موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

اهداف و وظایف

هدف, انجام تحقیقات علمی –کاربردی پیرامون موضوعات مرتبط با آبزیان و محیط زیست آنان جهت حفاظت و بازسازی ذخایر و بهره

برداری پایدار شیلات ایران از منابع زنده موجود در آبهای موضوع ماده ۳ اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایران مصوب ۱۶/۱۱/۱۳۶۴ هیات وزیران و موضوع ماده ۲ قانون حفاظت و بهره بردای از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴/۶/۷۴ مجلس شورای اسلامی می باشد.

وظایف مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
۱- بررسی, ارائه و تعیین هدفهای اساسی و خط مشی های کلی و برنامه ریزی در همه سطوح تحقیقات و آموزش شیلاتی کشور
۲- تحقیق و بررسی پیرامون حیات گونه های مختلف (اعم از جانوری و گیاهی) در اکوسیستم های مختلف آبی
۳- تحقیق و بررسی پیرامون میزان ذخایر, تعیین زمان و مکان مناسب صید و بهره برداری اصولی و منطی از آن به منظور بهره برداری و توسعه پایدار
۴- تحقیق و بررسی پیرامون ادوات و آلات صید وشناورهای صیادی و معرفی مناسبترین روش استفاده از آنها
۵- تحقیق و بررسی بیوتکنولوژیک در زمینه های بنیادی- کاربردی و توسعه ای به منظور استفاده بهینه از منابع شیلاتی کشور
۶- تحقیق پیرامون روشهای تکثیر و پرورش آبزیان واجد ارزش شیلاتی
۷ - تحقیق پیرامون سازگاری آبزیان اقتصادی در محلهای جدید و امکان معرفی گونه های جدید در آبهای حوزه فعالیت شیلات ایران
۸ - تحقیق پیرامون حفاظت از منابع و ذخایر آبزیان در آبهای حوزه فعالیت شیلات ایران (آبهای واقع در محدوده حاکمیت و مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران و خارج از آن)
۹- تحقیق در زمینه ارزیابی و چگونگی بازسازی ذخایر آبزیان اقتصادی و پیشنهاد مقدار, محل و زمان رهاسازی بچه ماهیان و سایر آبزیان و نظارت بر آن
۱۰- تحقیق پیرامون آلاینده های آبهای حوزه فعالیت شیلات ایران و بررسی اثرات آن بر محیط زیست و موجودات آبزی.
۱۱- تحقیق پیرامون تغذیه, بهداشت و بیماریهای آبزیان
۱۲- تحقیق در زمینه عمل آوری و تولید فرآورده های نوین از آبزیان
۱۳- تحقیق پیرامون صنایع و سازه های شیلاتی در زمینه های آبزی پروری و ماهیگیری
۱۴- تحقیق در زمینه اصلاح نژاد و حفظ ذخایر ژنی آبزیان
۱۵- انجام مطالعات و تحقیقات اقتصادی و اجتماعی زیر بخش شیلات
۱۶- همکاری و مشارکت در پروژه های تحقیقاتی شیلاتی ملی, منطقه ای و بین المللی و ارائه خدمات فنی تخصص به سایر کشورها منطبق با سیاستهای دولت جمهوری اسلامی ایران.
۱۷- تحقیق پیرامون شرایط و عوامل زیستی آبزیان و بررسی و ثبت تغییرات حاصله از آمار شیلاتی و انطباق آن با استانداردهای بین المللی موجود.
۱۸- برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزشی و سمینارها و کارگاههای تخصصی در زمینه های مختلف علوم شیلاتی
۱۹- انتقال اطلاعات و یافته های علمی و فنی و تحقیقاتی به بخشهای اجرایی شیلاتی به منظور ارائه آموزشهای ترویجی علوم و صنایع شیلاتی جهت رشد فعالیتهای شیلاتی بخشهای سه گانه اقتصادی کشور(دولتی- تعاونی و خصوصی)
۲۰- مبادله اطلاعات علمی, برگزاری و مشارکت در همایش های ملی, منطقه ای و بین المللی و تبادل کارشناس با موسسات تحقیقاتی و دانشگاه های داخلی و خارجی
۲۱- جمع آوری و پردازش آمار و اطلاعات و ایجاد بانک های اطلاعاتی مورد نیاز
۲۲ - ایجاد پژوهشکده های تخصصی و مراکز و ایستگاه های تحقیقاتی و آموزشی در مناطق مورد نظر
۲۳- انجام هرگونه فعالیت و تحقیق علمی دیگر که بنا به تصویب هیئت امنا در چار چوب وظایف قانونی موسسه ضرورت داشته باشد.

سیاست‌های اجرائی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

بدینوسیله سیاست‌های اجرائی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور به شرح ذیل اعلام می‌گردد:

۱. طراحی و اجرای طرح‌های پایلوت درخصوص پروژه‌های تقاضا محور و همچنین کاربردی نمودن نتایج آنها و ترویج دستاوردهای تحقیقاتی.
۲. حمایت و توسعه تجاری سازی نتایج و دستاوردهای تحقیقاتی در قالب ایجاد شرکت‌های دانش بنیان در مراکز تابعه.
۳. استمرار تحقیقات در زمینه تنوع بخشی به تولید فرآورده‌های شیلاتی ، انواع گونه‌های آبزیان پرورشی اقتصادی با هدف توسعه وتولید پایدار.
۴. تکمیل و توسعه بانکهای ژن آبزیان و بکارگیری ملاحظات ژنتیکی در حفاظت ، بهره برداری ، بازسازی ذخایر و اصلاح نژاد آبزیان پرورشی.
۵. توسعه تحقیقات در زمینه بکارگیری فن‌آوریهای نوین در عرصه‌های مختلف زیست فنآوری ، فرآوری ، بهداشت وبیماری‌ها و آبزی‌پروری (شامل حوزه‌های نانو، هسته‌ای ، پرورش در قفس ،پرورش در سیستم‌های بدون تعویض آب ، پروبیوتیک‌ها ، آبزی‌پروری ارگانیک و ...)
۶. ارتقاء بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید از طریق استمرار تحقیقات در زمینه کاهش ضایعات تولید ، بهبود روش‌های صید و پرورش آبزیان ، بهبود فرمولاسیون غذای آبزیان پرورشی و شناسایی و پیشگیری از بروز بیماری‌های خطرناک و واگیردار.
۷. استمرار تحقیقات در زمینه بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت‌های شیلاتی و ارائه راه‌کارهای مناسب برای توسعه شیلاتی ، آبزی پروری مسئولانه و تنوع بخشی گونه‌ای.
۸. تداوم تحقیق و بررسی وضعیت اکولوژیک خلیج فارس، دریای عمان ، دریای خزر و منابع آبهای داخلی کشور در راستای بهره‌برداری پایدار.
۹. تدام انجام هماهنگی ملی درخصوص پیش‌بینی ، کنترل و مقابله با تهدیدات بیولوژیک در منابع آبی کشور شامل: کشند قرمز، شکوفایی عروس دریایی و شانه‌دار مهاجم.
۱۰. توسعه تحقیقات به منظور بررسی منابع آبزی تحت حاکمیت کشور ، شناخت خصوصیات زیستی آبزیان مثل تعیین زمان‌ها و مکان‌های تخم‌ریزی و سایر معیارهای بیولوژیک آبزیان.
۱۱. توسعه همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی درخصوص توسعه آبزی‌پروری و ذخایر مشترک آبزیان.
۱۲. تداوم مطالعات در زمینه بهینه سازی و اصلاح ادوات صید با هدف کاهش صید ضمنی.
۱۳. پایش مستمر ذخایر با هدف تعیین ذی توده آبزیان اقتصادی قابل برداشت و بررسی زیستگاه‌های حساس شیلاتی از قبیل زیستگاههای مرجانی ، چراگاههای مصنوعی و ......
۱۴. بسط تعامل و همکاری با سازمانهای و نهادهای مرتبط دولتی و غیردولتی در راستای فعالیت‌های مختلف شیلاتی در حوزه‌های صید‌، آبزی‌پروری ، فرآوری و بهداشت و بیماری‌های آبزیان با هدفحفظ سلامت و بهداشت محصول و همکاری درتدوین استانداردها ، دستورالعمل‌ها ، تشخیص آبزیان و فرآورده‌های شیلاتی حلال وحرام.
۱۵. توسعه تحقیقات بمنظور تولید فرآورده‌های بیولوژیک غذایی ، داروئی و صنعتی از آبزیان.
۱۶. استمرار فعالیت‌های تحقیقاتی درخصوص راههای پیشگیری و کنترل بیماری‌های عفونی و غیرعفونی ، ارتقای سیستم ایمنی آبزیان ، ارزیابی و امکان سنجی تولید کیت‌های تشخیص سریع و واکسن بیماری‌های واگیر و خطرناک آبزیان هم گام با انجام تحقیقات کاربردی در زمینه مدیریت بهداشت و بیماریهای آبزیان بویژه درخصوص بیماری‌های اخطارکردنی (Notifiable)، بیماریهای نوپدیده (EmergingDiseases) و بازپدید (Reemerged diseases).
۱۷. انجام تحقیقات در زمینه پیشگیری ، کنترل و درمان بیماریها و افزایش بازماندگی ورشد آبزیان با استفاده از محرک‌های ایمنی همچون جلبکها ، پروبیوتیکها، پری بیوتیکها ، سین بیوتیکها و فیتوبیوتیکها.
۱۸. تبیین و توسعه تحقیقات کاربردی در زمینه تولید گونه‌های آبزی مقاوم (SPR)، عاری از بیماری (SPF) و تحمل پذیر در برابر بیماریها (SPT) .
۱۹. توسعه تحقیقات در زمینه استانداردسازی و مصرف بهینه داروها و موادشیمیایی مورد مصرف در آبزی پروری با تاکید بر تحقیقات کاربردی در زمینه استفاده از گیاهان داروئی و داروهای گیاهی به منظور ملاحظات زیست محیطی، رعایت و حفظ سلامت و بهداشت عمومی و ارتقاء ضریب امنیت غذایی جامعه.
۲۰. ارزیابی اقتصادی و اجتماعی فعالیت‌های بخش اجرا با تاکید بر رویکرد اقتصاد مقاومتی و مبانی توسعه پایدار.
۲۱. ایجاد وبهبود زیرساخت شبکه IT ، بانک داده‌ها و پایگاه جامع پژوهشی موسسه.
۲۲. تقویت سامانه الکترونیکی منابع علمی (گزارش پروژه‌ها ، پایان‌نامه‌ها و مقالات ) به منظور دسترسی آسان و مستندسازی دستاوردهای پژوهشی.
۲۳. تقویت ارتباطات علمی و پژوهشی با سازمانهای تخصصی مرتبط و همچنین همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی در قالب تفاهم‌نامه‌های فیمابین.
۲۴. برنامه‌ریزی در زمینه مدیریت بهینه دوره‌های دکتری پژوهش محورشیلاتی.
۲۵. استقرار ایمنی فضای آزمایشگاه‌ها و پرسنل مربوطه در واحدهای تابعه موسسه همراه با ارتقاء پایگاه اطلاعاتی فضاهای یاد شده به منظور کاهش هزینه‌های ناشی از خرید تجهیزات و مواد آزمایشگاهی .
۲۶. بهینه سازی و به هنگام سازی روش‌های آزمایشگاهی معتبر و استانداردسازی کلیه فعالیت‌های آزمایشگاهی بر مبنای استانداردهای ملی و بین‌المللی با هدف اخذ گواهینامه‌های معتبر از مراجع ذیصلاح.

توانمندی های پژوهشی

بخشها و گروههای تخصصی موسسه
موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با شش بخش تخصصی و گروههای ذیربط بشرح ذیلمیتواندنیازهای تخصصی شیلاترا رادر زمینه های مختلف آبزی پروری,مدیریت ذخایر آبزیان ،صیدوصیادی, محیط زیست دریائی، فرآوری آبزیان ، بهداشت و بیماریهای آبزیان ،آبشناسیو مطالعات اقتصادی و اجتماعی تامین نماید .
بخش آبزی پروری:
۱- گروه میگو و سایرآبزیان
۲- گروه تکثیر و پرورش ماهی
۳- گروه مهندسی آبزیپروری
۴- گروه تغذیه آبزیان
بخش بوم شناسی منابع آبی:
۱- گروه مطالعات اکولوژیک آبهــای داخلی
۲- گروه مطالعات اکولوژیک آبهای خلیـــج فارس و دریای عمان
۳- گروه مطالعات اکولوژیک دریای خزر
بخش بیولوژی و ارزیابی ذخایرآبزیان:
۱- گروه مدیریت ذخایرآبهای شمال
۲- گروه مدیریت ذخایرآبهای جنوب
۳- گروه مدیریت ذخایرآبهای داخلی
بخش فن آوری زیستی:
۱- گروه میکروبیولوژی و فرآورده های بیولوژیک آبزیان
۲- گروه ژنتیک مولکولی و اصلاح نژادآبزیان
۳- گروه عمل آوری و کنترل کیفی آبزیان
بخشبهداشتوبیماریهایآبزیان:
۱- گروه بهداشت و بیماریهای ماهیان آبهای شیرین
۲- گروه بهداشت و بیماریهای ماهیان آبهای دریایی
۳- گروه بهداشت و بیماریهای میگو و سایر سخت پوستان
بخش مطالعات اقتصادی و اجتماعی:
۱- گروه مطالعات اقتصادی
۲- گروه مطالعات اجتماعی
تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی

نیروی انسانی و فضاهای تحقیقاتی
۱- نیروی انسانی
موسسه تحقیقات شیلات ایران, در ستاد مرکزی،‌ بخش های تابعه، ایستگاهها، مراکز و پژوهشکده های تحقیقاتی خود در استانهای کشور ازکادرکارشناسان متخصص واعضایهیئت علمی با تخصصهای مختلف از جملهزیست شناسی،‌ شیلات،‌زیست شناسی دریا،‌ اکولوژی،‌ تغذیه آبزیان، بهداشت وبیماریهای ماهی و میگو، انگل شناسی آبزیان،میکروبیولوژی، هیدرولوژی،‌ هیدروبیولوژی،‌ بنتوزشناسی،‌ پلانکتون شناسی و... برخوردار می باشد.

ترکیب نیروی انسانی موسسه تحقیقات شیلات ایران
دکترای تخصصی
۶۰ نفر
کارشناس ارشد
۱۴۸ نفر
کارشناس
۲۵۸ نفر
۲- فضاهای تحقیقاتی
موسسه تحقیقات شیلات ایران علاوه بر دارا بودنآزمایشگاههای مختلف تخصصی و مجهز درستاد مرکزیخود در تهران ، دارایفضاهای تحقیقاتی در قالبچهار پژوهشکده تخصصی،‌ در زمینه های اکولوژی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان،‌ آبزی پروری در آبهای داخلیو میگو می باشد. علاوه بر آن ، انستیتوی تحقیقاتبین المللی در زمینه ماهیان خاویاری،‌پنج مرکز تحقیقاتی در استانهای شمالی و جنوبی کشور و مرکز ملی فرآوری آبزیان ویک ایستگاه تحقیقاتی در استانیزد ، مجموعه تحقیقاتی شیلات کشور را تشکیل می دهند. تعدادی از این مراکز بدلیل گستردگی حیطه وظایف و وسعت حوزه عملیاتی تحت پوشش خود ،‌ دارای ایستگاههـــای منطقه ای به منظور بررسیهای میدانی و پاسخگوئی به نیازهای تحقیقاتی دراستان محل استقرار خودمی باشند. بعضی از این مراکز و پژوهشکده ها نیز دارای کارگاههای تکثیر و مزارع پرورش آبزیان نیز هستند که سبب ارتقاء توان اجرای عملیات میدانی آنها می شود.

وضعیت موجود فضاهای تحقیقاتی و پشتیبانی موسسه تحقیقات شیلات ایران
فضاهای آزمایشگاهی
فضاهای کارگاهی
استخرهای تحقیقاتی
فضاهای تحقیقاتی-اداری
واحدهای مسکونی و مهمانسراها
۴۷۲۵ مترمربع
۱۵۲۳۱ مترمربع
۱۷۴۱۹۶ مترمربع
۲۱۵۰۲۵ مترمربع
۱۰۷۱۰ مترمربع
۳ تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی
بطور کلی آزمایشگاههای موسسه تحقیقات شیلات را از دیدگاه وظایف و ماهیت فعالیت ها می توان در دو گروه طبقه بندی نمود:‌
۱) آزمایشگاههای وابسته به مراکز و ایستگاه های تحقیقاتی
فعالیت این آزمایشگاهها که در قالب آماده سازی ، بــررسی و آنــالیــز نمونه های مختلف صورت می پذیرد را میتوان بطور کلی در زمینه های تخصصی مربوط به بیومتری کامل آبزیان ، بررسی های اکولوژیک ( مشتمل بر اندازه گیری تغییرات انواع پارامترهای فیزیکی ، شیمیایی و زیستی در نمونه های آب ، رسوبات و آبزیان) ، اندازه گیری انواع آلاینده ها"آلی و معدنی" در نمونه های مختلف ، تشخیص بیماریهای آبزیان ، آزمایشات مختلف مربوط به فرآوری و کنترل کیفی آبزیان ،آزمایشات گوناگون مربوط به بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک عنوان نمود . البته با توجه به عملکرد تخصصی هر یک از مراکز و ایستگاههای تابعه موسسه ، ماهیت فعالیت های مزبور در آزمایشگاه های مراکز مختلف تا حدودی متفاوت می باشد .
۲) آزمایشگاه مرجع موسسه
این آزمایشگاه با در اختیار داشتن امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته و دقیق در سه زمینه کلی مشتمل بر اکولوژی و آلودگی منابع آبی ، بیماریهای آبزیان و کنترل کیفی آبزیان فعال می باشد . وظیفه اصلی ایـن آزمایشگاه علاوه بر نظارت بر کیفیت عملکرد و موجودی تجهیزات کلیه آزمایشگاه های موسسه ، تلاش در جهت انطباق کلیه فعالیت های آزمایشگاهی موسسه با جدیدترین یافته ها و استانداردهای معتبر ملی و بین المللی می باشد . در این راستا خدمات علمی و فنی در زمینه های کاری مذکور به کلیه مراکز علمی و پژوهشی در سطوح ملی و بین المللی قابل ارائه می باشد .
·بطور کلی در حال حاضر آزمایشگاههای مذکور مجهز به انواع تجهیزات مربوط به بررسی ، آماده سازی و آنالیز نمونه ها می باشند که از آن جمله می توان به مواردی نظیرHPLC,GC،GC-MS، طیف سنج جذب اتمی(GFAAS,FAAS) ،‌ انواع اسپکتروفتومتر ،PCR، الکتروفورز ، انواع مختلف میکروسکوپ ولوپ ، تجهیزات مختلف برای اندازه گیری پارامترهای گوناگون فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آب و رسوبات (PH متر ،EC سنج ، شوری سنج ، دستگاهها و امکانات تعیینو TOC,TOM,GS,COD,BOD,DOو(… اشاره نمود .

·علاوه بر این موسسه با در اختیار داشتن کارگاهها و مزارع مختلف تکثیر و پرورش انواع آبزیان ، امکان اجرای هر گونه فعالیت پژوهشی در زمینه تکثیر و پرورش آبزیان را مهیا نموده است .

www.ifsri.ir