پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی (بندر انزلی)

این پژوهشکده در سال 1306 به عنوان اولین مرکز تحقیقات در زمینه علوم شیلاتی کشور و همزمان با آغاز فعالیت « شرکت مختلط ماهی ایران و شوروی سابق » تاسیس گردید و پس از تصویب لایحه قانونی اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایران تحت عنوان « استاسیون علمی ماهی شناسی » فعالیت نمود.

پس از آن در سال 1346 به « انستیتو بررسی های علمی و صنعتی ماهی ایران » تغییر نام یافت و در قالب یکی از موسسات علمی کشورضمن انجام فعالیت های تحقیقاتی به تربیت کادر فنی و تخصصی شرکت سهامی شیلات ایران پرداخت.

در سال های 1352 تا 1367 با گسترش پژوهش های شیلاتی این تشکیلات با نام « سازمان تحقیقاتی شیلات ایران » در قالب بخشهای تحقیقاتی ، لیمنولوژی ، بیولوژی ماهی ، میکروبیولوژی ، ایکتیولوژی و تکنولوژی صید وظایفش را استمرار بخشید.از سال 1367، با الحاق شرکت سهامی شیلات به وزارت جهاد سازندگی و تشکیل سازمان گسترده‌ای بعنوان « سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران »، این مرکز با عنوان مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان و سپس در سال 1380مرکز تحقیقات ماهیان استخوانی دریای خزر و از سال 1383 به نام پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی به فعالیت خویش ادامه می دهد.

شایان ذکر است که در راستای سیاست توسعه ای سازمان تحقیقات شیلاتی ایران وقت، این پژوهشکده در راه اندازی "موسسه بین المللی تحقیقات ماهیان خاویاری"نقش اساسی ایفا نموده است.تمامی آزمایشگاه های این پژوهشکده تحت استاندارد ایزو 17025 فعالیت می باشند. تا کنون در این پژوهشکده چند صدپروژه تحقیقاتی ملی، بین المللی و دانشجویی باموفقیت‌ انجام پذیرفته و بیش از 1000 مقاله تحقیقاتی در زمینه های مختلف علمی شیلاتی منتشر گردیده است.

همچنین در سال 1390 موفق به دریافت گواهینامه تعیین صلاحیت در شناسایی بیماری های ویروسی آبزیان از مرکز رفرانس بیماری های آبزیان اتحادیه اروپا وOIE در خاورمیانه شده است. در حال حاضر این پژوهشکده از نظر تشکیلاتی دارای 4 گروه تخصصی شامل :

گروه تکثیر و پرورش ، گروه ژنتیک و اصلاح نژاد ، گروه اکولوژی آب های شیرین ، گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان بوده و همچنین 2 ایستگاه تحقیقاتی با نامهای : ایستگاه تحقیقاتی شیلاتی سفیدرود و ایستگاه تحقیقاتی تغذیه و غذای زنده آبزیان دارد.ضمن اینکه یک ایستگاه تحقیقاتی جدید در زمینه ی کشت تلفیقی آبزیان نیز در منطقه شولم شهرستان فومن در مرحله طراحی و اجرا می باشد.این پژوهشکده تا کنون ، 135 پروژه ملی ، بین المللی و استانی و 120 پروژه دانشجویی در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا را با موفقیت به اتمام رسانده و نتایج آنها راهنمای بخش اجرا در رفع مشکلات و موانع تولید و توسعه شیلات و آبزی پروری در کشور ما ایران بوده است.

پایه گذاری صنعت آبزی پروری ماهیان گرمابی در ایران

پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی در دهه 40 شمسی با وارد نمودن تکثیر مصنوعی کپور ماهیان چینی به عنوان اولین مرکز تولید بچه ماهیان گرمابی در کشور زمینه ایجاد و توسعه پرورش ماهیان گرمابی در ایران را فراهم ساخت. ایستگاه تحقیقاتی سفیدرود دراین پژوهشکده تاقبل از پیروزی انقلاب تقریباً تنها مرکز تامین بچه ماهی برای پرورش کپور ماهیان جینی در ایران محسوب می شد .در همین راستا این پژوهشکده در سالهای اخیر ورود و معرفی کپورماهیان هندی به صنعت آبزی پروری کشور را نیز در دست تحقیق و اجراء دارد که نتایج عملی آن درآینده مشخص خواهد شد.

بازسازی ذخایر ماهیان اقتصادی دریای خزر

پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی از ابتدای تاسیس خود تاکنون با بدست آوردن نرماتیوهای تکثیر مصنوعی ماهیان استخوانی دریای خزر زمینه تکثیرمصنوعی ورهاسازی بچه ماهی با هدف بازسازی ذخایر این ماهیان را فراهم ساخته است و در این مسیر ماهیان اقتصادی مهمی چون ، سفید (نژادهای بهاره و پائیزه) سوف ، سیم ، کلمه و ماهی آزاد که امروزه به منظور رهاسازی ذخایر در مقدار زیاد تولید وبه رودخانه های منتهی به دریای خزر رهاسازی می شوند نخستین بار در این پژوهشکده تکثیر گردیده اند. لازم به یادآوری است که تکثیر مصنوعی و بازسازی ذخایر ماهی سفید از قبل از انقلاب تا سالهای دهه 60 نه فقط در قالب تحقیقاتی ، بلکه در قالب تکثیر انبوه وبازسازی ذخایر نیز توسط همین پژوهشکده اجراء گردیده است . همچنین در سال 1384 با هدف بازسازی ذخایر ماهی سفید نژاد پائیزه پروژه ه ای تحقیقاتی با همکاری برنامه محیط زیست دریای خزر (CEP) وابسته به سازمان ملل در این پژوهشکده با موفقیت به اجراء درآمده و نتایج حاصله به بخش اجراء منتقل گردیده است

معرفی شاه میگوی آب شیرین به سیستم آبزی پروری کشور

از سالهای 1370 تاکنون پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی پروژه های تحقیقاتی متعددی را جهت شناسایی ذخایر ، تکثیرطبیعی و پرورش شاه میگوی آب شیرین در سطح کشور به اجراء در آورده است که نتیجه آن در قالب مدیریت ذخایر این آبزی و آمادگی جهت معرفی آن به منابع آبی جدید یا معرفی به سیستم آبزی پروری قابل ارزیابی است .

مدیریت صید در دریای خزر
پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی از سالهای اولیه تاسیس خود تا اواخر دهه 1380 بنیانگذار و مجری روشهای ارزیابی ذخایر ماهیان استخوانی و خاویاری در دریای خزر بوده و همه ساله با ارزیابی و محاسبه کمیت وکیفیت صید این ماهیان روشهای مدیریتی مناسب جهت بهره برداری علمی از ذخایر این آبزیان را به شیلات ایران ارائه می نموده است . البته این وظایف در سالهای اخیر و با تفکیک وظایف در موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور به انستیتو تحقیقات ماهیان خاویاری و پژوهشکده اکولوژی دریای خزر در ساری واگذار گردیده و این پژوهشکده به عنوان همکار در موارد نیاز مشارکت می نماید.

انجام مطالعات ظرفیت سنجی و مکان یابی آبزی پروری در سطح کشور
پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی در طی بیست سال گذشته با انجام حدود 30 پروژه مطالعاتی در اقصی نقاط کشور از جمله استانهای زنجان ، آذربایجان شرقی ، چهار محال بختیاری ، همدان ، سیستان و بلوچستان و... موفق گردیده است زمینه های علمی توسعه آبزی پروری در استانهای فوق را با همکاری مدیران اجرایی این استانها فراهم ساخته و در توسعه علمی آبزی پروری کشور سهیم باشد.

تاریخچه پژوهشکده آبزی پروری

این پژوهشکده در سال 1297 به عنوان اولین مرکز تحقیقات در زمینه علوم شیلاتی کشور و همزمان با آغاز فعالیت « شرکت مختلط ماهی ایران و شوروی سابق » تاسیس گردید.در آن زمان به منظور کنترل صادرات فرآورده های شیلاتی به شوروی سابق ، مرکزی تحت عنوان " لابراتور ماهی ایران" در محل شیلات بندرانزلی احداث گردید و پس از تصویب لایحه قانونی اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایرانا تحت عنوان « استاسیون علمی ماهی شناسی » فعالیت نمود.پس از آن در سال 1346 به « انستیتو بررسیهای علمی و صنعتی ماهی ایران » تغییر نام یافت و در قالب یکی از موسسات علمی کشورضمن انجام فعالیت های تحقیقاتی به تربیت کادر فنی و تخصصی شرکت سهامی شیلات ایران پرداخت. در سال های 1352 تا 1367 با گسترش پژوهش های شیلاتی این تشکیلات با نام « سازمان تحقیقاتی شیلات ایران » در قالب بخشهای تحقیقاتی ، لیمنولوژی ، بیولوژی ماهی ، میکروبیولوژی ، ایکتیولوژی و تکنولوژی صید وظایفش را استمرار بخشید.از سال 1367، با الحاق شرکت سهامی شیلات به وزارت جهاد سازندگی (سابق) و تشکیل سازمان گسترده‌ای بعنوان « سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران »، این مرکز با عنوان مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان و سپس در سال 1380مرکز تحقیقات ماهیان استخوانی دریای خزر و از سال 1383 به نام پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی به فعالیت خویش ادامه می دهد.شایان ذکر است که در راستای سیاست توسعه ای سازمان تحقیقات شیلاتی ایران وقت، این پژوهشکده در راه اندازی "موسسه بین المللی تحقیقات ماهیان خاویاری"نقش اساسی ایفا نموده است.تمامی آزمایشگاه های این پژوهشکده تحت استاندارد ایزو 17025 فعالیت می باشند. تا کنون در این پژوهشکده چند صدپروژه تحقیقاتی ملی، بین المللی و دانشجویی باموفقیت‌ انجام پذیرفته که نتایج آنها راهنمای بخش اجرا در رفع مشکلات و موانع تولید و توسعه شیلات و آبزی پروری در کشور بوده و بیش از 1000 مقاله تحقیقاتی در زمینه های مختلف علمی شیلاتی منتشر گردیده است. همچنین در سال 1390 موفق به دریافت گواهینامه تعیین صلاحیت در شناسایی بیماری های ویروسی آبزیان از مرکز رفرانس بیماریهای آبزیان اتحادیه اروپا وOIEدر خاورمیانه شده است. در حال حاضر این پژوهشکده از نظر تشکیلاتی دارای 4 گروه پژوهشی تخصصی شامل گروه تکثیر و پرورش ، گروه ژنتیک و اصلاح نژاد ، گروه اکولوژی آب های شیرین ، گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان، یک مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان و همچنین 2 ایستگاه تحقیقاتی با نامهای ایستگاه تحقیقاتی تغذیه و غذای زنده آبزیان و ایستگاه تحقیقاتی تکثیر و پرورش آبزیان( فومن) می باشد. در حال حاضر پژوهشکده آبزی پروری101 نفر پرسنل داشته که 69 نفر از آنها در حوزه پژوهشی و 32 نفردر حوزه ستادی فعالیت دارند. همچنین 17 نفر از همکاران پژوهشی در عضویت هیات علمی می باشند.

اهداف پژوهشکده ·

تعیین زی فن تکثیر و پرورش آبزیان و معرفی گونه های جدید به صنعت آبزی پروری

·ارائه روش های نوین آبزی پروری و راه کارهای افزایش تولید آبزیان در کشور

·بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت و روش های اصلاح نژاد آبزیان

·بررسی نیازمندی های غذائی گونه های مختلف آبزیان و معرفی جیره های اختصاصی

·شناسایی و معرفی مکان های مستعد برای احداث مزارع تکثیروپرورش آبزیان

·ارزیابی ذخایر و معرفی روش های حفظ و بازسازی ذخایر گونه های در حال انقراض

·بررسی روش های افزایش بهره وری و بهینه سازی اقتصاد تولید آبزیان

·شناسایی عوامل بیماری زای باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی در آبزیان

·تحقیق در زمینه روش های پیشگیری و درمان بیماری های آبزیان

·تحقیق در زمینه تولید کیت­های تشخیصی و واکسنهای مناسب بیماریهای آبزیان

·تعیین توان اکوسیستم های آبی و ارائه راه کارهای افزایش تولید

·شناسایی و بررسی اکولوژیک پلانکتون، کفزیان و ماهیان در اکوسیستم های آبی

·بررسی انواع آلاینده­های تاثیرگذار بر اکوسیستم های آبی و آبزیان

·پژوهش در زمینه استفاده از روشهای نوین برای تنوع بخشی به فرآورده های شیلاتی

·ایجاد امنیت غذایی در صنایع شیلانی کشور

·پژوهش در زمینه کاهش ضایعات و زایدات آبزیان به منظور ایجاد ارزش افزوده

·پژوهش در زمینه تولید، اقتصاد و بازار آبزیان

شبکه پژوهش آبزی پروری پایدار در منابع آبهای داخلی

شبکه پژوهش آبزی پروری پایدار در منابع آبهای داخلی با هدف هماهنگی، همکاری متقابل و هم افزایی توانمندی های تخصصی بین پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی در زمینه آبزی پروری ایجاد شده است .

- شناسایی و معرفی مکان های مستعد برای احداث مزارع تکثیروپرورش آبزیان

- تعیین زی فن تکثیر و پرورش آبزیان و معرفی گونه های جدید به صنعت آبزی پروری

- ارائه روش های نوین آبزی پروری و راه کارهای افزایش تولید آبزیان در کشور

- بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت و روش های اصلاح نژاد آبزیان

- ارزیابی ذخایر و معرفی روش های حفظ و بازسازی ذخایر گونه های در حال انقراض

- بررسی نیازمندی های غذایی گونه های مختلف آبزیان و معرفی جیره های اختصاصی

- بررسی روش های افزایش بهره وری و بهینه سازی اقتصاد تولید آبزیان

- شناسایی عوامل بیماری زای باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی در آبزیان

- تحقیق در زمینه روش های پیشگیری و درمان بیماری های آبزیان

- تحقیق درزمینه کیت های تشخیصی و واکسنهای مناسب بیماری های آبزیان

- تعیین توان اکوسیستم های آبی و ارائه راه کارهای افزایش تولید

- شناسایی و بررسی اکولوژیک پلانکتون، کفزیان و ماهیان در اکوسیستم های آبی

- بررسی انواع آلاینده های تاثیرگذار براکوسیستم های آبی و آبزیان

منبع: http://niwai.ifsri.ir/