وضعیت اکوسیستم‌های آبی ایران هر روز بحرانی‌تر می‌شود /گ

با افزایش ورود فاضلاب‌های انسانی، صنعتی و زباله‌هایی که در دریا رها می‌شوند ماهیگیران ایرانی هر روز بیشتر شاهد کاهش ذخایر آبی هستند که به گفته آنها اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده نزدیک دیگر شغلی بنام صیادی وجود ندارد.

در سال‌های اخیر با افزایش آلودگی در آب‌های ساحلی ایران گونه‌های مختلف آبزیان به شدت کاهش پیدا کرده‌ است به حدی که صیادان می‌گویند اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده‌ای نزدیک بیکار می‌شوند زیرا دیگر صیدی برای ماهیگیری وجود نخواهد داشت.

مهرماه سال ۹۴ رییس شورای شهر بندرعباس هنگامی که نتوانست با تکیه بر مقام خود سدی برای جلوگیری از ورود فاضلاب انسانی و صنعتی به داخل خلیج فارس بسازد، به صورت سمبلیک خود را در مقابل لوله فاضلاب قرار داد تا شاید به شهروندان بگویید که دیگر کاری از دست او برنمی‌آید.

وضعیت محیط زیست ایران هر روز بحرانی‌تر و سواحل ایران هم روزبه‌روز از منابع آبی خالی‌تر می‌شوند و با این وضع هیچ بیکاری ماهیگیران و حذف آبزیان از سبد غذایی مردم تهدیداتی همزمان تلقی می‌شوند.

ماهیگیران قشری هستند که مستقیم با این آب‌های آلوده در تماس هستند چه از نظر جسمی و چه از نظر مادی، احمد یکی از صیادان انزلی‌چی است که در واکنش به وضعیت آلودگی دریای کاسپین به خبرنگار ایلنا می‌گوید: چند سال پیش برای کسب درآمد و سیر کردن شکم خانواده برای ماهیگیری به مرداب می‌رفتم و صید می‌کردم زیرا مشتری‌ها عمدتا ماهی‌های مرداب را ترجیح می‌دهند ولی اکنون به دلیل کاهش ذخایر آبزیان برای پول حلال راهی دریا می‌شوم اما اوضاع آنجا هم تعریف چندانی ندارد.

او ادامه می‌دهد: در گذشته برای ماهیگیری به آب می‌زدیم ولی حالا به فاضلاب می‌زنیم. این وضعیت همچنان ادامه دارد و هر روز بحرانی‌تر هم می‌شود.

آلودگی آب‌های آزاد تنها مختص به ساحل شمالی ایران نمی‌شود، همین چند روز پیش بود که در شبکه‌های مجازی تصاویری از از زباله‌های انباشته شده در ساحل بندر کنگان منتشر شد و به‌دنبال این اتفاق روابط عمومی شهرداری کنگان گفت: تعلل اداره بندر کنگان در جمع ‌آوری زباله‌های آبهای این محدوده باعث انباشت زباله‌ها شده است.

حسین بهشتی‌نژاد، عضو هیات مدیره تعاونی صیادان استان بوشهر در مورد آلودگی‌های سواحل این استان می‌گوید: زباله‌های انباشته شده تنها یکی از گونه‌های آلودگی آب‌های خیلج فارس است و موضوع دیگری که شاید در عکس‌های شبکه‌های اجتماعی کمتر دیده شود، مسئله آلوده بودن آب است.

بهشتی افزود: آنچه مشخص است وضعیت محیط زیست خلیج فارس مطلوب نیست و ما همواره این موضوع را با مسئولان در میان می‌گذاریم. بحران آلودگی‌های آب‌ خلیج فارس و تاثیر آن بر زندگی آبزیان یکی از مشکلات همه ماهیگیران منطقه است.

او در همین زمینه ادامه می‌دهد: همه برای آلودگی آب خلیج فارس نگران هستند ولی موضوع صنفی ما این است که چه کسی ضرر و زیان صیادانی که از این راه ارتزاق می‌کنند را می‌دهد.

اسحاق تندرو، مدیرعامل تعاونی صیادان استان هرمزگان در مورد آلودگی سواحل این استان و زباله‌هایی که همواره در بنادر دیده می‌شود، می‌گوید: برخی زباله‌های حاشیه سواحل که می‌توان به صورت عینی مشاهد کرد نتیجه بی‌دقتی و بی‌انظباطی برخی ملوانان کشتی‌های تجاری است که هنگامی که به ساحل می‌رسند به دلیل اینکه آموز‌ش‌های لازم را ندیده‌اند،زباله‌ها را در آب رها می‌کنند.

او ادامه می‌دهد: آلودگی آب تنها به این زباله‌ها بازنمی‌گردد زیرا قسمت عمده آلودگی‌ها قابل رویت نیستند. حمل غیرمجاز و غیراستاندارد سوخت و نشت مواد نفتی به آب یکی دیگر از تهدیدکنندگان خلیج فارس است.

وی اضافه می‌کند: فاضلاب‌های انسانی که به صورت مستقیم وارد آب دریا می‌شود به همراه آلودگی‌های دیگر درحال نابود کردن اکوسیستم آبی خلیج فارس است. در سال‌های اخیر با افزایش آلودگی‌ها، از گونه‌های مختلف آبزیان کاسته شده است.

این فعال صیادی در پایان می‌گوید: طبیعی است اگر ماهی وجود نداشته باشد دیگر صیادی مفهمومی ندارد. وقتی به سال‌های گذشته نگاه کنیم می‌بینیم که چقدر شرایط آب بحرانی شده است و ماهی‌ها هم کمتر شده‌اند. مسئولان باید به این نکته توجه کنند که ادامه این روند بیکاری و گرسنگی ساکنان بومی خلیج فارس را به همراه دارد.

در سوی دیگر از ایران و در سواحل دریاچه کاسپین وضعیت بحرانی‌تر از خلیج فارس است. به دلیل بسته بودن محیط دریاچه کاسپین این اکوسیستم قدرت خودپالایی ندارد و سال‌هاست بسیاری از کارشناسان جهانی از روشن شدن چراغ قرمز این اکوسیستم خاص تذکر داده‌اند. بسیاری از گونه‌های ماهی مانند تاس‌ماهیان (ماهیانی که ما آنها را به نام ماهیان خاویاری می‌شناسیم) و کپورماهیان (کپور، ماهی سفید و انواع کولی) حالا به دلیل آلودگی بسیار زیاد که از فاضلاب‌های انسانی و صنعتی، کاهش چشمگیری داشته‌اند به نوعی که به عنوان مثال سیاه کولی که یکی از لذیذترین ماهیان دریاچه کاسپین محسوب می‌شود کمتر به چشم می‌خورد.

ابولقاسم مقیمی، مدیرعامل تعاونی صیادان استان گیلان در مورد خطر از بین رفتن گونه‌های ماهیان دریاچه کاسپین به خبرنگار ایلنا می‌گوید: میزان صید هر سال نسبت به سال گذشته کاهش پیدا می‌کند آن به دلیل اینکه هر سال نسبت به سال گذشته فاضلاب بیشتری در فضای بسته کاسپین انبار می‌شود.

او ادامه می‌دهد: مرداب انزلی که در سال‌های گذشته محلی برای کسب درآمد صیادان محسوب می‌شد اکنون به مردابی تبدیل شده است و هنگامی که با قایق موتوری در آن تردد می‌کنیم بوی فاضلاب انسانی آزاردهنده است.

وی اضافه می‌کند: اکثر ماهیان دریای کاسپین جز ماهیان بالارو محسوب می‌شوند بدان معنی که باید برای تخم‌ریزی به رودخانه‌ بروند ولی به دلیل اینکه رودخانه‌های استان از آلوده‌ترین رودخانه‌های جهان محسوب می‌شوند ما ماهیان متولد شده را در دریا نمی‌بینیم.

مقیمی ادامه می‌دهد: وضعیت محیط زیستی ساحل جنوبی کاسپین تنها به آلودگی‌های ایران محدود نمی‌شود بلکه آلودگی‌های نفتی حاصله از فرسوده‌ بودن سکوهای نفتی آذربایجان هم اجباران به سمت نوار جنوبی می‌آید که نه مسئولان ما و نه مسئولان کشورهای حوزه کاسپین به آن توجه ندارند.

این فعال صیادی با انتقاد از سیاست‌های مسئولان استان در قبال این بحران خاطرنشان می‌کند: گیلان یکی از استان‌هایی است که با چالش بیکاری روبه‌رو است و با این شرایط در سال‌های اینده شغلی به نام صیادی وجود نخواهد داشت. هیچ برنامه‌ای برای بهبود شرایط الودگی دریای کاسپین وجود ندارد که این موضوع برای جامعه صیادی ناامیدکننده است.

گزارش: سیاوش پورعلی

منبع : ایلنا