مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور ( یزد )

مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور از سال 1379 به عنوان ایستگاه مستقل تابعه مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور آغاز بکار کرد و باتوجه به توسعه صورت گرفته و اهمیت پژوهش ها و دستاوردهای فعالیت های تحقیقاتی، در سال 1391 به مرکز ملی ارتقاء یافت. ساختمان اداری و سوله تحقیقاتی از 1383 رسماً افتتاح شد.

موقعیت

مرکز در 120 کیلومتری جنوب شرق شهرستان یزد در منطقه مرکزی ایران، در حاشیه قطعات کویری درانجیر و بهاباد (کیلومتر 100 جاده یزد-بافق) در حاشیه رودخانه شور قرار دارد. سطح آب های زیرزمینی منطقه بالا، پوشش گیاهی ضعیف، تغییرات دمایی درمحدوده حداکثر 57 در مرداد تا 17- درجه در دی ماه است. منبع تأمین آب آبزی پروری در منطقه و مرکز آب های لب شور زیرزمینی هستند. نبودن منابع آب های آزاد در منطقه، بسته بودن سفره های زیرزمینی و عدم تداخل سفره ها در حوزه بافق سبب شده این منابع آبی ازنظر تداخل با آب های آزاد و غیرآزاد قرنطینه باشند.

امکانات و تأسیسات

- 60 هکتار عرصه

- 2 حلقه چاه نیمه عمق (شوری های ppt11 و ppt 15) با دبی کل 60 لیتر برثانیه

- شبکه برق سراسری 3 فاز، امکان KW 200 بهره برداری (و ژنراتور KW120)

- ساختمان اداری با زیربنای 300 مترمربع (سالن کنفرانس 50 مترمربع، کتابخانه 35 مترمربع)، ساختمان نگهبانی

- انشعاب آب شیرین

- اینترنت پرسرعت ADSL (1 مگابایت)

- 18 باب استخر خاکی 500 تا 10000 مترمربعی، جمعاً 5 هکتار

- 12 باب حوضچه سیمانی هشت ضلعی 45 مترمکعبی درحال احداث

- 4 باب کارگاه پژوهشی حدود 1500 مترمربع (1 باب آبسردکن، اطاق آکواریوم، 8 حوضچه بتنی گرد 30-20 مترمکعبی، وان های فایبرگلاس 2تا 9 مترمکعبی، وان های پلی اتیلن 300 لیتری، انکوباتورهای شیشه ای و تراف ها، سیستم آکواپونیک)، کارگاه پژوهشی 5 در حال احداث

استخر بتنی 200 مترمکعبی

- کارگاه تهیه خوراک 40 مترمربعی با تجهیزات (میکسر، چرخ گوشت، خشک کن)

- 3 باب موتورخانه و اطاق پمپاژ

- 2 باب گرمخانه مرکزی گازوئیلی

- 3 انبار کارگاهی حدود 200 مترمربع

- سیستم ایر بلوئر مرکزی

- سیستم فیلتراسیون دیسکی

- سیستم بازگردش آب (درحال تکمیل)

- 3 باب آزمایشگاه حدود 200 مترمربع

· اکولوژی : مولتی پارامتر، اسپکتروفتومتر، امکانات آب نگاری، BOD، COD، اندوسکوپی، اولتراسونوگرافی، میکروسکوپ و استرئومیکروسکوپ دیجیتال (متعدد)

· تغذیه : میکروفیوژ، سانتریفیوژ، سوکسله، کجلدال، آون، کوره الکتریکی، فور، دستگاه تقطیر، هیتر الکتریکی

· بیولوژی مولکولی : فریزر °C80- و °C30-، الکتروفورز، PCR، ژل داکومنتیشن، هودلامینار، بن ماری، تانک ازت

طرح ها و پروژه های تحقیقاتی

45 طرح و پروژه (32 مورد دفاع شده):

· 29 طرح و پروژه مؤسسه

· 1 طرح ملی

· 10 پروژه درآمدزا

· 5 پروژه دانشجویی

الف) سردآبی : قزل آلا

عنوان پروژه ها:

1) پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در آب های شور استان یزد (پروژه ملی، مجری: محمود نفیسی، 78-1377 دفاع شده)

2) بررسی امکان جایگزینی آرد ضایعات کشتارگاهی طیور به جای آرد ماهی در جیره غذایی مرحله پرواری ماهی قزل آلای رنگین کمان در آب لب شور (دانشجویی، مجری: محمود نفیسی، 79-1378، دفاع شده)

3) روابط متقابل سطوح پروتئین و انرژی جیره غذایی بر قزل آلای رنگین کمان در آب لب شور کویری (دانشجویی، مجری: مرتضی علیزاده، 80-1378، دفاع شده)

4) افزایش تولید در استخرهای خاکی قزل آلا در آب لب شور تا حد سیستم متراکم با استفاده از روش هوادهی (مجری: محمود نفیسی 80-1379، دفاع شده)

5) کاربرد ضایعات عمل آوری شده غلات در جیره غذایی ماهیان قزل آلای پرواری (مجری: مرتضی علیزاده، 80-1379، دفاع شده)

6) بررسی لیمنولوژی استخرهای خاکی لب شور پرورش قزل آلا (مجری: نسرین مشایی، 82-1380، دفاع شده)

7) مقایسه روند توسعه گنادهای ماهی قزل آلای رنگین کمان در آب لب شور و شیرین (دانشجویی، مجری: علی فلاحتی، 82-1381، دفاع شده)

8) بررسی تأثیر نوبت های غذادهی و اندازه رهاسازی در رشد و ضریب تبدیل غذایی ماهیان قزل آلای پرورشی آب لب شور بافق (مجری: حبیب سرسنگی، 86-1385، خاتمه یافته)

9) بررسی مقایسه‌ای نتایج تکثیر مولدین قزل‌آلای رنگین‌کمان بالغ سازگار شده در آب لب‌شور با آب شیرین (مجری :محمد محمدی،‌87-1385،‌ خاتمه یافته)

10) بررسی سطوح مختلف غذادهی و اثرات آن بر رشد و ضریب تبدیل غذایی در ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرواری در تانک های فایبرگلاس تحت شرایط آب لب شور ایستگاه بافق (مجری : احمد بیطرف،‌86-1385، دفاع شده)

11) بررسی ارزش غذایی ماهیان قزل آلای رنگین کمان O. mykiss پرورشی در شرایط آبهای لب‌شور و شیرین استان یزد و تراکم برخی فلزات سنگین براساس تجزیه بافت عضله (مجری : نسرین مشائی، 88- 1386، دفاع شده)

12) بهبود بهره‌وری و عملکرد تولید در استخرهای خاکی آب لب شور قزل آلا از طریق ایجاد محیط های محصور و افزایش دوره نوری (مجری: مرتضی علیزاده، 87-1386، خاتمه یافته)

تأثیر کاربرد آستاگزانتین سنتتیک و طبیعی بر سلامت و بهداشت مولدین, بازدهی تکثیر و رشد مرحله لاروی قزل آلای رنگین کمان (مجری: مرتضی علیزاده، 90-1389)

ج) گرمابی

ج-1. کفال :

عنوان پروژه ها:

1) مطالعه آداپتاسیون و پرورش آزمایشی کفال ماهیان در آب های لب شور و بلااستفاده داخلی ایران (مجری: طهمورث رنجبر، 1369، طرح مرکز تحقیقات شیلات مازندران، دفاع شده)

ج 2. میگوی روزنبرگی، میگوی وانامی :

عنوان پروژه ها:

1) بررسی امکان پرورش میگوی روزنبرگی در آب های لب شور استان یزد (مجری: محمود نفیسی 81-1380، خاتمه یافته، دفاع نشده)

2) بررسی بازده تراکم های متفاوت پرورش میگوی پاسفید در آب های لب شور استان یزد (مجری: نسرین مشایی، 86-1383، دفاع شده)

ج 3. فیل ماهی خاویاری :

عنوان پروژه ها:

1) بررسی امکان پرورش فیل ماهی در استخرهای خاکی آب لب شور بافق یزد (مجری: مرتضی علیزاده، 82- 1380، دفاع شده)

2) تأثیر سطوح مختلف پروتئین، انرژی و چربی جیره غذایی بر رشد، کیفیت لاشه و تکامل گنادهای جنسی فیل ماهی (مجری: مرتضی علیزاده، 84-1383، دفاع شده)

i. تعیین و مقایسه مقادیر مرجع آنزیم های سرمی فیل ماهی H. huso در آب های لب شور و شیرین ایران (دانشجویی، مجری: فرهاد رجبی پور، 1385، دفاع شده)

ii. مولدسازی فیل ماهی (Huso huso) پرورشی در شرایط آب لب شور منطقه بافق یزد (فرهاد رجبی پور، 91-1387، طرح خاص، دردست اجراء)

iii. بررسی گناد فیل ماهی

ج 4. تیلاپیا:

عنوان پروژه ها:

1) بررسی امکان معرفی تیلاپیا به صنعت تکثیر و پرورش آب های داخلی مناطق کویری ایران (مجری : فرهاد رجبی پور، 90-1387)

2) مطالعه وضعیت سازگاری، رشد و بازماندگی تیلاپیا در شرایط پرورش آب لب شور بافق (حبیب سرسنگی،‌ 89-1387)

3) تعیین بیوتکنیک تکثیر و تولید بچه ماهیان نورس تیلاپیای پرورشی در شرایط آب لب‌شور بافق (مجری : نسرین مشائی، 90- 1388)

4) بررسی‌ روش های‌ تولید تک جنس نر تیلاپیای سیاه درشرایط‌آب‌لب‌شوربافق (مجری : احمد بیطرف،‌89-1388)

5) تعیین مناسب ترین جیره غذایی برای پرورش تیلاپیای سیاه در آب لب شور بافق (مجری :محمد محمدی،‌89-1388،)

6) بررسی اقتصادی پرورش ماهیان تیلاپیا در ایران (مجری : مراحم رحمتی، 90-1388)

7) ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) پروژه پرورش ماهی تیلاپیا در آب لب شور بافق یزد (مجری: مرتضی علیزاده، 90-1389)

8) بهینه سازی جیره غذایی تیلاپیای سیاه با جایگزینی اقلام غذایی ارزان و بومی (مجری: محمد محمدی، 91-1389)

9) «بررسی امکان تولید تیلاپیای ابرنر (Supermale) تحت شرایط آب لب شور بافق» (مجری : احمد بیطرف، 91-89)

10) تعیین‌اپتیمم‌های تکثیر(شوری،دوره‌نوری،تراکم‌ونسبت جنسی مولدین)‌ماهیان‌تیلاپیای پرورشی‌سیاه‌درشرایط‌آب‌لب‌شور بافق (مجری : نسرین مشائی، 91- 1389، دردست اجراء)

11) بررسی‌بازده‌اقتصادی‌پرورش تیلاپیا براساس تراکم بهینه در استخرهای خاکی‌آب لب‌شور (حبیب سرسنگی،‌ 91-1390، در دست اجراء)

12) پرورش تیلاپیا در قفس در برخی منابع آبی (استخرهای پرورش و ذخیره آب کشاورزی) حوزه بافق (مجری: فرهاد رجبی پور، 93-91)

13) پایش شرایط بهداشتی وبررسی عوامل بیماریزای عفونی در کارگاه های تکثیر و پرورش تیلاپیا در بافق

14) بررسی اثر دما شوری دوره نوری تراکم و همجنس خواری بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیا در آب لب شور بافق

15) پرورش تیلاپیا در سیستم آکواپونیک

16) ارزیابی اثرات زیست محیطی پرورش ماهی تیلاپیا در مناطق مستعد استان یزد

17) بررسی امکان پرورش تیلاپیا با استفاده از تکنولوژی زی توده فعال (Bio-flock) در شرایط آب لب شور

18) ارزیابی نسبت پروتیین به انرژی در جیره غذایی ماهیان پرواری تیلاپیای سیاه تک جنس نر

دیگر پروژه ها

1) ارزیابی پتانسیل تولید و ارائه الگوهای بهره برداری چاه های کشاورزی به منظور آبزی پروری تلفیقی با کشاورزی (فاز اول : دشت های کربال و آباده طشک در استان فارس و دشت اردکان در استان یزد)

2) طراحی و مشاوره ساخت استخرهای آبزی پروری-کشاورزی

دستاوردهای شاخص مرکز

- معرفی تیلاپیا به صنعت آبزی پروری بخش خصوصی کشور

- پرورش متراکم تیلاپیا (23 تن برهکتار، 37 کیلوگرم برمترمکعب)

- دستیابی به بیوتکنیک تکثیر تیلاپیا

- دستیابی به بیوتکنیک تک جنس سازی تیلاپیا

- تهیه فرمولاسیون خوراک تیلاپیا

- تولید توأم ماهی و محصولات گلخانه ای ارگانیک در سیستم آکواپونیک برای نخستین بار در کشور

- پرورش موفقیت آمیز قزل آلا در آب لب شور برای نخستین بار در کشور

- سازگاری، پرورش و نگهداری گله پیش مولدین فیل ماهیان و بررسی سیکل جنسی

- دستیابی به بیوتکنیک تولید غذای زنده (شیرونومید) بومی

- ثبت 2 مورد اختراع حاصل از اجراء پروژه ها، تنظیم ادعانامه 4 مورد اختراع و دستاورد

- چاپ و ارائه بیش از110عنوان مقاله فارسی ولاتین درمجلات معتبر وهمایش های علمی ملی و بین المللی

http://www.ifro.ir/portal.aspx?tabid=125