کاهش مصرف سرانه ماهی را جدی بگیریم

آبزیان سهم بالایی در سبد مصرفی مردم کشورهای جهان دارند تا جایی که می‌توان گفت در اکثر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه سهم آبزیان از سهم گوشت قرمز و سفید در سبد مصرفی روزانه مردم بالاتر است.
بررسی مصرف آبزیان در کشورهای مختلف نشان می‌دهد سرانه مصرف آبزیان در کشور ما که از شمال با دریای خزر و از جنوب با آب‌های آزاد خلیج‌فارس و دریای عمان همجوار است و از سوی دیگر جایگاه نخست تولید پرورشی ماهیان سردابی و همچنین ذخایر بالای آبزیان را دراختیار دارد بسیار کمتر از میانگین جهانی است و این واقعیت تلخی است که نمی‌توانیم آن را انکار کنیم.
در حالی که میانگین جهانی مصرف ماهی بالغ بر 18 کیلوگرم است این میزان در کشور ما با همه پتانسیل‌هایی که گفته شد تنها 8 کیلوگرم است که تفاوت معناداری با میانگین جهانی دارد. گفتنی است مصرف سرانه ماهی در ژاپن 36 کیلوگرم است. از سوی دیگر کشور ما در تولید ماهیان پرورشی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است. آمارها نشان می‌دهد کشور ما در ابتدای انقلاب اسلامی جایگاه 32 تولید ماهیان سردابی و قزل‌آلا را در جهان داشته است که در حال حاضر جایگاه نخست تولید ماهیان سردابی قزل‌آلا را داریم.
اما سوالی که مطرح است این است که طی سال‌های گذشته تا چه حد توانسته‌ایم سرانه مصرف را بالا برده و در مقابل قیمت تمام شده ماهی را کاهش دهیم تا زمینه را برای مصرف بیشتر آبزیان فراهم کنیم؟
پرواضح است که طی سال‌های گذشته در این زمینه خیلی موفق نبوده‌ایم ضمن این‌که نوسان قیمت ماهی در سال‌جاری می‌تواند تلاش‌های کم و بیش سال‌های گذشته را نیز محو کرده و سهم آبزیان را در سبد مصرفی مردم کاهش دهد. در سال‌جاری به دلیل پاره‌ای مشکلات که البته گریبان همه بخش‌های تولیدی دیگر را نیز گرفته بود خوراک ماهی افزایش قابل توجهی داشت و موجب افزایش قیمت ماهی در بازار شد.
هر چند افزایش قیمت خوراک ماهی به تبع افزایش قیمت جهانی آن امری اجتناب‌ناپذیر است ولی به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران بخش می‌بایست همانند دیگر بخش‌های تولیدی مانند تولید مرغ و گوشت قرمز به فکر تامین نهاده مورد نیاز تولید باشند.
به هر روی افزایش قیمت خوراک دام شرایط کنونی را برای پرورش‌دهندگان ماهی رقم زده ولی به نظر می‌رسد باید افزایش نامتعارف قیمت ماهی در سال‌جاری را به عنوان هشداری برای کاهش مصرف سرانه ماهی تلقی کرد و در این راستا اقدامات عاجلی را در دستور کار قرار داد.
در وهله اول انتظار می‌رود شیلات به عنوان متولی آبزیان با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت با تامین نهاده ارزان قیمت برای پرورش ماهی وارد میدان شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد هر 10 ریال افزایش قیمت خوراک ماهی، قیمت تمام‌شده آن را 5 ریال افزایش می‌دهد.
بنابراین با تامین نهاده ارزان‌قیمت برای تولید ماهی می‌توان امیدوار بود که قیمت ماهی در سال آینده حداقل 30 تا 40 درصد کاهش یابد. در همین حال باید با ایجاد مراکز عرضه مستقیم ماهی زمینه فرهنگسازی و کاهش قیمت تمام‌شده آن را فراهم کرد. از سوی دیگر از آنجا که 90 هزار تن از تولید آبزیان کشور مربوط به ماهیان سردابی است تولید این نوع ماهی می‌تواند به ازای هر پنج تن تولید برای یک نفر اشتغال دائم ایجاد کند که توجه به تولید ماهیان سردابی از این منظر نیز می‌تواند قابل تامل باشد