خزر بزرگ‌ترین خزانه ژنی تاسماهیان است

خبرگزاری فارس: رئیس انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خزر گفت: دریای خزر به عنوان بزرگ‌ترین خزانه ژنی تاسماهیان است و زیستگاه اصلی این گونه با ارزش کشور محسوب می‌شود.

خبرگزاری فارس از انزلی، محمد پورکاظمی عصر امروز در نخستین همایش ملی آبزی‌‌پروری ایران اظهار داشت: ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر در دو دهه گذشته به دلیل نبود مدیریت پایدار شدیداً کاهش یافته و میزان تولید خاویار ایران از 305 تن در سال 1364 به حدود پنج تن در سال 1389 رسیده است.
وی به نتایج بررسی‌ها اشاره کرد و افزود: میزان صید ماهیان خاویاری بالغ و تولید خاویار ایران در صورت تداوم وضع موجود در سال 1400 به صفر می‌رسد.
پورکاظمی عدم مدیریت اصولی و بهره‌برداری پایدار از ذخایر تاسماهیان، ناکافی بودن هماهنگی‌ها و عدم اقدام عملی و مشترک کشورهای حاشیه خزر برای مبارزه با صید غیرمجاز، قاچاق، احیا و حفاظت از ذخایر، مشکلات اجتماعی و اقتصادی به‌ویژه بیکاری و عدم اشتغال در مناطق ساحلی، عدم سیاست‌گذاری اصولی و سرمایه‌گذاری کافی در زیربخش، تخریب زیستگاه‌ها و مسدود کردن مسیر مهاجرت مولدان برای تخم‌ریزی طبیعی از طریق سد روی رودخانه‌های اصلی حاشیه خزر را از جمله عوامل اصلی کاهش ذخایر و میزان صید ماهیان خاویاری عنوان کرد.
رئیس انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خزر کاهش و تغییر منابع غذایی در محل‌های تخم‌ریزی و تغذیه‌ای لارو و بچه ماهیان در داخل رودخانه‌ها و مصب‌ها، آلودگی‌های صنعتی، نفتی، شهری و کشاورزی و همچنین عدم استفاده از توانمندی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی که در امور دریای خزر فعالیت دارند را از دیگر عوامل اصلی کاهش ذخایر و میزان صید ماهیان خاویاری برشمرد.
وی مشکلات و معضلات بنیادی، فقر اجتماعی و اقتصادی جوامع صیادی حاشیه خزر در بهره‌برداری مسئولانه ذخایر مشترک تاسماهیان این دریا را تاثیرگذار خواند و تصریح کرد: دوره تولید مثل طولانی و بلوغ جنسی دیرهنگام تاسماهیان در بهبود وضعیت موجود موثر است.
پورکاظمی به کاهش ذخایر طبیعی تاسماهیان دریای خزر اشاره کرد و گفت: در حال حاضر یکی از راه‌های تامین گوشت و خاویار مورد نیاز کشور و ورود دوباره به بازارهای بین‌المللی، توسعه پایدار آبزی‌پروری ماهیان خاویاری و احیای دوباره خاویار ایران است.
رئیس انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خزر با تاکید براینکه ایران از قابلیت‌ها و شرایط ویژه‌ای در توسعه آبزی‌پروری تاسماهیان برخوردار است، خاطرنشان کرد: برخورداری از گونه‌های بومی و مناسب تاسماهیان دریای خزر، برخورداری از نیم قرن تجربه و دانش فنی در تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و ایجاد اشتغال و شرایط آب و هوایی مناسب از قابلیت‌های ایران در توسعه آبزی‌پروری تاسماهیان است.
وی پایین بودن هزینه‌های تولید در مقایسه با دیگر کشورهای رقیب، ارزآوری و درآمد قابل توجه و امکان جذب سرمایه خارجی، وجود تقاضای زیاد برای مصرف گوشت و خاویار در بازارهای داخلی و جهانی و همچنین برخورداری از جایگاه بسیار مناسب در تجارت جهانی خاویار و مشهور بودن نام خاویار ایران را از دیگر قابلیت‌ها و شرایط ویژه کشور در توسعه پایدار آبزی‌پروری ماهیان خاویاری اعلام کرد.
پورکاظمی دریای خزر را به عنوان بزرگ‌ترین خزانه ژنی تاس ماهیان توصیف کرد و بیان داشت: دریای خزر زیستگاه اصلی این گونه‌های با ارزش کشور محسوب می‌شود و طبق تقسیم‌بندی IUCN تمام تاسماهیان خزر در رتبه شدیداً در حال انقراض قرار گرفته‌اند.
رئیس انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خزر هرگونه توسعه و برنامه‌ریزی برای حفظ ذخایر ماهیان خاویاری را نیازمند تدوین نقشه راه ذکر کرد و ابراز داشت: بررسی وضعیت موجود ماهیان خاویاری دریای خزر، بررسی میزان تولید گوشت و خاویار کشور در 20 سال گذشته، بررسی میزان صادرات خاویار ایران، وضعیت ذخایر طبیعی تاسماهیان خزر، سیاست کشورهای خزر در حفاظت و بهره‌برداری تاسماهیان و آبزی‌پروری ماهیان خاویاری از جمله مواردی است که باید در تدوین نقشه راه توسعه آبزی‌پروری مد نظر قرار گیرد.
وی بررسی مسائل، محدودیت‌ها و عوامل موثر در تولید نهاده‌های تولید، الگو و نظام‌های بهره‌برداری، فرآوری و صادرات و الزام‌های کنوانسیون سایتس را از موضوع‌های مهم توسعه آبزی‌پروری بیان کرد و اذعان داشت: نقشه راه در قالب اولویت‌ها و برنامه‌های اجرایی و تحقیقات مورد نیاز در پیشبرد توسعه آبزی‌پروری تاسماهیان، ساختار و الگو مناسب برای برنامه‌ریزی و توسعه در قالب شوراها و کمیته‌های تخصصی در سطح ملی و استانی ارائه می‌شود.