عوامل تهديدکننده بزرگترين درياچه آب شيرين ايران

تعدد مديريت تصميم گيري در استفاده از تالاب و نبود وحدت رويه در استفاده خردمندانه از درياچه زريوار از مهم ترين عوامل تهديدکننده اين درياچه است.ناصح قادري سرپرست اداره حفاظت محيط زيست کردستان اظهار داشت: درياچه زريوار به دليل شرايط اکولوژيکي و ساختاري آن به عنوان يکي از درياچه هاي استثنايي ايران و جهان و بزرگترين درياچه آب شيرين ايران محسوب مي شود. براساس گزارش روابط عمومي اين اداره وي با بيان اين که آب ورودي زريوار متفاوت از ديگر درياچه هاي موجود است، تصريح کرد: منبع آب زريوار از ۶۰۰ تا ۷۰۰ چشمه خودجوش کف تامين مي شود.وي عنوان کرد: با اتمام جنگ تحميلي و استقرار امنيت در مريوان، هم مرز بودن با کشور عراق و انجام مبادلات و بازرگاني ها در اين منطقه، شرايط جغرافيايي و طبيعي منطقه و ويژگي هاي اجتماعي و فرهنگي مردم موجب افزايش رشد چشمگير جمعيت در اين شهرستان شده است.قادري وجود شرايط مذکور را موجب اعمال فشار بر ظرفيت اکولوژيک منطقه به ويژه روي درياچه زريوار دانست و اظهار داشت: افزايش فاضلاب شهري و روستايي، افزايش پسماند و زباله ها، استفاده بيشتر کشاورزان از کود و سموم شيميايي، تخريب اراضي مشرف بر درياچه ازجمله عوامل تاثيرگذار بر وضعيت و شرايط نامساعد درياچه است.وي اضافه کرد: به دليل هدايت نکردن صحيح تاثيرات و عوامل ذکر شده پيامدهاي منفي روي درياچه ايجاد و موجب نگراني و دغدغه کارشناسان و مسئولان شد.قادري در ادامه با اشاره به مهم ترين عوامل تهديدکننده درياچه زريوار، تصريح کرد: تعدد مديريت تصميم گيري در استفاده از درياچه و نبود وحدت رويه در استفاده خردمندانه از اين منبع آبي، ورود رسوبات به واسطه قطع جنگل ها و فقير شدن پوشش گياهي حوضه آبريز درياچه از مهم ترين عوامل تهديدکننده اين درياچه است.سرپرست حفاظت محيط زيست کردستان از ديگر عوامل تهديدکننده را شامل ورود فاضلاب هاي انساني و فضولات دامي قسمتي از شهر مريوان و روستاهاي حاشيه آن به داخل آن و ورود سموم و کودهاي شيميايي ناشي از فعاليت هاي کشاورزي ذکر کرد.وي گفت: دولت هم نسبت به مطالبات عمومي و اجتماعي مردم در مورد زريوار عکس العمل مثبت نشان داده به نحوي که کارنامه و پرونده زريوار از مرزهاي کاري محيط زيست استان فراتر رفته و تبديل به يک برنامه در دولت شده است.قادري به مصوبات سفرهاي هيئت دولت به استان اشاره کرد و افزود: از ۷ مصوبه مربوط به اين سازمان در سفر دوم به استان يک بند آن مربوط به زريوار و از ۱۴ بند مصوبات سفر سوم ۶ مصوبه به صورت مستقيم و غيرمستقيم به نجات اين درياچه مربوط مي شود.به گفته وي يکي از مصوبات دور سوم سفر هيئت دولت به استان کردستان اختصاص ۵ ميليارد تومان براي نجات زريوار بوده که در اختيار تمام دستگاه هاي اجرايي مرتبط از جمله آب و فاضلاب شهري و روستايي، بخشداري و فرمانداري قرار خواهد گرفت.مدير کل اداره حفاظت محيط زيست کردستان عنوان کرد: با اختصاص اين اعتبارات و توجه و اهميت مسئولان استاني مي توان ادعا کرد که هم اکنون در آغاز نقطه عطف تاريخي و اميدوارکننده براي زريوار هستيم.قادري به اقدامات انجام شده توسط محيط زيست استان اشاره و خاطرنشان کرد: انجام طرح هاي مطالعاتي و تحقيقاتي با کمک مراکز دانشگاهي به منظور تهيه شناسنامه و کاربري تالاب و اراضي پيرامون آن و تلاش براي محدود کردن عوامل تهديد کننده درياچه از قبيل اجراي پروژه هاي آبخيزداري در اراضي اطراف آن و کنترل ورود فاضلاب به داخل تالاب ازجمله اقدامات انجام گرفته توسط اين اداره کل است.


بزرگ ترين درياچه آب شيرين جهان
تالاب آب شيرين زريوار( کردي: زريبار) در فاصله ۳ کيلومتري غرب شهر مريوان، در استان کردستان از مکان هاي ديدني و گردشگري اين استان است.اين تالاب در ارتفاع هزار و ۲۸۵ متري از سطح درياست، طول درياچه زريوار حدود ۵ کيلومتر و عرض آن حدود 1.6 کيلومتر است. وسعت تالاب به دليل تغييرات حجم آبي در فصول مختلف متغير و حداکثر عمق آن 5.5 متر است و آب آن از تعدادي چشمه کف جوش و بارش هاي جوي و آب ذوب شده از برف کوه هاي اطراف تامين مي شود از اين رو به بزرگ ترين درياچه آب شيرين جهان تعبير مي شود. تالاب زريبار يکي از منحصر به فردترين درياچه هاي آب شيرين در جهان به شمار مي رود و کليه شرايط جامع يک تالاب بين المللي را داراست. براساس گزارش وب سايت جامعه مجازي گفتمان ديني حجم تقريبي آب تالاب حدود ۳۰ ميليون متر مکعب برآورد شده است. محيط تالاب حدود ۲۲/ ۵ کيلومتر و ميزان متوسط بارندگي ۷۸۶ ميلي متر در سال است. رطوبت نسبي برابر 4.58 درصد و متوسط تبخير ساليانه معادل ۱۹۰۰ ميلي متر گزارش شده است.


اکوسيستم تالاب زريوار
تالاب زريبار به عنوان يک واحد اکولوژيکي و يک اکوسيستم آبي در کردستان پديده اي بسيار زيبا و نادر مي باشد. زريوار با قرار گرفتن در يک دره طولي نسبتا وسيعي از ۲ طرف غرب و شرق با کوه هاي پوشيده از جنگل احاطه شده است.پوشش غالب اراضي در اين منطقه را جنگل و بيشه زارهاي نيمه انبوه تشکيل مي دهد که گونه غالب جنگلي آن بلوط ايراني بوده و در حالي که ساير گونه هاي جنگلي ديگر مانند گلابي وحشي، زالزالک، بادام در شيب ها و نقاط مختلف آن خودنمايي مي کند.


پوشش گياهي زريوار
از پوشش هاي گياهي اين درياچه مي توان به گياهان شناور چون سراتوفيليوم، سريوفيليوم و گونه هايي از گياهان خاردار و از گياهان حاشيه اي مي توان به گونه هاي ني، هزار ني، بارهنگ آبي، نيلوفر آبي، علف هفت بند، پيچک ها، لويي و بزواش، جگن و نعناع اشاره کرد.


آبزيان درياچه زريوار
گونه هاي بومي: سياه ماهي خالدار، سياه ماهي معمولي، عروس ماهي، ماهي گامبوزيا(در حال حاضر اين گونه ها در درياچه يافت نمي شوند) گونه هاي غيربومي: ماهي آمور سفيد، کپور آيينه اي، کپور معمولي، کپور سرگنده(بيگ هد) و فيتوفاک اشاره کرد. در ضمن يک گونه مارماهي، ۵ گونه فيتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون شناسايي شده است. در خصوص گونه هاي وارداتي اخير توسط سازمان شيلات و آبزيان مي توان به گونه ماهي Gambosia siaaffinhs از خانواده poecilidae و يک گونه ميگوي غول پيکر آب شيرين اشاره کرد.


پرندگان درياچه زريوار
در حال حاضر بيش از ۳۱ گونه پرنده بومي و مهاجر زندگي مي کنند که از اين تعداد تقريبا ۱۴ گونه بومي و بقيه انواع پرندگان مهاجرند. اردک سرحنايي و سرسبز (Anos Platyrhynchos)، اگرتها، بوتيمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستوهاي دريايي ، کشيم بزرگ(Podiceps cristafus) و کشيم کوچک (Tachybaptus ruficolis) کاکائيها، حواصيل خاکستري، خوتکا، گيلار و پرندگان شکاري همچون سنقر تالابي و دليچه از گونه هاي با اهميت و ارزشمند اين تالاب به شمار مي آيند.لازم به ذکر است که گونه هاي ياد شده به ويژه پرندگان ، همه پرندگان تالاب را شامل نشده بلکه شامل پرندگاني است که به صورت اکثريت بوده و براي افراد قابل مشاهده و تشخيص اند که اين خانواده ها در طبقه بندي تالاب ها حائزاهميت مي باشد.


توانمندي ها
از آن جا که تنوع اقليمي همراه با ساير شرايط مناسب از جاذبه هاي مهم در صنعت جهانگردي و گردشگري به شمار مي رود، زريوار تمام شرايط براي جذب گردشگران داخلي و خارجي به اين منطقه را داراست که با معرفي بيشتر زريوار به گردشگري ، در اين زمينه نيز اين درياچه شاهد رونق بيشتري خواهد بود.زريوار علاوه بر زيبايي و شناخته شدن به نام يک منطقه تفريحي نقش بسيار مهمي نيز در کشاورزي منطقه ايفا مي کند. هم چنين صيدماهي به واسطه وجود انواع ماهيان خوراکي در اين درياچه رونق زيادي دارد و يکي از تفريحات پرطرفدار در اين منطقه به شمار مي رود.


چکيده
تالاب آب شيرين زريبار در ۳ کيلومتري غرب شهر مريوان در استان کردستان واقع شده است. اين تالاب در ارتفاع هزار و ۲۸۵ متري از سطح درياست. طول درياچه حدود ۵ کيلومتر و عرض آن حدود 6/1 دهم کيلومتر است.آب اين درياچه از ۶۰۰، ۷۰۰ چشمه خودجوش کف آن تامين مي شود.اين درياچه با اکوسيستمي زيبا و نادر از دو طرف غرب و شرق با کوه هاي پوشيده از جنگل احاطه شده و مامني براي انواع گونه هاي آبزي، پرندگان و جانوران مي باشد.اين درياچه با مشکلاتي مواجه است اما بنا به گفته قادري سرپرست محيط زيست استان کردستان مصوباتي از سفر هيئت دولت به کردستان به اين درياچه اختصاص يافته است

وقتی حیات در خطر می‌‌افتد

محیط زیست > آب - آیدا ابوترابی:تعداد گوش‏ ماهی‏‌ها نسبت به سال‏‌های پیش خیلی کم شده است. مرجان‏‌ها، ماهی‏هایی چون دلقک ماهی، ماهی‏‌های خاویاری و انواع صدف‏‌ها به علت آلوده شدن آب دریا‌ها نسل‌شان در معرض خطر است

اما این همه ماجرا نیست! وقتی مایه حیات آلوده می‌‏شود و زندگی آبزیان را به خطر می‌‏اندازد، نسل حیوانات دیگری که از آنها تغذیه می‌‏کنند، گیاهان و حتی سلامتی انسان‏‌ها نیز به خطر می‌‏افتد. تصور کنید آب‏های آلوده که به دریا و رودخانه‏‌ها سرازیر می‌‏شوند، به محیط زندگی ما بیایند.

آلودگی آب یکی از مهم‏‌ترین آلودگی‏‌هایی است که می‌‏تواند زندگی همه جانداران را به نوعی درگیر خود کند. وقتی آب آلوده می‌‏شود ابتدا مواد و موجوداتی که آبزیان از آنها تغذیه می‌‏کنند آلوده می‌‏شوند، سپس خود ماهی‏‌ها و دیگر جانداران و به این ترتیب زندگی انسان‏‌ها به خطر می‌‏افتد. این چرخه ممکن است به گیاهانی که برای زنده ماندن به آب نیاز دارند نیز کشیده شود. پس می‌‏بینید که این آلودگی چه‌قدر می‌‏تواند خطرساز باشد و به طبیعت آسیب برساند. مثلاً آبیاری گیاهان با آب‏های آلوده می‌‏تواند زمینه‏ساز بیماری‏هایی مانند وبا شود که بسیار خطرناک است.

عوامل بسیاری باعث آلودگی آب می‌‏شوند: ریختن زباله در آب، ورود فاضلاب شهر به رودخانه‏‌ها، نشت پسماند‌ها و سوخت‏ انواع کشتی‏‌ها، ورود مواد نفتی و مواد شیمیایی کارخانه‏‌ها به آب، و... که در برابر همه آنها ما انسان‏‌ها مسئول هستیم. شاید در نگاه اول بگویید که کاری از ما ساخته نیست و نمی‌‏توان در مقابل نبود ساختاری برای تخلیه فاضلاب شهری، کشتی‏‌ها و کارخانه‏هایی که پسماند‌هایشان را وارد آب می‌‏کنند، کاری انجام داد؛ اما باید بدانید که همین توجه و اهمیت موضوع برای مردم است که باعث می‌‏شود مسئولان وارد عمل شوند و برای مقابله با آلوده شدن آب‏‌ها کاری کنند. پس شرط اول این است که ما به عنوان نسل فردا و آینده‏سازان کشور نسبت به این گونه اتفاق‎‌ها توجه نشان دهیم و بی‏تفاوت از کنارشان عبور نکنیم.

کار دیگر، نریختن هر‏گونه زباله‏‌ای در آب است. یادتان باشد که حتی روشن کردن خودرو کنار آب هم می‌‏تواند باعث آلوده شدن آن شود. اگر به تالاب یا رودخانه‏‌ای سر زدید و وقت کافی داشتید، در حد توانتان سعی کنید آن‌جا را پاکسازی کنید.