وضعیت آبزیان دریاچه سد سیمره رو به بهبود است

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران از زیرمجموعه های وزارت نیرو اعلام کرد که در پی بروز تلفات آبزیان در دریاچه سد سیمره، وضعیت آبزیان در حال حاضر رو به بهبود است

خبرگزاری مهر، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران از زیرمجموعه های وزارت نیرو در پی انتشار گزارشی مبنی بر به صدا درآمدن آژیر خطر برای دهمین سد بزرگ کشور/ سیمره دره مرگ، توضیحاتی را ارسال کرد.

طرح های عمرانی به طور اعم و سدسازی به طور اخص از مواردی‌اند که همواره در رشد و توسعه پایدار نقش کلیدی بازی کرده اند به همین دلیل مراحل مطالعه و تصویب این طرح‌ها و رسیدگی‌های فنی و اقتصادی و اجتماعی برای تولد اینگونه طرح‌ها، مستلزم دقت‌های کافی و استفاده از ظرفیت‌های فنی و تخصصی داخل و خارج کشور است.

به همین دلیل دولت‌های مختلف نیز نقش پشتیبان، هدایتگر و حمایتگر دارند و مطالعات فاز صفر و شناخت فاز یک و دو و تصویب مطالعات و بازنگری آنها توسط تیم‌های مختلف داخل وی خارجی و تاییدات متعدد آن که همگی به تفضیل در مورد طرح سد و نیروگاه سیمره انجام شده و اسناد آن نزد نهادهای نظارتی ثبت شده نشانگر انجام کارشناسی و دقت لازم، قانونی و معمول است.به ویژه طرح‌های بزرگی مثل سیمره که میلیاردها توان از منابع مالی عمومی برای احداث آن صرف می شود.

هرچند محدودیت‌های مالی در اجرای این طرح باعث تاخیراتی شده لکن این امر باعث نشده تا مسئولان طرح از لزوم کیفیت و دقت مطالعات، وفق موازین قانونی صرفنظر کنند.

از جمله در سال 82 مطالعات زیست محیطی طرح آغاز و در سال 84 پس از طرح در کمیته ارزیابی زیست محیطی، منجر به صدور مجوز قانونی از سوی سازمان محیط زیست کشور شد. براساس مطالعات فوق، وقوع پدیده تغذیه گرایی (EUTRIFI CATION)در دریاچه سد، براساس اندازه‌گیری‌های یک ساله فاکتورهای موثر(در دوره مطالعات)، منتفی اعلام و احتمال ایجاد لایه بندی حرارتی نیز برای مرحله میانی آبگیری و افزایش ارتفاع آب در مخزن پیش‌بینی شده است.

تغذیه‌گرایی فرآیندی است که در اعماق آب دریاچه‌ها و برکه‌ها، در نتیجه تجمع بیش از حد مواد غذایی و فعالیت میکروارگانسیم‌ها اتفاق و منجر به مصرف و کاهش اکسیژن محلول در آب می شود. از عمده منابع دخیل در ورود مواد مغذی به سدها، زهاب‌های کشاورزی، فاضلاب‌های شهری و روستایی و فاضلاب‌های صنعتی است.

طی سال های اخیر به علت استفاده وسیع از کودهای شیمیایی، افزایش تخلیه فاضلاب‌های مناطق مسکونی و شهری در رودخانه از یک سو و همچنین کاهش قابل توجه آورد رودخانه از سوی دیگر باعث تشدید اثرات شده، بدیهی است که در چنین شرایطی مخزن سد یک ظرفیت معینی برای پذیرش و هضم آلاینده‌ها دارد.

بارگذاری آلودگی بیش از حد مخزن، منجر به کاهش شدید اکسیژن محلول و تلفات آبزیان شده است که البته به محض مشاهده علایم، موضوع به اطلاع مسئولین در اداره کل محیط زیست استان رسید و حسب دستور ایشان، نسبت به هوادهی با استفاده از امکانات موجود اقدام شد که در کاهش اثرات و محدود شدن دامنه آن موثر نیز واقع شد.

در اثر اقدامات انجام شده، همانگونه که آقای ابدالی، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان ایلام در گفتگو با رسانه‌های جمعی اظهار داشتند تلف شدن ماهیان هیچگونه منشاء انسانی خاصی که ماحصل اجرای عملیات عمرانی احداث سد بوده باشد نداشته و وضعیت آبزیان دریاچه مخزن سد نیز رو به بهبودی است.

همچنین در خصوص مطالعات میراث فرهنگی و باستان شناسی طرح، موضوع از سال 76 از سازمان‌های مربوطه پیگیری و در نهایت با پژوهشکده میراث فرهنگی قراردادهایی منعقد شد که منجر به انجام کاوش‌های متعدد و صدور مجوز شده است.

ضمنا در این راستا با توجه به اهتمام این شرکت به میراث گذشتگان، علاوه بر تمامی حمایت‌های انجام شدن در حین کار که بعضا جزو وظایف قراردادی نیز نبوده، پیشنهاد احداث موزه‌ای در محل طرح نیز به سازمان داده شده تا از گنجینه‌های به دست آمده در محل نگهداری شود تا به این وسیله میراث گذشتگان آن دیار در نزدیک‌ترین موقعیت مکانی در دسترس علاقمندان به تاریخ قرار داده شود.

همچنین مسعود اسکندری، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان ایلام نیز در مصاحبه با رسانه‌های جمعی، ضمن تایید تقبل تمامی هزینه‌های نجات بخشی آثار فرهنگی واقع در مخزن سد، اظهار داشت: اکنون هیچگونه مشکلی در زمینه آثار تاریخی مجاور سد سیمره در ایلام وجود ندارد.

به همین منوال در سال 1382 مطالعات اقتصادی، اجتماعی و برآورد خسارت مخزن توسط شرکت مشاور سبزاندیش پایش، به طور کامل صورت گرفت که به موجب نتایج به دست آمده بر اساس پرسش نامه های مکتوب، اکثریت قریب به اتفاق ساکنین خواستار دریافت خسارت به صورت نقدی و ترک منطقه بودند.

با این حال حسب پیگیری شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران از استانداران محل اجرای پروژه (استان های ایلام و لرستان) و اهتمام ایشان نسبت به تشکیل کارگروهی متشکل از عوامل اجرایی طرح و مدیران استان به منظور طراحی منطقه ای مناسب جهت اسکان دوباره و تامین کلیه ساختارهای مورد نیاز شهری اقدام شد، ولی در نهایت با اصرار مجدد ساکنین بر نظر خویش، مبنی بر دریافت خسارت و ترک منطقه، تملک اراضی و پرداخت خسارات در دستور کار قرار گرفت و در این راستا قبل از شروع آبگیری مخزن سد مراحل قانونی تملک آن بخش از اراضی که در مرحله اول متاثر از این امر می شد انجام و وجوه آن نیز پرداخت شده است.

به استناد مدارک موجود پرداخت بهای اراضی، ابنیه و باغات بر اساس آخرین وضعیت موجود در زمان آگهی و کارشناسی خریداری شده و این بدان معنا است که ساکنین تا آن زمان قادر به هرگونه دخل و تصرف بر ملک خود بوده و هیچ ممانعتی از طرف این شرکت برای ایشان ایجاد نشده است.

در گزارش منتشره، بر تصمیم گیری سریع در خصوص منطقه خاصی از مخزن تاکید شده که در مراحل بعدی آبگیری بخشی از آن غرقاب و بخشی نیز به خاطر رعایت مسائل زیست محیطی و حریم مخزن باید تخلیه شود و در این خصوص نیز طبق برنامه آبگیری طرح و پس از تامین مالی، نسبت به آگهی و انجام مراحل قانونی تملک، اقدام خواهد شد و تا آن زمان نیز برای هرگونه بهره برداری از املاک و منازل مسکونی محدودیتی ایجاد نشده است و مطمئنا تامین آبگیری و غرقاب شدن منطقه فوق، منوط به انجام مراحل قانونی تملک و پرداخت حقوق ذینفعان خواهد بود.

مراحل فوق گوشه ای از مطالعات جانبی سد و نیروگاه بوده که خود از الزامات توسعه پایدار است