود بیش از 80 درصد صادرات به چین از دروازه بندر آزاد هایفونگ کشور ویتنام عبور می‌کند و آن مقدار که به خریداران ویتنامی فروخته می‌شود، بسیار اندک است. سابقه صادرات آبزیان ایران به چین به سال‌های قبل بازمی‌گردد ولی از حدود یک دهه قبل وارد مرحله جدیدی شده و بویژه در 5 سال گذشته سیر افزایشی پیدا کرده است. به همین نسبت ارزش صادرات آبزیان ایران به چین از یک نمودار مثبت برخوردار بوده و این موجب شده تا سهم چین از کل ارزش صادرات ایران که در سال 1391 تنها 21 درصد بود به 38 درصد در سال 1395 افزایش پیدا کند. به‌عبارت دیگر حدود 151 میلیون دلار از کل صادرات 400 میلیون دلاری آبزیان ایران به تنهایی متعلق به چین است. تغییرات مقاصد صادراتی میگوی ایران نشان می‌دهد با کاهش سهم کشور امارات، این بازار چین بوده که در عمل جایگزین کشور همسایه شده است. این در حالی است که واردات آبزیان ایران از چین نیز افزایش داشته و در یک دوره5 ساله 91 تا 95 از حدود 7 هزار تن به 36 هزار تن افزایش پیدا کرده ولی خوشبختانه تراز تجاری ما به‌رغم فراز و فرودهای فراوان همواره مثبت بوده و از 35 میلیون دلار به 60 میلیون دلار تراز مثبت سالانه افزایش یافته است.

در این دوره 5 ساله مورد بررسی ارزش کل صادرات آبزیان 8/608 میلیون دلار و ارزش کل واردات 4/260 میلیون دلار بوده بنابراین تراز تجاری 4/168 میلیون دلار مثبت بوده است. از سوی دیگر کل واردات میگوی چین براساس این گزارش 76 هزار تن در سال بوده که 11 هزار و 500 تن میگوی صادراتی ایران به آن کشور برابر 15 درصد کل میگوی وارداتی چین را تشکیل می‌دهد و این برای صنعت نوپای میگوی ایران بسیار ارزشمند است.

اگرچه این رقم نسبت به کل تولید و واردات میگوی چین بسیار اندک است اما از منظر اقتصاد شیلاتی ایران بسیار مهم است چرا که در عمل 7/71 درصد کل تولید میگوی ایران به کشور چین صادر می‌شود. اگر چه بازار صادراتی چین برای ایران و صادرکنندگان مهم است اما توجه به این نکته که وابستگی بیش از حد به بازار کشور چین برای صنعت میگوی کشور خطر‌ساز نیز می‌تواند باشد از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که با اندک تغییری در بازار داخلی چین و افزایش نسبی تولیدات داخلی آن یا روی آوردن چینی‌ها به بازار دیگر کشورها، بحران شدیدی در صنعت پرورش میگوی ایران ایجاد خواهد شد.

از این رو ارزش کار تولیدکنندگان و صادرکنندگانی که به جای تکیه صرف به بازار چین در تلاش برای حضور در دیگر بازارهای مهم (بویژه بازار اروپا) هستند بیش از پیش روشن می‌شود؛ نکته‌ای که از نظر بسیاری از دست‌اندرکاران دولتی مغفول مانده ولی بخش خصوصی باید توجه لازم را به آن داشته باشد.

منبع:وطن امروز