صید رنجها از خزر /گ

دریاچه خزر با وسعتی حدود 430هزار کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین محیط آبی بسته دنیا و بزرگ‌ترین دریاچه جهان به لحاظ ویژگیهای منحصر به فردش همواره مورد توجه جهانیان بوده است

اهمیت این دریاچه را در وجوه مختلفی همچون ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... می‌توان برشمرد.محمودی ازکارشناسان پژوهشکده اکولوژی دریای خزر با بیان اینکه در بخش جنوبی دریاچه خزر و رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند یعنی سواحل مربوط به ایران 78 گونه و زیرگونه ماهی یافت می‌شود گفت: این دریاچه یکی از منحصر به فردترین اکوسیستم‌های آبی جهان بوده که محیطی مناسب برای زندگی و رشد و نمو مرغوب‌ترین ماهی‌های خاویاری جهان است و 90 درصد ماهیان خاویاری مختص به این دریاست.

وی افزود : در کنار آن نیز ماهیان استخوانی با ارزش و کم‌نظیری مانند ماهی سفید، آزاد و... نیز در این دریاچه زیست می‌کنند و جمعیتی حدود 13 هزار نفر از راه صید این آبزیان به صورت قانونی و مستقیم امرار معاش می‌ کنند که اگر صنایع جانبی و شیلاتی و... را نیز به بهره‌برداران بیفزاییم جمعیتی بیش از40 هزار نفر خواهند بود.

حال صید و صیادی چه اندازه اشتغال مردم را درمازندران پوشش می دهد؟ و آیا این قشر از کار خود راضی هستند؟ عوامل مٍٍوثر درکاهش یا افزایش بهره وری دراین بخش چیست؟ که یعقوب دوجی رئیس هیأت مدیره اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی کشور گفت : 11 هزار و 500 صیاد شمالی در قالب 150 تعاونی صیادی در استانهای مازندران، گیلان و گلستان صید پره را آغاز می‌کنند , که بیش از 4 هزار و 500 نفر از این صیادان در مازندران هستند.

رئیس هیأت مدیره اتحادیه پره مازندران هم مهمترین مشکلات صیادان استان را کاهش صید، نبود امنیت شغلیٍ و آلودگی دریا دانست وگفت: متاسفانه برنامه های حمایتی مسئولان ازاین قشر نیز روند نزولی داشته است و هم اکنون شاهد بی انگیزگی فعالان واقعی و جولان دلالان و سودجویان دربازارهستیم.

حسین آقاپور خواستار اجرای طرح های حمایتی مانند پرداخت تسهیلات کم بهره، همکاری نهادهای بیمه گر درتآمین امنیت روانی وشغلی صیادان و تغییر درنگاه مسئولان به صیادان به عنوان نخستین حلقه از زنجیره تحقق اهداف اقتصادی واشتغال دریا شد.

وی افزود : تعداد کل شاغلان درشرکتهای تعاونی پره یا ماهیهای استخوانی حدود4 هزارنفر، تعداد کل شاغلان در شناورهای صیادی کیلکا 429 نفرو دربخش صید گاههای ماهیهای خاویاری 406 نفر هستند.

حذف از لیست مشاغل زیان آور، نمک بر زخم صیادان

رئیس هیآت مدیره اتحادیه همچنین از تحقق نیافتن وعده پرداخت 10 درصدی حق بیمه صیادان از سوی دولت، انتقاد کرد وگفت: برای سالهای 88 و89 حدود هزارمیلیارد ریال برای پرداخت 10 درصدی حق بیمه صیادان مصوب شد که متأسفانه تاکنون عملیاتی نشد.

وی همچنین موضوع سخت و زیان آور بودن شغل صیادی نیز تا 5 سال پیش اجرا می شد که با دستور رئیس جمهور، این قانون لغو شد و سبب بروز مشکلات فراوان بیمه ای نیز شده است.

آقاپور حق بیمه صیادان را ماهانه بیش از یک میلیون ریال اعلام کرد و افزود: این میزان پرداختی خارج از توان آنان است. از سویی دیگر در سالهای گذشته شاهد کاهش صید ماهیان استخوانی در سواحل دریای مازندران بودیم که این روند کاهشی نگران کننده است.

مدیرکل شیلات مازندران با بیان اینکه درحوزه آبزی پروری مازندران هم حدود 10هزار نفر مشغول به کار هستند افزود: 53 تعاونی پره با بیش از4 هزار صیاد از بیستم مهرامسال فعالیت خود را آغازکردند و تا اواسط فروردین سال آینده مشغول خواهند بود.

رستمی با اشاره به روند کاهشی صید ماهیان استخوانی در سالهای اخیر گفت: صید این ماهیان از حدود 10 هزار تن در 6 سال گذشته به کمتر از 3500 تن درسال رسیده است و پیش بینی می شود امسال نیز همین مقدار صید داشته باشیم و این یعنی ضرر صیادان .

دود آلودگی ها در چشم صیادان

نادری کارشناس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر گفت : پسابهای کشاورزی، فاضلابهای خانگی و صنعتی، برداشت بی رویه شن و ماسه از بستررودخانه‌ها و صید غیرمجاز، رودخانه‌ها را با چالشهای زیادی مواجه نموده است، بطوریکه دیگر تکثیر طبیعی را شاهد نیستیم .

وی افزود : آلودگیهای نفتی، فاضلابهای صنعتی و رعایت نکردن مسایل زیست محیطی دردریای مازندران موجب شد نسل برخی از ماهیان مانند کفال کاهش جدی داشته باشد و از سبد صید صیادان خارج شود بطوریکه شاهد کاهش 19 درصدی صید آن درمقایسه با پارسال هستیم.

رمضانی ازصیادان شهرستان ساری نیر شغل صیادی را پرخطر خواند و گفت: افراد شاغل در بخش صیادی پس از 30 سال فعالیت، بیمه آنها یک سوم محاسبه می‌شود ومصوبه سال 90مجلس برای رفع این مشکل هم به درستی اجرا نمی شود.

مدیرعامل شرکت تعاونی صیادی پره شهید مطهری فریدونکنار فعالیت باندهای قاچاق ماهی را ازدیگر دغدغه جدی صیادان مازندران دانست وگفت: ادوات، تجهیزات و امکانات صیادی قاچاقچیان به مراتب بالاتر و پیشرفته تر از صیادان مجاز و حتی یگان حفاظت منابع آبزیان استان است.

هدایت سازگار به بالا رفتن قیمت ادوات صیادی از جمله تور ماهیگیری اشاره کرد و افزود: قیمت تور ماهیگیری به کیلویی 530 هزار ریال رسیده است و درچنین شرایطی صیادان غیر مجاز با انداختن انواع لنگر ها در دریا، موجب پارگی تور ماهیگیری می شوند. در همین شرایط مأموران یگان حفاظت منابع آبزیان مازندران هم بیش از 180 هزار رشته دام غیرمجاز صیادی امسال در مازندران کشف و توقیف کرده اند.

قلی زاده ازفعالان امورصیادی مازندران هم مهمترین راهکارهای افزایش بهره وری و توسعه این بخش را اجرای تحقیقات کارآمد و تخصصی در کنار آموزش به روز، دقت درتولید محصولات باکیفیت، تکثیروپرورش آبزیان دریایی، داشتن برنامه‌ریزی اصولی سالانه برای نحوه و زمان و نیز مقدار صید و پرورش ابزیان ، تشویق به افزایش سرانه مصرف به همراه ارزان سازی و تعادل در قیمتها برای ایجاد انگیزه خرید درمصرف کننده، توجه به ارز آوری صادرات حاصل از صید وداشتن درآمد ارزی بالا ، بازاریابی بین‌المللی و منطقه ای، پرورش انواع مختلف ماهیان دریایی و تامین اعتبارات مالی و رفع مشکلات آن دانست.

با توجه به شرایط کنونی صید وصیادی و دیدگاه مسئولان باید گفت , این ایده ها باید جدی تر بررسی شود تا شاهد کاهش مشکلات این بخش باشیم.

با توجه به گفته مسئولان وکارشناسان و نیز صیادان مازندران، به نظر می رسد نمی توان درآینده ای نزدیک رفع مشکلات این بخش را شاهد باشیم زیرا فراموشی وعده ها، نبود اعتبارات و ضعف اراده مسئولان، صیادان را در تور دغدغه ها و سرگردانی گرفتار کرده است

منبع : صدا و سیما