سدسازی عامل اصلی بیابان‌زایی در ایران است

خبرنگار مهر مهدي بصيري ظهر یکشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه سدسازي در گذشته‌هاي دور نيز رواج داشته، اظهار داشت: سدسازی در کشورها به عنوان یکی از زیربناهای توسعه اقتصادی مطرح است تا کنون نزدیک به پنج هزار میلیارد تومان در کشور در این زمینه هزینه شده است.
وی با بیان اینکه 65 سد در ایران ساخته شده است، گفت: هرکجا که مختصر آبی جاری می‌شود، وزارت نیرو توجیه می‌کند که باید سدی زده شود اما باید گفته شود که هرکجا که نیاز است باید سد زده شود و البته نباید فراموش کرد که سد سازي چندان موثر نيست و سدها عمر كوتاهي دارند و بسياري از سدها شكسته و سيل‌هاي عظيمي را به‌وجود آوردند.
مدیر انجمن خبرگان کشاورزی شهرستان اصفهان با تاکید بر اینکه سد توهم فراوانی آب را بوجود می‌آورد، افزود: تكنولوژي سدسازي از صد سال پيش رونق گرفت و در كشورهايي همچون آمريكا، شوروي، چين، هند و كشورهاي اروپايي كه پول و تكنولوژي داشتند شروع به سدسازي‌هاي زياد كردند اما در حال حاضر به این نتیجه رسیده‌اند که سدسازی عامل بسیاری از مشکلات به ویژه بیابان‌زایی است.
بصيري احداث سد را موجب كاهش سطح آب‌هاي زير زميني دانست و ادامه داد: سدها سبب رشد بيش از حد شهرها شده و به نسبت توان تحمل محيط را كاهش می دهند.
وی با بيان اينكه خشك شدن تالاب‌ها و درياچه‌ها علاوه بر از بين بردن گونه‌هاي بسياري از پرندگان و آبزيان جوامع انساني حاشيه آنها را نيز از بين می برد، افزود: زمين‌ها تبديل به كويرهايي شدند كه منشا آن ذرات معلق و ايجاد گرد و غبار است البته آثار اين فعاليت‌ها در توسعه بي‌رويه شهرها و صنايع آلاينده، تبديل اراضي كشاورزي و تخريب اراضي منابع طبيعي، بيابان‌زايي و از بين رفتن حقوق حقه آبه داران و توسعه ناهنجار و ناپايداري را به همراه داشته است.
رئیس کمیته آب اتاق بازرگانی استان اصفهان با اشاره به اینکه یکی از خودخواهی‌های بشر این است که فکر می‌کند در صورتی که آب را استفاده نکرد، به هدر می‌رود، گفت: موقعي كه گفته مي‌شود آب هدر مي‌رود يعني اينكه اهميتي به اين اكوسيستم داده نشده و تالاب‌ها در مواقعي از زمين كشاورزي نيز حاصلخيزتر ارزش‌گذاري شده‌اند و به‌دليل اينكه اقتصاددان‌ها نمي‌توانند به‌درستي اين ارزش گذاري را داشته باشند گفته مي‌شود آب به هدر مي‌رود.
وي افزود: با احداث سد دشت‌ها از رسوبات رودها محروم مي‌شوند و آب‌هاي زير زميني تخليه شده و شوري اراضي پائين دست افزايش مي‌يابد البته این نکته را نباید فراموش کرد که الگوي كشت تغيير كرده و در حوزه رودها كشت‌هايي انجام مي‌شود كه بيش از پيش نياز به آب دارد و تبخير را زياد مي‌كند، همچنین ازدياد كشت برنج در حوزه زاينده رود يا نيشكر در خوزستان و يا چمن كاري در شهرها تغيیر الگوي كشت را از پائيزه به بهاره و تابستانه سوق مي‌دهد.
رئیس انجمن علمی مرتع‌داری ایران افزود: سدسازي توسعه ناپايداري است كه موجب تخريب محيط، اتلاف انرژي وگران‌ترين برق‌ها را براي ما توليد مي‌كند و ساخت سد هيچ توجيه منطقي و علمي ندارد مگر اينكه يك درآمد زايي براي گروه خاصي داشته باشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر اولويت تخصيص آب در خشكسالي، پس از بخش شرب، مربوط به بخش صنايع است و كشاورزي در جايگاه سوم قرار دارد.
بصیری گفت: اين امر خلاف قانون است و طبق قانون هاي مصوب شده در اين زمينه، پس از بخش شرب، بخش دوم مربوط به باغات و درخت هاي مثمر و سومين بخش نيز دامپروري و زراعت است و صنعت در جايگاه چهارم قرار دارد.
وی تصریح کرد: سدسازی از تکنیک بالایی برخوردار است اما هر چیزی که از تکنیک بالایی برخوردار باشد، الزاما به نفع بشر نیست