کشتی نجات توسعه پرورش ماهی تشنه تقویت ارتباط مراکز علمی و شیلات /گ

محقق و پژوهشگر مازندرانی گفت: کشتی نجات توسعه پرورش ماهی تشنه تقویت ارتباط مراکز علمی و شیلات است و ادامه روند فعلی ما را به توسعه در تولید آبزیان نمی‌رساند

موضوع فاصله بین ادارت و نهادهای دولتی با مراکز دانشگاهی موضوع گفت و گوی ما با احمد نصرتی موفق که در حال حاضر به عنوان دانشجوی دکتری رشته شیلات گرایش تکثیر و پرورش آبزیان انجام شده است.

به عنوان اولین سئوال، یک فاصله جدی هست بین شیلات و مراکز تحقیقاتی به این صورت که پیگیری‌ها و دغدغه‌های مراکز تحقیقاتی در شیلات چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، چه اقدامی باید برای برون رفت از این مسئله باید انجام داد؟

این فاصله تنها بین شیلات و مراکز تحقیقاتی مرتبط با این رشته نیست، شیلات در حال حاضر به سه قسمت پرورش دهندگان صنعتی، دانشگاه و پژوهشگاه و ادارات شیلات تقسیم می‌شود.

بین این سه ارگان به صورت جدی اختلاف وجود دارد، معضلاتی در ادارات شیلات وجود دارد که دانشگاه خبر ندارد، پایان نامه‌های دانشجویی توسط پرورش دهندگان و ادرات شیلات چندان استفاده نمی‌شود و این سه ضلع مثلث با همدیگر به صورت جدی مشکل دارند.

برای برون رفت از مشکل نیاز به عزم جدی است و باید سازمان دهی مناسبی ایجاد شود،بسیاری مواقع طرح‌های میلیاردی در ادارت شیلات تصویب می‌شود و دانشگاه در اجرای این طرح‌ها دخالتی ندارد.

یعنی می‌خواهید اعلام کنید که از ظرفیت مراکز تحقیقاتی استفاده نمی‌شود؟

بله درسته، هر ارگانی برای خودشان مشغول فعالیت هستند، مرکز تحقیقات به دنبال رفع پرورش دهندگان نیستند و فعالان صنعتی از ظرفیت مراکز تحقیقاتی استفاده نمی‌کنند.

دانشگاه‌ها هم به دنبال پیگیری و تدریس ایده‌های خارج از کشور هستند و ممکن است این ایده‌های که در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود مربوط به پنجاه سال گذشته بوده و در حال حاضر کاربرد چندانی ندارد.

خلا وقتی پر می‌شود که سه بخش اثر گذاری در تولید آبزیان کنار همدیگر قرار گیرند و به دنبال رفع موانع و توسعه پرورش آبزیان در کشور باشند.

شما معتقد هستید که پایان‌نامه‌ها باید کاربردی‌تر باشد و مراکز شیلات و پرورش دهندگان از این پایان‌نامه‌ها استفاده بهینه انجام دهند؟

بله، پایان‌نامه‌ها باید به صورت کاربردی مسائل و مشکلات حال حاضر پرورش دهندگان را مورد ارزیابی قرار دهند، البته این موضوع ممکن است باب میل اساتید دانشگاهی نباشد.

در حال حاضر یک پایان نامه‌ای در ارتباط با اینکه کدام ماهی قزل آلا قابلیت پرورش مناسب‌تر در کشور را دارد وجود ندارد، ولی در ارتباط با ژنتیک، خون و دیگر مسائل ریز بررسی می‌شود ولی یک پایان‌ نامه در ارتباط با اینکه دمای مناسب برای پرورش ماهی قزل آلا چیست و کدام شهر کشور برای پرورش این ماهی مناسب است، این موضوع در داخل دانشگاه مورد توجه اساتید قرار نمی‌گیرد.

در سطح دانشگاه‌های کشور بحث تولید قزل آلای ایرانی کار نمی‌شود،همه پژوهش‌ها مربوط به تولیدات خارج از کشور است و ما برای تولید کنندگان خارجی مقاله تولید می‌کنیم.

نقش مراکز تحقیقاتی در تولید ماهی با کیفیت را تشریح می‌کنید؟

مراکز تحقیقاتی در کاهش قیمت و افزایش کیفت تاثیر داشته باشد،در حال حاضر در استان مازندران عزمی برای ساماندهی پرورش ماهی وجود ندارد، بسیار از تولید کنندگان ماهی در استان بدون مجوز فعالیت می‌کنند.

در بخش آلودگی‌ها وضعیت پرورش ماهی در استان مازندران را چه طور ارزیابی می‌کنید؟

میزان مجوز پرورش ماهی در رودخانه هراز بیشتر از ظرفیت بوده است، این مشکل برای افرادی که مزارع پایین دست حضور دارند تبدیل به تهدید می‌شود، صدور مجوز زیاد در محور هراز کارشناسی نشده بوده است.

در روخانه هراز برداشت شن به اکو سیستم ماهی ضربه وارد می‌کند و بنده با تعدادی از کارشناسان در این بخش صحبت می‌کردم بحث انتقال آب رودخانه هراز به تهران هم مطرح است که با این روند اصلا آبی برای استفاده و پرورش ماهی باقی نمی‌ماند.

یکی از کارشناسان و پژوهشگران از وضعیت آلودگی ماهی در دریای خزر به شدت گلایه داشت، شما این موضوع را تایید می‌کنید؟

البته نه به این شدتی که اعلام کردند، اما مطالعاتی که انجام دادند، گفتن فلزات سنگین دربدن ماهی‌‎ها وجود دارد ولی در حد نیست برای انسان ضرر داشته باشد ولی در صورت ادامه این روند دریا هم وضعیت خوبی برای پرورش ماهی ندارد.

وضعیت ما در ارتباط با انقراض نسل ماهی‌ها چه طور است؟

مطالعات خوبی در ارتباط با پرورش ماهی وجود ندارد، متولی مناسبی ندارد، هر چند وقت ماهی‌های جدیدی شناسایی می‌شود، در حال حاضر بحث محافظت از ماهی چندان مطرح نیست.

دیدگاه حفاظتی در ارتباط با پرورش ماهی در کشور وجود ندارد، تنها بحث شناسایی مطرح است، مطالعات شناسایی ماهی‌ها فقط در سطح دانشگاه‌ها مطرح است، اما از این مطالعات در کجاها استفاده می‌شود هم جای بحث دارد.

مدتی است که طرح پرورش ماهی در قفس در استان مازندران راه اندازی شده است، به عنوان یک پژوهشگر نظر شما در این ارتباط چی هست، با توجه به مشکلات زیست محیطی که مطرح است آیا با وجود مخاطرات تولید این روش مقرون به صرفه است؟

پرورش ماهی در قفس مزیت‌ها و معایبی دارد، از نظر حجم پرورش و هزینه‌ اولیه و آب رایگانی که دارد بسیار مناسب است و میزان بیماری‌ها در این روش کمتر می‌شود.

اما اگر بیشتر از حد مجاز از اکو سیستم استفاده شود باعث مشکلات جدی می‌شود، طرح پرورش ماهی در قفس در ابتدا باید آسیب شناسی درستی انجام شود و روی اصول باشد.

آلودگی زیست محیطی پرورش ماهی در قفس دارد ولی نباید خودپالایی دریا را هم نادیده گرفت، میزان استفاده از دریا باید با استفاده از ظرفیت کارشناسان زیست شناسی مورد ارزیابی قرار گیرد.

در حال حاضر صید ماهی کم شده است و می‌توانیم با استفاده از این روش نسبت به جایگزینی ماهی‌ها دریا اقدام کنیم.

به عنوان آخرین سئوال چرا با وجود قابلیت‌های مناسبی که در بحث پرورش ماهی در قفس داشتیم نتوانستیم موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای کسب کنیم؟

ظرفیت بسیار مناسبی برای پرورش ماهی در کشور داریم حدود دو هزار کیلومتر ساحل در کشور برای پرورش آبزیان در اختیار داریم.

اگر از ظرفیت دریا استفاده بهینه شود،این ظرفیت برای کشور کافی است، ولی در حال حاضر از نظر تولید هم اقداماتی خوبی انجام شده است، بحث اینجاست که شاه‌راهی به نام تولید در کشور باز شده است که تولیدات این شاه‌راه در کوچه مصرف باید به فروش برسد که همین موضوع باعث شده است که موفقیت‌های چندانی در این زمینه نداشته باشیم

منبع : خبرگزاری علم و فناوری از استان مازندران