توسعه شتابزده آذربایجان بحرانی جدی برای حیات دریای خزر

توسعه شتابزده آذربایجان بحرانی جدی برای حیات دریای خزر

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان و مهمترین منبع غذایی و اقتصادی کشورهای حاشیه آن، سال گذشته به دلیل رعایت نشدن بسیاری از اصول و البته کنوانسیونهای بین المللی از سوی برخی کشور ها به ویژه آذربایجان با بحران های اکولوژیکی دست به گریبان شد.

به گزارش خبرنگار مهر، خزر بزرگترین دریاچه دنیاست یعنی به تنهایی نزدیک به 40 درصد مجموع مساحت دریاچه های جهان را شامل می شود و از "سوپریور" دومین دریاچه دنیا در آمریکا پنج برابر بزرگتر است و نیز از مجموع خلیج فارس و دریای عمان وسعت بیشتری دارد.

این دریا از نظر تاریخی یک مسیر ارتباطی و یک شبکه عظیم حمل و نقل که سرزمینهای و مناطق مختلف را به هم مرتبط ساخته و امکان تماس و مراوده میان جوامع گوناگون فراهم آورده است. همچنین این دریا یک ذخیره عظیم منابع مورد نیاز بشر، ذخایر پایان ناپذیر و تجدید شونده ماهی و غذاهای دریایی و منابع دست نخورده ثروت های معدنی است.

در جامعه جهانی نظریه جدیدی در حقوق بین الملل در مورد محیط زیست در حال شکل گیری است که مفهوم محیط زیست مشترک نام دارد و به طور کلی حاکی از این اصل است که کره زمین محیط زیست غیر قابل تفکیکی را تشکیل می دهد که تمامی عناصر آن با یکدیگر همبستگی دارند و بنابراین خسارت وارده به این محیط و مسئولیت دولت ها در این باره نباید منحصر و محدود به مرزهای ملی و قلمرو حاکمیت آنها باشد

اما پس از فروپاشی شوروی شتاب برخی از کشورهای ساحلی این دریا برای بهره برداری های اقتصادی به گونه ایست که طبق شواهد موجود در آینده ای نه چندان دور انواع موجودات دریایی و پرندگان مهاجر در معرض تهدید انقراض قرار خواهند گرفت ودریای خزر به دریایی مرده بدل خواهد شد.

متاسفانه پنج کشور خزری تاکنون کارنامه درخشانی راجع به مسائل مدیریت محیط زیست این دریا از خود نشان نداده اند.

اما کشورآذربایجان که یکی از کشورهای در حال توسعه حوزه خزر است هیچگونه پایبندی حداقل در رابطه با مسائل عینی زیست محیطی از خود بروز نمی دهد در حقیقت آذربایجان آنچنان تشنه توسعه است که دریای خزر را فقط محلی برای چاه های نفت خود می بیند و کاری به مسائل دیگر ندارد.

سال گذشته معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اعلام اینکه جمهوری آذربایجان به مسائل زیست محیطی دریای خزر هیچ توجهی ندارد گفت: عکسهای ماهواره‌ای نشان می‌دهند لکه های نفتی به طول 110 کیلومتر از این کشور به سمت ایران در حرکت است.

به اعتقاد عبدالرضا کرباسی، این لکه ها تهدیدی جدی برای محیط زیست خزر محسوب می شوند.

همچنین سال گذشته خبرگزاری اسوشیتدپرس نیز از برنامه ریزی جمهوری آذربایجان برای ساخت بلندترین برج جهان در سواحل دریای خزر خبر داده است.

این پروژه شامل 41 جزیره مصنوعی به وسعت 25 کیلومتر است که در جنوب شهر باکو، پایتخت آذربایجان، ساخته می شود. این پروژه همچنان شامل مرکز خرید، چند هتل و واحدهای مسکونی نیز خواهد بود. نام این پروژه جزایر خزر است و ساخت آن از اواخر سال 2013 آغاز می شود.

ساخت این پروژه بزرگ درحالی در دستور کار آذربایجان قرار گرفته که پیش از آن انتشار خبری مشابهی در مورد ساخت جزیره مصنوعی در سواحل دریای خزر در کشور ترکمنستان اعتراض دوستداران محیط زیست را به دنبال داشت.

دراین رابطه نیز معاون محیط دریایی سازمان محیط زیست سال گذشته واکنش نشان داد و گفت: ساخت جزیره در آذربایجان با تغییر مسیر هیدرولیکی آب در خزر و افزایش کدورت آب، آبزیان این منطقه از خزر را نابود می‌کند.

به گفته وی، همچنین به هنگام بهره برداری از این جزیره به دلیل انتقال حجم زیادی از جمعیت به این منطقه بدون داشتن زیر ساختهای اصولی موجبات افزایش آلودگی های انسان ساز مانند فاضلابها و زباله ها در این اکوسیستم فراهم می شود که این مسئله نیز بر محیط زیست خزر اثرات بسیار بدی خواهد داشت.

اما بالاترین مقام محیط زیست کشور نیز نسبت به این اقدام آذربایجان سال گذشته واکنش نشان داد و تاکید کرد که این کشور بایستی ملاحظات زیست محیطی خزر را رعایت کند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: به هر حال ادعاهای آذربایجان مبنی بر عدم آلایندگی ساخت جزایر مصنوعی در دریای خزر را در قالب کنوانسیون تهران راستی آزمایی می‌کنیم.