احیای بزرگترین تالاب فصلی آذربایجان‌غربی مهر تاییدی بر زندگی دوباره تالاب ها

تالاب فصلی گروس با بیش از چهار هزار هکتار مساحت بزرگترین تالاب فصلی آذربایجان‌غربی و در نزدیکی تالاب بین المللی کانی‌برازان و از تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه به شمار می رود.

مهاباد علاوه بر تالاب فصلی «گروس» دارای تالاب‌های بین‌المللی کانی‌برازان و قوپی‌باباعلی، تالاب دایمی حسن‌خان و تالاب‌های فصلی داشخانه و قره‌قشلاق است و تالاب های این شهرستان هر سال در فصل پاییز و بهار میزبان هزاران قطعه پرنده آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی می شوند.

بارش بیش از ۴۰۰ میلی متر بارندگی در آذربایجان غربی و عزم دولت برای احیای دریاچه ارومیه و تالاب های اقماری آن به فرصت مغتنمی برای برخی تالاب های این حوزه تبدیل شده است که مدت ۲۰ سال است خشک شدند و امسال برای نخستین بار دوباره احیا شدند.

خبرنگار ایرنا در این خصوص با «فاروق سلیمانی» رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد هم کلام شده که گفته های وی حاوی خبرهای خوشایندی برای دوستداران محیط زیست بود.

ایرنا: در مورد شرایط و وضعیت تالاب «گروس» اطلاعات بیشتری برای مخاطبان ایرنا ارائه دهید:

فاروق سلیمانی: تالاب گروس مهاباد بیش از چهار هزار هکتار مساحت دارد و بزرگترین تالاب فصلی استان است که در ۲ دهه قبل همزمان با کاهش آب دریاچه ارومیه این تالاب نیز خشک شده بود.

اکنون در راستای برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه، حق آبه برای تالاب گروس از رودخانه مهاباد تعیین شده و با افزایش بارش های بهاری و عبور رودخانه مهاباد از تالاب بعد از ۲۰ سال برای نخستین بار بخش های از آن احیا شده است.

ایرنا: در صورتی که در فصل تابستان آب تالاب گروس تبخیر و خشک شود شرایط پرندگان آن و جوجه‌های آنها چه می شود؟

سلیمانی : با توجه به نزدیکی تالاب فصلی گروس به تالاب بین المللی و پناهگاه حیات وحش کانی‌برازان مهاباد، در صورت کاهش سطح آب بر اثر تبخیر در فصل تابستان پرندگان مهاجر به مناطق دیگر کوج می کنند و حتی می توانند برای تغذیه و استراحت وارد پهنه آبی کانی‌برازان شوند.

ایرنا: احیای تالاب های اقماری دریاچه ارومیه چه اهمیتی دارد؟

سلیمانی: پرندگان مهاجر بر اساس غریزه خود هر سال در مسیر دریاچه ارومیه مهاجرت می کنند و با توجه به وضعیت کنونی دریاچه ارومیه، بسیاری از پرندگان مهاجر که در گذشته در دریاچه ارومیه توقف و استراحت می کردند، اکنون وارد تالاب های جنوبی این دریاچه می شوند.

اگر نقش مکمل تالاب های جنوبی دریاچه ارومیه نباشد، بسیاری از پرندگان مهاجر در مسیر کوچ خود تلف می شوند و کم‌کم مسیرهای جایگزین را برای طی مسیر مهاجرت خود انتخاب می کنند.

ایرنا: وضعیت تالاب کانی‌برازان در این فصل چگونه است؟

سلیمانی : امسال حق‌آبه پنج میلیون مترمکعبی تالاب بین المللی «کانی برازان» این شهرستان داده شده و هم اکنون این ظرفیت تالاب با بیش از ۱۸ میلیون مترمکعب آب تکمیل شده که این امر در ۲۰ ساله گذشته بی سابقه است.

طبق آخرین سرشماری بیش از ۵۰ هزار قطعه پرنده مهاجر و بومی در تالاب بین‌المللی کانی‌برازان این شهرستان مشغول تابستان‌گذرانی و جوجه‌آوری هستند و در این تالاب گونه‌های مهم حفاظت شده و شاخص مانند اردک سر سفید، اردک تاج‌دار، اردک بلوطی، سر حنایی، پنجه قوی و فریادکش وجود دارد.

کارشناسان این اداره در پایش های خود از پناهگاه حیات وحش و تالاب بین المللی کانی برازان این شهرستان، لانه‌سازی پرنده‌های نادر و در حال انقراض آبزی و کنارآبزی نظیر اردک سرحنایی و اردک تاج‌دار را مشاهده کرده اند.

ایرنا: لانه سازی گونه‌های در حال انقراض در این تالاب آیا حساسیت و مسوولیت محیطبانان را بیشتر نمی کند؟

سلیمانی: با توجه به جوجه‌آوری گونه‌های نادر و شمار زیاد پرندگان مهاجر و بومی، نظارت و گشت‌های کنترلی محیط بانان این اداره در این تالاب شدت بیشتری دارد و ورود افراد متخلف به این تالاب با شدت بیشتری کنترل می‌شود.

از اهالی روستاهای اطراف این تالاب خواست می کنیم در این مدت همکاری بیشتری با محیط‌بانان و کارشناسان این اداره داشته باشند و در صورت مشاهده افراد متخلف درحاشیه تالاب مراتب را به یگان حفاظت محیط زیست اطلاع دهند.

پناهگاه حیات وحش و تالاب بین المللی کانی برازان مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی در شمال غرب کشور به شمار می‌رود.

این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصر بفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.

بر اساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنار آبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشکی زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید و همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

مهاباد با ۲۶۰ هزار نفر جمعیت در جنوب اذربایجان‌غربی واقع شده است.

منبع: ایرنا