افزایش شوری دریاچه ارومیه، ذخایر "آرتمیا" را کاهش داده است

یک کارشناس ارشد علوم اقتصادی گفت: سود سالانه ناشی از فروش آرتمیای تولیدی طرح پرورش آرتمیا در یک مزرعه 100 هکتاری اطراف دریاچه ارومیه پس از کسر هزینه‌ها برابر 2 میلیارد و 500 میلیون تومان است.
سحرناز بابایی بالدرلو در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه آذربایجان غربی، افزود: محصولات مختلفی از آرتمیا قابل استحصال است که از جمله آنها می‌توان به توده زنده آرتمیا، بیومس منجمد آرتمیا)، پودر آرتمیا و سیست یا تخم مقاوم آرتمیا اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه قیمت سیست آرتمیا در دهه 1950 در حدود 10 تا 20 دلار به ازای هر کیلوگرم بود، اضافه کرد: توسعه وسیع آبزی پروری، کاهش تولید سیست از دریاچه بزرگ نمک در آمریکا به دلیل شرایط جوی، مالیات‌های سنگین واردات در برخی از کشورهای جهان سوم، منجر به کمبود سیست و افزایش شدید قیمت سیست آرتمیا گردید. در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 قیمت آن به یکصد دلار در دهه 70 میلادی رسید.
وی خاطر نشان کرد: امروزه ارزش اقتصادی سیست آرتمیا با توجه به کیفیت آن بین 100 تا 250 دلار به ازای هر کیلوگرم متغیر است، سیست‌های استحصال شده از دریاچه‌های طبیعی معمولاً بسیار ارزان‌تر از سیست‌های تولید شده در استخرهای مصنوعی است بطوریکه مثلاً سیست آرتمیا از دریاچه بزرگ نمک آمریکا که یک زیستگاه طبیعی آرتمیاست درحدود 100 دلار ولی سیست تولید شده در استخرهای مصنوعی در ویتنام در حدود 250 دلار خرید و فروش می‌شود، البته این قیمت‌ها مربوط به چند سال پیش بوده و هم‌اکنون امکان تغییر این قیمت‌ها وجود دارد؛ به ویژه اینکه تقاضای بازار جهانی این محصولات سالانه به طور متوسط 15% افزایش می‌یابد.
این کارشناس ارشد علوم اقتصادی افزایش شوری دریاچه ارومیه را عامل کاهش ذخایر آرتمیای دریاچه ارومیه دانست و خاطر نشان کرد: بر اساس تحقیقات انجام یافته توسط مرکز تحقیقات آرتمیای کشور میزان تولید سیست و بیومس در دریاچه ارومیه طی 10 سال گذشته کاملاً روند نزولی داشته است، میزان آن 90 درصد کاهش یافته و به طوری که تعداد آن از شرایط نرمال 20 تا 22 عدد در یک لیتر آب دریاچه ارومیه به یک تا نیم عدد در هر لیتر آب دریاچه ارومیه رسیده است. بنابراین ارزش کل آرتمیای موجود در مقایسه با سال‌های گذشته که برداشتی سالانه در حدود 102 هزار کیلوگرم داشته، به شدت کاهش می‌یابد.
بالدرلو در رابطه با هزینه از دست رفتن دریاچه ارومیه گفت: 80 پروژه ارزیابی ذخایر دریاچه ارومیه با همکاری دانشگاه ژنت بلژیک فعالیت خود را طی سال 78 آغاز کرد و نهایتاً منجر به بهره برداری از ذخایر سیست دریاچه به میزان 204 تن سیست مرطوب توسط 5 شرکت بهره‌بردار به همراه شرکت سهامی شیلات ایران طی دو سال گردید، ولی از سال 81 تاکنون به دلیل افزایش بیش از حد شوری دریاچه، هیچ‌گونه برداشتی توسط شرکت‌های مذکور و یا شیلات ایران از دریاچه ارومیه صورت نپذیرفته است، برداشت متوسط سالانه 102 هزار کیلوگرمی طی سال‌های 78 تا 80 صورت گرفته است و درآمد 306 هزار دلاری را برای استان از قرار 30 دلار به ازای هر کیلوگرم سیست آرتمیا را داشته است.
وی تصریح کرد: طبق روش‌های حسابداری، هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در طرح‌های پرورش آرتمیا در زمین‌های لم یزرع اطراف آب‌های شور و لب‌ شور دریاچه ارومیه و میزان تولید محصولات تولیدی جمع‌آوری و طبق این داده‌ها میزان سودآوری طرح پرورش آرتمیا در مناطق یاد شده بررسی شده است. با توجه به اینکه این طرح در یک محدوده 100 هکتاری دارای توجیه اقتصادی است و از طرفی نیز در اطراف دریاچه ارومیه و بسیاری از مناطق کشور، زمین‌های لم‌یزرع و مناسب برای پرورش آرتمیا در مساحت‌های بسیار زیاد وجود دارد، می‌توان نتایج این طرح‌ها را به آذربایجان‌غربی که پتانسیل لازم را برای پرورش آرتمیا در اطراف دریاچه ارومیه داراست، تعمیم داد