آبزی‌پروری؛ کلید توسعه شهرستان مرزی گمیشان /گ

شهرستان ترکمن‌نشین گمیشان ظرفیت‌های اقتصادی فراوانی دارد که از گذشته‌های دور اقتصاد مردم آن بر پایه صید و صیادی بنا گذاشته شده و امروز نیز آبزی‌پروری کلید توسعه این شهرستان مرزی است.

در کرانه‌های شرقی دریای خزر، شهرستان گمیشان با همه فرصت‌ها و ظرفیت‌ها و البته محرومیت‌ها وجود دارد. شهرستانی که از گذشته‌های دور اقتصاد مردم آن بر پایه صید و صیادی بنا گذاشته شده و حالا که دریا دیگر سخاوت گذشته را ندارد؛ ساحل‌نشینان با مشکلات زیادی روبرو هستند.

در کنار این شرایط چند سالی است که پرورش میگو در مجاورت دریا آغاز شده و الان در حدود یک‌هزار هکتار از عرصه‌های شور و لم‌یزرع این شهرستان، فعالیت اقتصادی پربازده انجام می‌شود.

شهرستانی ترکمن‌نشین با بیش از 68 هزار نفر جمعیت که هم ظرفیت‌های اقتصادی دارد هم توان گردشگری و کشاورزی بالا. موضوعی که امیرشیر توماج، فرماندار گمیشان هم در گفت‌وگویی که با ما داشته به آن اشاره کرده است.

تسنیم: یکی از مزیت‌های نسبی گمیشان مقوله آبزی‌پروری است، موضوعی که در سال‌های اخیر به ویژه با توسعه سایت میگو در این شهرستان جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در حال حاضر وضعیت توسعه این سایت چگونه است؟

توماج: اکنون 4 هزار هکتار فاز نخست در دستور کار قرار دارد در حالی که تا سال 92 تنها لاین نخست فاز یک‌هزار هکتاری به بهره برداری رسیده بود.

سال قبل توانستیم کانال آبرسان را برای لاین‌های 2، 3 و 4 ایجاد کنیم اما چون نیاز به احداث 4 دهنه پُل داشت، نتوانستیم در دهه فجر افتتاح کنیم و به احتمال زیاد در اردیبهشت ماه سال آینده این اتفاق رخ خواهد داد.

سال گذشته 20 میلیارد تومان از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور برای احداث کانال آبرسان این سایت اختصاص پیدا کرد. این سایت که قابلیت گسترش تا 28 هزار هکتار را دارد.

تسنیم: در طرح پرورش میگو یکی از انتقاداتی که خیلی از مردم منطقه و حتی کارشناسان دارند، عدم منفعت بومیان این شهرستان است، دلیل این اتفاق چیست؟

توماج: در سال‌های گذشته وضعیت میگو برای مردم خیلی روشن و مشخص نبود. برای همین عمده سرمایه گذاران از بیرون استان آمده بودنداما حالا که پرورش میگو توجیه اقتصادی پیدا کرده است، مردم بومی هم متقاضی سرمایه گذاری در این سایت هستند.

برای فاز دوم این آمادگی وجود دارد که واگذاری زمین به سرمایه‌گذاران بومی انجام شود و اخیرا آن قرار شد 33 درصد واگذاری‌ها از طریق سهام یا شرکت‌های تعاونی یا هر طریق دیگری به بومیان این شهرستان واگذار شود.

تسنیم: علاوه بر طرح پرورش میگو، شیلات طرح‌های دیگری هم در این شهرستان دارد که بیشتر در دریا اجرا می‌شود. در این مورد بگویید؟

توماج: برای بحث آبزی پروری در کمیته برنامه ریزی شهرستان حدود 5 میلیارد و 500 میلیون تومان برای مباحث آبزی پروری پیش‌بینی شد.

در کنار میگو مباحث دیگری همچون پرورش ماهی به روش "پن" و پرورش در قفس نیز در دستور کار قرار گرفته است.

در طرح نخست 9 قفس توسط شیلات آماده شده که عمدتا در عمق 3 تا 3.5 متری دریا مستقر شده و روش پن هم در عمق 2 تا 2.5 متری در حال انجام است.

تسنیم: قرار بود همگام با توسعه آبزی‌پروری در این شهرستان، صنعت نیز گام های خوبی بردارد اما چندسالی هست که شهرک صنعتی شیلاتی این شهرستان آغاز شده اما به نتیجه‌ای نرسیده است. چه زمانی مشکلات شهرک حل می‌شود؟

توماج: شرایط و بستر لازم برای ایجاد این شهرک در گذشته فراهم نبود اما با پیگیری هایی که انجام دادیم در حال حاضر برق و لوله کشی گاز در شهرک انجام شده و فیبر نوری نیز تا ابتدای گمیش تپه آورده شده است. تنها مشکلی که برای این شهرک داریم موضوع تأمین آب است.

در ماه گذشته و در جلسه رفع موانع تولید استاندار دستور حل این مشکل را داد و در شهرستان هم اعتبارات خوبی را برای آن مصوب کردیم. آنطور که متولیان می‌گویند قراراست مشکل آب شهرک از طریق آب شیرین کن نیازآباد برطرف شود تا واگذاری ها اتفاق بیفتد.

در حال حاضر 3 سرمایه گذار هم برای واگذاری زمین تقاضا دادند که اگر تأمین آب انجام شود، کارها با سرعت بیشتری پیگیری خواهد شد.

تسنیم: کشاورزی هم با وجود بیش از 68 هزار هکتار زمین کشاورزی می‌تواند یکی از ظرفیت‌های توسعه این شهرستان باشد اما چرا این اتفاق تاکنون رخ نداده است؟

توماج: این شهرستان همانطور که گفتید ظرفیت خوبی برای کشاورزی دارد اما مشکلاتی هم از گذشته وجود داشت که تلاش کردیم با اجرای طرح زهکشی تولید محصولات کشاورزی را ارتقاء دهیم.

براساس مصوبه سفر دولت یازدهم به استان امسال در مدت 6 ماه زهکشی 10 هزار هکتار از اراضی شهرستان انجام شد و 17 هزار هم در دستور کار قرار گرفت.

تا دهه فجر امسال 27 میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار در طرح زهکشی و احداث ابنیه و پُل‌ها هزینه شد. تصور می‌کردیم که اثرات اجرای این طرح در دو سه سال آینده نمایان شود اما همین امسال میزان تولید بنا به برآورد کارشناسان در برخی زمین ها از یک تن در هکتار به 3 تن خواهد رسید.

علاوه براین بخشی از تالاب گمیشان که آبگیری شده به علت همین زهکشی‌ها بوده هرچند هنوز هم بخش زیادی از تالاب خشک است.

منبع : تسنیم