بندر صیادی و اسکله شیلاتی بندر گز

بندر گز در غرب استان گلستان و در فاصله تقریبا ۴۴ کیلومتری شهر گرگان واقع شده .

اسکله بندر گز در حاشیه دریای خزر واقع شده است. و یکی از مناطق بزرگ پرورش ماهی ایران است.

وجود خلیج گرگان، شبه جزیره میانکاله و اسکه توریستی در شمال این شهرستان به عنوان یکی از مهمترین ذخیره گاههای زیست کره و پناه گاه حیات وحش و همچنین وجود جنگل های انبوه درختان پهن برگ در ضلع جنوبی، شهرستان بندر گز را از قطب های مهم گردشگری در غرب استان تبدیل نموده است.

مهمترین فعالیت های اقتصادی مردم این شهرستان در دو بخش کشاورزی و صیادی است. گویش رایج مردم به تبری است.

شهر بندرگز بر اساس یافته های باستان شناسی ،در هزاره پنجم پیش از میلاد،یعنی 7000(هفت هزار)سال پیش آباد و مسکون بوده است ولی به‌طور قطع بیش از پانصد سال قدمت دارد.

در همسایگی این شهر، شهرهای بندرترکمن (بندرشاه) بهشهر (اشرف البلاد) و گرگان (استراباد) قرار دارند.

گردشگران زیادی از اسکله بندر گز به منظور قایق سواری و همچنین ماهیگیری استفاده می کنند. جزیره آشوراده در نزدیکی بندر گز وجود دارد.

بندرگز (بندر جز) از دوران قاجار با ایجاد یک تجارتخانه (انبار بزرگ کالا) توسط روس‌ها در زمان محمد شاه (۱۲۳۶ ه‍.ق) قطب مهم اقتصادی – تجاری منطقه استرآباد محسوب می‌شد. مدتی بعد در اوایل حکومت ناصرالدین شاه با ساخت یک اسکله چوبی و عامل شعبه بانک استقراضی روس این بندر ای یک سو یه استرآباد، دامغان، شاهرود، مازندران، و تهران و از سوی دیگر با چرکن، بادکوبه و هشترخان روسیه در تماس تجاری بود. از همین تاریخ مهاجرت از شهرهای روسیه به‌سوی بندرگز آغاز گردید که ارمنی‌ها بیشترین تعداد مهاجرین را تشکیل می‌دادند. این گروه مدت‌ها بعد صاحب بسیاری از از املاک و مغازه‌ها گردیدند و سال‌ها نبض و محور اصلی اقتصاد تجاری منطقه را در دست داشتند. قدرت اقتصادی و تراکم جمعیت آن‌ها باعث نفوذشان در این ناحیه شد؛ چنان‌که یکی از ارمنی‌ها در اوایل حکومت رضا شاه (۱۳۰۵ ش) به نمایندگی مجلس مردم این منطقه انتخاب گردید.

روس‌ها برای آسان سازی تجارت در یک کیلومتری ساحل بندرگز انبار و فانوس دریایی بلندی بنا نمودند که پس از تخلیه کالاهای روسی از کشتی‌های بزرگ، در حاشیه آن انبار می‌شد و سپس توسط لُتکا (قایق به زبان روسی) آن‌ها را به ساحل می‌آوردند و از این طرف کالاهای خریداری شده از مازندران، شاهرود، دامغان و استرآباد را از همین مسیر به روسیه حمل می‌کردند. چند سال بعد کارشناسان بلژیکی بین انبار دریایی روس‌ها تا ساحل پلی را ساختند که تا سال‌های ۱۳۲۷ خورشیدی مورد استفاده بود.

با احداث راه آهن سراسری و ورود آن در سال ۱۳۰۶ش به بندرگز، حمل و نقل کالا به نقاط دیگر ایران راحت تر و تجارت رونقی مضاعف یافت؛ اما چند سال بعد با برپا شدن شهر بندر ترکمن، و تاسیس اسکلهٔ دریایی بزرگ آن، هم چنین عقب نشینی آب دریا در ساحل بندرگز، دوران رونق تجاری و اقتصادی بندرگز به مرور روند افول را در پیش گرفت و ضربهٔ سنگین بر زندگی اهالی این ناحیه وارد نمود. از آن مقطع جمعیت غالب مردم به کشاورزی روی آوردند.

اسکله صیادی بندر گز واقع در استان گلستان ایران، در ساحل دریای خزر، یکی از نقاط کلیدی برای صیادی در شمال ایران است. این اسکله صیادی نه تنها به عنوان مرکزی برای فعالیت‌های صیادی محلی مطرح است بلکه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، نقش مهمی در اقتصاد منطقه‌ای و تأمین غذای محله‌های اطراف ایفا می‌کند. بندر گز با دسترسی به آب‌های حاصلخیز دریای خزر، محل مناسبی برای صید انواع ماهیان و آبزیان است.

اهمیت اقتصادی و اجتماعی

تأمین منابع غذایی: اسکله صیادی بندر گز نقش مهمی در تأمین ماهی و سایر آبزیان برای بازارهای محلی و منطقه‌ای دارد، که بخشی از امنیت غذایی منطقه را تضمین می‌کند.

اشتغال‌زایی: فعالیت‌های صیادی در این اسکله منبع اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای جوامع محلی فراهم می‌آورد، از صیادی تا فرآوری و بازاریابی آبزیان.

چالش‌ها

حفاظت از محیط زیست دریایی: مدیریت پایدار منابع آبزی و مقابله با آلودگی آب‌های دریایی از جمله چالش‌های مهم برای اسکله صیادی بندر گز است.

تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر ذخایر ماهی: تغییرات اقلیمی و افزایش دمای آب ممکن است بر زیست‌بوم دریایی و ذخایر ماهی تأثیر منفی گذاشته و صید پایدار را با چالش مواجه سازد.

فرصت‌ها

توسعه گردشگری: بندر گز می‌تواند از پتانسیل خود برای جذب گردشگران با علاقه به فعالیت‌های دریایی و طبیعت‌گردی بهره ببرد.

تقویت زیرساخت‌ها: سرمایه‌گذاری در بهبود و توسعه زیرساخت‌های اسکله صیادی می‌تواند به افزایش کارایی و پایداری فعالیت‌های صیادی کمک کند.

اقدامات برای پایداری و توسعه

آموزش صیادان: برگزاری دوره‌های آموزشی برای صیادان در زمینه روش‌های صید پایدار و استفاده بهینه از منابع.

مدیریت ذخایر: اجرای برنامه‌های مدیریتی برای حفظ ذخایر ماهی، از جمله تعیین فصول ممنوعه صید و ترویج صید انتخابی.

پروژه‌های حفاظت از محیط زیست: اجرای پروژه‌های محیط زیستی برای کاهش آلودگی و حفاظت از زیست‌بوم‌های دریایی.

بندر صیادی بندر گز با توجه به پتانسیل‌های طبیعی و اقتصادی خود، می‌تواند با پیاده‌سازی رویکردهای پایدار، به عنوان یک الگوی موفق برای توسعه صنعت صیادی در ایران و حفاظت از محیط زیست دریایی عمل کند.

برای تقویت بیشتر بندر صیادی بندر گز و مشابه آن در سراسر ایران، تمرکز بر رویکردهای نوآورانه و پایدار اهمیت فزاینده‌ای دارد. این رویکردها می‌توانند شامل استراتژی‌های جامعی باشند که هم به تقویت صنعت صیادی کمک می‌کنند و هم منافع زیست‌محیطی را در نظر می‌گیرند. در ادامه، برخی از اقدامات کلیدی برای توسعه و پایداری بیشتر این بنادر صیادی ارائه شده است:

تکنولوژی و نوآوری در صیادی

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT): استفاده از ICT برای مدیریت داده‌های صیادی، بهینه‌سازی مسیرهای صید، و پایش زیست‌بوم‌های دریایی می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی کمک کند.

تجهیزات صید پایدار: ترویج استفاده از تجهیزات صید مدرن که حداقل تأثیر منفی را بر محیط زیست دارند، مثل تورهای صید با انتخاب‌پذیری بالا.

حفاظت از محیط زیست

برنامه‌های بازسازی ذخایر ماهی: اجرای پروژه‌های بازسازی و مدیریت ذخایر ماهی، همچون ایجاد بسترهای مصنوعی برای تکثیر آبزیان.

کاهش آلودگی: تلاش برای کاهش آلودگی ناشی از فعالیت‌های بندری و صیادی با اجرای استانداردهای زیست‌محیطی دقیق.

توسعه گردشگری و اقتصاد محلی

معرفی گردشگری صیادی: ایجاد برنامه‌های گردشگری که به مهمانان اجازه می‌دهد تجربه مستقیمی از فعالیت‌های صیادی داشته باشند، می‌تواند منبع درآمد جدیدی را برای جوامع محلی فراهم آورد.

تقویت زنجیره ارزش محلی: سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش آبزیان، از صید تا فرآوری، بسته‌بندی و بازاریابی، می‌تواند به تقویت اقتصاد محلی کمک کند.

آموزش و توانمندسازی

برنامه‌های آموزشی برای صیادان: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای صیادان در زمینه روش‌های صید پایدار، مدیریت منابع دریایی و کارآفرینی.

افزایش آگاهی عمومی: اجرای کمپین‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفاظت از محیط زیست دریایی و ضرورت حمایت از صیادی پایدار.

با پیاده‌سازی این اقدامات، بندر صیادی بندر گز و سایر بنادر صیادی می‌توانند به توسعه پایدار دست یابند، به طوری که هم منافع اقتصادی و اجتماعی را برای جوامع محلی فراهم آورند و هم حفاظت از محیط زیست دریایی را تضمین کنند. این رویکرد همچنین می‌تواند به تقویت جایگاه ایران در عرصه صیادی پایدار و گردشگری دریایی در سطح بین‌المللی کمک کند.

منتظر مطالب و تصاویر بیشتر و متنوع تر باشید

اگر شما هم در خصوص موضوع این صفحه ، نظر و مطلب اصلاحی و یا تکمیلی دارید لطفا از طریق درگاه دیدگاه ذیل این صفحه یا ایمیل ایران آکوا info@iranaqua.ir و یا فرم تماس با ما برایمان ارسال فرمایید تا بنام خودتان در ادامه مطالب فوق درج گردد.