دریا، بازار مشاغل را غافلگیر کرد

در تلاش برای مقابله با کمبود مواد خام، قهرمانی شگفت‌انگیز از دریا بیرون می‌آید که بقایای ماهی است. محققان در حال کشف پتانسیل بیش از یک میلیون تن محصولات جانبی ماهی هستند. این امر نه تنها می‌تواند کمبودها در صنایع‌ غذایی و آرایشی را کاهش دهد، بلکه راه برای فرصت‌های شغلی جدید را هموار می‌کند.

بسیاری از قسمت‌های ماهی از بین می‌رود و هرگز به مصرف نمی‌رسد و فناوری جدید مرتب‌سازی، به صنعت ماهی کمک می‌کند تا از مواد خام بسیار بهتر و به روشی پایدارتر بهره‌برداری کند. بیش از یک میلیون تن بقایای ماهی می‌تواند صنایع غذایی و آرایشی را از کمبود مواد خام نجات دهد و مشاغل جدیدی ایجاد کند. عوامل کلیدی در اینجا روغن‌های غنی از امگا ۳، کلاژن و ژلاتین هستند.

کلاژن و ژلاتین مشتق‌شده از ماهی

محور اصلی این تحقیق، تبدیل پوست و استخوان ماهی به کلاژن و ژلاتین ارزشمند است. این محصولات مشتق‌شده از ماهی در مقایسه با منابع سنتی مزایای بی‌شماری دارند. قابل‌توجه است که کلاژن ماهی اغلب کیفیت بالاتری دارد و به ویژه برای افرادی که از محصولات مبتنی بر گوشت اجتناب می‌کنند، جذاب است.

Rasa Slizyte دانشمند نروژی در این اره اظهار کرد که کلاژن مشتق شده از ماهی به افرادی که گوشت نمی‌خورند این امکان را می‌دهد تا از محصولات حاوی ژلاتین لذت ببرند. این تحقیق به‌طور خاص بقایای ماهی سفید را هدف قرار می‌دهد. اگر از پتانسیل کامل آنها استفاده شود، سالانه بیش از ۶۵۰۰ تن ژلاتین فقط از پوست ماهی تولید می‌شود. علاوه بر این، کلاژن مشتق شده از ماهی نقش حیاتی در تولید محصولات متنوعی مانند کرم‌ها، کپسول‌ها، پودرها و ژله‌ها دارد. با توجه به کمبود مکرر مواد خام دریایی، این محصولات جانبی ماهی مزیت قابل‌توجهی برای صنایع دارویی، رژیمی، تغذیه و آرایشی و بهداشتی دارند.

چالش‌ها و نوآوری‌ها در استفاده از بقایای ماهی

علیرغم عرضه فراوان پوست ماهی، سرمایه‌گذاری کامل از پتانسیل آنها چالش‌های مهمی را به همراه دارد. بسیاری از کشتی‌های ماهیگیری فاقد فضا یا تجهیزات لازم برای حفظ این مواد خام از طریق انجماد یا سایر روش‌های نگهداری هستند.

برای مقابله با این چالش‌ها، پروژه SUPREME، به رهبری موسسه علمی نروژی با همکاری چندین شریک تحقیقاتی، فناوری‌های مختلف حفاظت را بررسی کرده است. این روش‌ها که شامل انجماد، نمک زدن و درمان با پی‌هاش پایین می‌باشد، نتایج امیدوارکننده‌ای در حفظ کیفیت بالای ژلاتین و حفظ یکپارچگی اسیدهای آمینه در پوست ماهی نشان داده است.

بقایای ماهی سالمون و فراتر از آن

دامنه تحقیقات در مورد بقایای ماهی فراتر از ماهی سفید شد و ماهی قزل‌آلا که به دلیل پوست و ستون فقرات غنی از کلاژن مشهور است، همچنین پتانسیل قابل‌توجهی برای استفاده پایدار دارد. بافت عضلانی باقیمانده بر روی استخوان‌های ماهی قزل‌آلا پس از فیله‌ کردن به‌ویژه برای استخراج ژلاتین و تولید روغن مناسب است. از طریق فرآیندی به نام هیدرولیز، پروتئین‌های کلاژن به پپتیدهای کوچکتر می‌شوند و آنها را برای کاربردهای مختلف ایده‌آل می‌کند.

علاوه بر این، قطعات ماهی قزل‌آلا به‌طور قابل ملاحظه‌ای حاوی روغن بیشتری نسبت به ماهی سفید است که باعث توسعه فناوری‌های پردازش پیشرفته می‌شود. این فناوری برای استخراج تا ۹۰ درصد روغن طراحی شده‌اند و کیفیت بالای آن را حفظ می‌کنند که برای تولید محصولات درجه یک مانند پروتئین‌های بی‌مزه و ژلاتین با کیفیت بسیار مهم است.

در ابتکار دیگری به نام OMEGA، محققان بر روی تثبیت روغن‌های دریایی و ژلاتین به سرعت پس از استخراج تمرکز می‌کنند. این تثبیت در ایجاد میکروکپسول‌هایی که از یکپارچگی این مواد محافظت می‌کنند، بسیار مهم است و تضمین می‌کند که آنها مزایای کامل خود را بدون تخریب به ارمغان می‌آورند.

به حداکثر رساندن بقایای ماهی

طرح‌های تحقیقاتی در حال انجام بر امکان‌سنجی استفاده از تمام مواد خام ماهی تاکید می‌کند. با مطالعات ماهی سفید و ماهی قزل‌آلا که نتایج امیدوارکننده‌ای را ارائه می‌دهد، اکنون محققان توجه خود را به شاه ماهی معطوف کرده‌اند. این تلاش‌ها نشان‌دهنده تعهد گسترده‌تر به پایداری و کارایی اقتصادی است که پتانسیل‌های بکر موجود در اقیانوس‌های ما را نشان می‌دهد.

آینده بقایای ماهی از طریق تحقیقات و فناوری نوآورانه، نه تنها قابل دوام، بلکه پر جنب‌وجوش به نظر می‌رسد و راه‌حلی پایدار برای چالش‌های صنعت ارائه می‌دهد و در عین حال به سلامت و رفاه جهانی کمک می‌کند.

بقایای ماهی در درجه اول به قسمت‌های باقی مانده ماهی اشاره دارد که برای مصرف مستقیم انسان استفاده نمی‌شود و شامل قسمت‌هایی مانند سر، دم، باله‌ها، استخوان‌ها و اندام‌های داخلی است. این باقیمانده‌ها اغلب ناشی از فرآیندهایی در صنعت غذاهای دریایی است که در آن ماهی‌ها به روش‌های دیگری برای تهیه محصولات مصرفی فرآوری می‌شوند.

علیرغم اینکه بقایای ماهی به‌عنوان ضایعات دیده می‌شود اما چندین کاربرد ارزشمند دارد. آنها را می‌توان به پودر ماهی تبدیل کرد که ماده غذایی با پروتئین بالاست و به‌طور گسترده در آبزی‌پروری و جیره‌های دام استفاده می‌شود. روغن ماهی یکی دیگر از محصولات جانبی است که از بافت ماهی‌های چرب استخراج می‌شود و به دلیل اسیدهای چرب امگا ۳ که برای سلامت قلب وعروق مفید است، ارزش زیادی دارد.

علاوه بر این، بقایای ماهی را می‌توان در تولید بیودیزل، به‌عنوان پایه‌ای برای لوازم آرایشی و حتی در داروسازی که در آن مواد خاصی از قطعات ماهی به دست می‌آید برای خواص مفید سلامتی خود استفاده کرد. به‌عنوان مثال، کلاژن استخراج شده از پوست و استخوان ماهی، در مکمل های بهداشتی و محصولات زیبایی استفاده می‌شود.

استفاده کارآمد از بقایای ماهی نه تنها مزایای اقتصادی دارد، بلکه به مدیریت پسماند و پایداری زیست‌محیطی با کاهش دفع زباله‌های آلی در محیط کمک می‌کند. صنعت آبزی‌پروری می‌تواند با تبدیل ضایعات ماهی به محصولات یا مواد جایگزین آبزیان، آلودگی زیست محیطی را کاهش، کارایی را افزایش داده و پایداری را ارتقا دهد.

منبع: ایسنا