هامون دوباره داغدار شد /گ

در حالی که اردیبهشت ماه امسال مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت که تالاب هامون بیش از ۴۰ درصد آبگیری شده که دو ماه بعد سریال غم‌انگیز خشک شدن هامون تکرار شد و هزاران ماهی و پرنده در تالاب تلف شدند

بادهای ۱۲۰ روزه سیستان رویای هزاران آبزی و پرنده مهاجر را که با پر آب شدن هامون پس از سیلاب افغانستان جوجه آوری را در این مأمن خیالی آغاز کردند با تبخیر شدید آب و تلفات ماهی ها و جوجه‌های این پرندگان در اثر تشنگی نقش بر آب کرد.
اما با افزایش دمای هوا، شروع باد‌های ۱۲۰ روزه سیستان و کاهش حجم آب ورودی از رود هیرمند بر اثر تبخیر شدید بخش‌های زیادی از تالاب خشک شد.

طی هفته‌های گذشته از یک سو هزاران قطعه ماهی بر اثر خشک شدن و تبخیر شدن سریع آب در سطح هامون در پی باد‌های ۱۲۰ روزه تلف شدند و از سوی دیگر با افزایش مناطق خشک شده پرندگان مهاجری که با مشاهده آبگیری هامون در داخل تالاب اقدام به لانه سازی و جوجه آوری کرده بودند پس از خشکیدگی مجدد، تالاب را ترک کرده یا تلف شده و هزاران جوجه‌ای که تازه سر از تخم درآورده‌اند بدون والدین خود در معرض مرگ ناشی از گرسنگی، تشنگی و گرمای سوزان هوا قرار گرفته‌اند تا بار دیگر هامون را در یک قدمی فاجعه‌ای بزرگ قرار دهند.

در این بین اما مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان ضمن اعلام خبر آبگیری بیش از ۴۰ درصد تالاب هامون در سال ۹۶ روزهای اخیر شاهد مناظر بسیار دیدنی در تالاب هامون علی الخصوص هامون صابوری و هیرمند هستیم. آبگیری بیش از ۴۰ درصد تالاب در سال جاری و تخم‌گذاری پرندگان آبزی و کنار آبزی تحول بی نظیری را در این عرصه طبیعی ایجاد کرده و زمینه بسیار مناسبی برای تبلور کارکردهای متعدد تالاب فراهم کرده است.
نیره پور مولایی افزود: این تحول موجب رونق اقتصادی و فراهم شدن زمینه فعالیت های اقتصاد سنتی از جمله دامداری، صیادی و آبزی پروری، کشاورزی و پرورش گونه های مختلف گیاهی اعم از درخت و درختچه های مثمر و رشد امتیاز توریسم و اکوتوریسم در منطقه سیستان شده است.
وی تاکید کرد: البته مهم ترین کارکرد تالاب که تلطیف و تصفیه هواست این روزها دلیل بسیار بزرگی بر لزوم حفظ و نگهداشت این شرایط مطلوب برای تالاب است.

اما این اظهار نظر محیط زیست دو ماه هم دوام نیاورد و بخش قابل توجهی از هامون خشکید، بر اساس گزارش‌های غیررسمی این خشک شدن نابهنگام تالاب هامون سبب شد تا میلیون‌ها ماهی در بستر تالاب تلف شوند.

روز گذشته نیز کانال تلگرامی عصرهامون با انتشار ویدیویی از مرگ هزاران ماهی در سد سیستان خبر داد، موضوعی که با اقدام مردم و مسئولین باعث جمع آوری هزاران قطعه ماهی شد

خشکی تالاب هامون که اردیبهشت ماه سال گذشته به عنوان دوازدهمین ذخیره گاه زیست کره در فهرست یونسکو ثبت‌شده، لایه‌های دیگری نیز دارد. این تالاب به دلیل تخلفات افغانستان در اجرای معاهده آب هیرمند و بستن تعدادی سد و همچنین منشعب کردن نهر و رودخانه غیرمجاز از این رودخانه در حال خشک شدن است.
البته بدعهدی طرف مقابل همواره مورد اعتراض مردم و مسئولین قرار گرفته اما دولتی ها گویا قرار نیست این مشکل مردم را به این زودی ها پیگیری کنند!
افغانستان یک کشور کوچک و پر بارش تر از ایران است که بخشی از منابع آب آن با ایران مشترک است اما این کشور سدهای زیادی بر روی بزرگترین رودخانه مشترک خود با ایران یعنی "هیرمند" ساخته که آسیب‌های زیادی به محیط زیست دو کشور وارد کرده است.
این سد سازی های دهه های اخیر سبب شده تا چرخه طبیعی انتقال آب از هیرمند به تالاب هامون متوقف و هامون دچار یک چالش زیست محیطی شود. چالشی که در 18 سال اخیر گریبان هامون را گرفته و موجب شده تا اکثر این سال ها تالاب با خشکی 100 درصد مواجه شود.
البته بسیاری از کارشناسان این زخم قدیمی هامون را ناشی از مدیریت نامناسب آب در تالاب و سد سازی های پی در پی افغانستان بر روی رودخانه های منتهی به تالاب می دانند موضوعی که دیپلماسی قدرتمند دولتی ها را می طلبد.

منبع : عصر هامون