جاذبه‌های كدر يك رود زلال

جاذبه‌های كدر يك رود زلال
باشگاه خبرنگاران اهواز؛ این روایتی حقیقی از اكثر رودخانه‌هایی است كه ما هر روز در شهرمان از كنارشان عبور می‌كنیم بی‌آنكه بدانیم همین رودخانه‌ها نه تنها به اقتصاد و معیشت این شهر كمك می‌كنند بلكه تفرجگاهی آرامش‌بخش و بی‌نظیر برای مردمان این دیار هستند. چه قدر دردآور و بغرنج است فرارسیدن روزی كه ردی از رود نمانده باشد و ما به دنبال رد پای آن باشیم!

اینك زیبایی خدادادی شهرستان دزفول كه حتی نام این شهر ریشه در رودش دارد اسیر جلبك‌ها و زباله‌های دست انسان‌ها شده است.

كشورهای اروپایی از كوچك‌ترین پتانسیل‌های گردشگری كشورشان بزرگ‌ترین جاذبه‌های گردشگری را ایجاد می‌كنند در حالی كه ما سومین رودخانه كشورمان و شاهرگ حیات اقتصادی استان‌ خوزستان با داشتن بیشترین پتانسیل‌های گردشگری و اقتصادی ذره ذره در حال نابودی است.

رودخانه زلال دز به عنوان سومین رودخانه كشور نقشی بسیار كلیدی و اساسی در حیات اقتصادی و زیست ‌محیطی استان خوزستان دارد و با توجه به عبور این رود از میان شهر بوستان‌های ساحلی، پارك‌ها و كت‌های فراوانی در ساحل آن وجود دارد كه بیانگر این است كه این رود در رونق صنعت گردشگری بسیار مؤثر است.

وجود تفریحگاه علی‌كله به واسطه آب بسیار سرد آن از جمله بی‌نظیرترین مكان‌هایی است كه در گرمترین روزهای تابستان بیشترین گردشگران را از جای جای ایران به خود جذب می‌كند. همچنین قایق‌سواری، ورزش‌های آبی و ماهی‌گیری از جمله جاذبه‌های این رود زلال است.

متأسفانه ورود فاضلاب شهری و روستایی به این رود و برخوردهای نامناسب گردشگران با رود دز همچون ریختن زباله و پسماندهای غذایی موجب شده تا جلبك‌ها و نیزارها در كنار رودخانه زلال دز هر روز بیشتر از دیروز رشد كنند و زیبایی دلنواز زلال‌ترین رودخانه كشور را از آن سلب كنند.

به موجب همین مسأله به سراغ فرهاد قلی‌نژاد، رییس اداره حفاظت محیط زیست دزفول، رفتیم، او در این باره اظهار كرد: بر اساس پروژه‌ای كه توسط اداره حفاظت محیط‌ زیست دزفول تدوین است تراكم جلبك‌ها در نقاط مختلف رودخانه مشخص و راه‌كارهایی جهت جلوگیری و مبارزه با جلبك‌ها ارایه می‌شود.

وی به تشریح عوامل رشد گیاهان آبزی و جلبك‌ها در رودخانه دز پرداخت و گفت: كم‌آبی سال‌های اخیر، تخلیه رسوبات در رودخانه و تغییرات فیزیكی مسیر رودخانه موجب كند شدن سرعت آب شده است. همچنین ورود فاضلاب خانگی دارای نیترات و فسفات از دلایل اصلی رشد گیاهان آبزی در رودخانه دز است.

رییس اداره حفاظت محیط ‌زیست دزفول با اشاره به بهره‌برداری از تصفیه‌خانه فاضلاب شهرستان دزفول گفت: فاضلاب شهر دزفول با ورود به این تصفیه‌خانه به رودخانه دز سرازیر نشده اما فاضلاب روستای چمگلك اندیمشك همچنان به رودخانه دز سرازیر شده كه باید اقدام لازم در خصوص احداث تصفیه‌خانه فاضلاب در این محل انجام شود.

وی افزود: فاضلاب تیپ 292 زرهی ارتش نیز پس از تصفیه به رودخانه وارد می‌شود ولی مشكل¬ساز نیست.

قلی‌نژاد خواستار لایروبی گل و لای كف رودخانه دز توسط وزارت نیرو شد و گفت: پل شناور دزفول و برخی از بندهای احداث شده در مسیر رودخانه موجب كندی حركت آب و در نتیجه فراهم شدن بستر مناسب جهت رشد گیاهان آبزی و جلبك شده است.

وی خاطرنشان كرد: رودخانه دز به عنوان سومین رودخانه پر آب كشور شاهرگ حیات اقتصادی شمال خوزستان محسوب می‌شود كه جریان آن نقش اساسی و مهمی در پویایی اكوسیستم و محیط ‌زیست منطقه به ویژه حیات جنگل‌های پارك ملی و منطقه حفاظت شده دز دارد. این رودخانه با آبی سرد و زلال علاوه بر پتانسیل گردشگری، زیستگاه انواع آبزیان بومی و بعضاً منحصر بفرد است.

قلی‌نژاد تصریح كرد: نبود لایروبی رودخانه دز در سال‌های اخیر موجب رشد بی‌رویه انواع جلبك و خزه در بخش وسیعی از این رودخانه شده به طوری كه در پایین دست پل شناور و نیز اطراف پل پنجم جریان آب به شدت كند شده و خزه‌ها به محل انباشت انواع پسماند و زباله تبدیل شده‌اند.

وی ادامه داد: رشد بی‌رویه گیاهان آبزی در رودخانه دز به تهدیدی جدی برای این رودخانه تبدیل شده به طوری كه سطح زیادی از رودخانه دز در نقاط مختلف به وسیله گیاهان آبزی پوشیده شده است.

همچنین غلامحسین حسین‌پور، از دوستداران طبیعت، با اشاره به این موضوع بیان كرد: در صورت تداوم این روند و رشد روزافزون این گونه گیاهان در رودخانه دز دیری نخواهد پایید كه این رودخانه زیبا به مرداب تبدیل می‌شود كه افسوس همگان را در پی خواهد داشت.

روح‌الله بهشتی‌فر، مسؤول انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری دزفول، نیز اظهار كرد: من پیشنهاد می‌كنم كه كمیته و سازمان حفاظت از رودخانه دز تأسیس شود تا مشكلات رودخانه از نظر بهداشت محیطی و گردشگری مرتفع شود.

وی افزود: رودخانه دز شاهراه زندگی و سلامت بخش زیادی از مردم منطقه شمال خوزستان است كه پرداختن به مسایل و مشكلات آن از وظایف دولت و مردم است.

بهشتی‌فر ابراز امیدواری كرد: دولت جدید با رویكردی مثبت و رو به جلو به رودخانه‌ها به صورت یك موضوع ویژه رسیدگی كند