لزوم حفاظت از گونه هاي خاص جانوري در سيستان و بلوچستان/گ

لزوم حفاظت از گونه هاي خاص جانوري در سيستان و بلوچستان
واحد مرکزی خبر:سیستان و بلوچستان یکی از مناطق خاص زیست محیطی در کشور است ، این استان دارای گونه های خاصی از جانوران است که یا کمیاب هستند و یا در دیگر نقاط کشور وجود ندارد ، خرس سیاه آسیایی ، تمساح پوزه کوتاه ، گربه شنی ، شاه روباه و سنجاب راه راه از گونه های منحصربه در سیستان و بلوچستان هستند.
پلنگ ، کل و بز ، قوچ و میش ، کفتار ، گرگ ، شغال ، پرندگان آبزی و کنار آبزی و انواع پرندگان شکاری از دیگر گونه هایی هستند که همانند دیگر نقاط کشور در سیستان و بلوچستان هم یافت می شوند.
خرس سیاه آسیایی بیشتر در مناطق شرق کشور وجود دارد اما مهمترین زیستگاه آن شهرستان نیکشهر است. این جانورهمه چیز خوار است و اغلب از میوه های نخل وحشی به نام quotation mark داز quotation mark استفاده می کند.
معاون اداره حفاظت محیط زیست نیکشهر می گوید خشکسالی های چند سال اخیر در منطقه موجب شده تا این جانور با کمبود مواد غذایی مواجه شده و گاهی به نخلستان های کشاورزان نزدیک شود که این امر جان حیوان را به خطر می اندازد. آقای اونَق ، تخریب زیستگاه ها به واسطه جاده سازی ها و تردد ها را از دیگر خطرات پیش روی جانوران منطقه بیان می کند.
گونه جانوری دیگری که در سیستان وبلوچستان از آن به عنوان یک گونه منحصر به فرد نام برده می شود ، تمساح پوزه کوتاه تالابی است که مردم بومی به آن گاندو می گویند ، زیستگاه اصلی این جانور رودخانه سرباز و آبگیرهای شهرستان چابهار است ، هر چند در مناطقی از سراوان و نیکشهر هم یافت می شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست سرباز خشکسالی و کم آبی رودخانه سرباز و سایر آبگیرهای محل زندگی تمساح های پوزه کوتاه و همچنین سیلاب های فصلی را خطری جدی برای حیات آن بیان می کند و می گوید در مواقع خشکسالی مجبور هستیم به هر طریق ممکن آب مورد نیاز زیستگاه این گونه با ارزش جانوری را حفظ کنیم.
گونه دیگر شناخته شده در شهرستان سرباز سنجاب راه راه است که به آن سنجاب بلوچی هم می گویند.
آقای رضایی شرایط محیطی این جانور را امن بیان کرد و گفت این گونه کمتر در معرض خطر قرار دارد و فقط در مواردی با هدف نگهداری به عنوان یک حیوان خانگی اسیر شده است.
شاه روباه گونه ای منحصر به فرد دیگری از انواع جانوری سیستان و بلوچستان است که حدود یک سال اخیر و آن هم با تصویر برداری دوربین های تله ای در شهرستان سراوان شناسایی شده است. این جانور علی رغم نامی که به آن داده شده جثه ای بسیار کوچک اما دمی بسیار پهن و به اندازه تنه اش دارد. دهقان نژاد رئیس حفاظت محیط زیست سراوان می گوید این جانور می تواند بسیار مورد توجه و خطر قرار گیرد اما از آنجا که جزو شکارچیان شبرو است از خطر شکار شدن به دست انسان در امان مانده است.
گربه شنی هم از گونه های کم یابی است که در شهرستان ایرانشهر زیست می کند. آقای هاشم زهی رئیس اداره حفاظت محیط زیست ایرانشهر نیز می گوید این گربه کوچکترین نوع گربه سان و بسیار زیباست. این نوع جانور از آنجا که در مناطق بیابانی و شن زارها زندگی می کند دارای پنجه هایی است که کف و زیر پنجه ها پوشیده از مو است تا از گزند گرمای شدید شن زارها در امان بماند و در ریگ و شن فرو نرود.
گونه هایی که به آنها اشاره شد بخشی از گونه های منحصر به فرد و خاص سیستان و بلوچستان است اما با وجود تنوع زیستی جانوری و گیاهی در سیستان و بلوچستان و این نکته مهم که این استان با خشکسالی ها و کمبود آب مواجه است و از طرفی با 11 درصد مساحت کل کشور استانی است بسیار پهناور، حفاظت از محیط زیست آن نیازمند توجه و عنایت ویژه ای است.
یکی از طرح های محیط زیست جبران خسارت وارد شده به مردم بومی محلی در صورت حمله و هجوم جانوران حفاظت شده به احشام و مزارع کشاورزی است که مسئولان محیط زیست می گویند در اغلب موارد با توجه به کمبود اعتبار و بودجه قادر به پرداخت خسارت نیستند و این امر موجب می شود تا دامداران ، کشاورزان و افراد بومی برای حفظ احشام و زمین های زراعی خود به گونه های جانوری حفاظت شده آسیب برسانند.
نظارت بر زیستگاه های طبیعی استان بسیار پهناور سیستان و بلوچستان ، نیازمند نیروی انسانی کافی است که برای رفع کمبود نیروی انسانی ، ادارات محیط زیست شهرستان های استان از افراد بومی به عنوان همیار محیط زیست استفاده می کنند . اغلب مدیران محیط زیست استان می گویند گاهی لازم است با اهداء هدایا و یا حتی مبلغی ناچیز، همکاری این افراد را با محیط زیست تداوم بخشید اما اعتبار چندانی در اختیار ندارند و در دراز مدت این نوع همکاری را از دست می دهند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان زابل هم احیای بخش هایی از دریاچه هامون را برای حفظ گونه های جانوری و گیاهی این منطقه ضروری بیان کرد و گفت با خشک شدن این دریاچه زیستگاه پرندگان مهاجر و آبزیان مختلف منطقه کاملا از بین رفته است . خاکسفیدی می گوید با وجود این شرایط بحرانی در منطقه هنوز گاهی در فصل کوچ هم پرندگان مهاجر لحظاتی را برای استراحت بر بستر خشک دریاچه فرود می آیند که اگر بتوانیم بخش هایی از دریاچه و متعاقب آن نیزارها را احیاء کنیم ، به طور یقین پرندگان مهاجر در منطقه خواهند ماند و می توانیم حیات را در منطقه جاری سازیم.
یکی از گله های اصلی مدیران حفاظت محیط زیست استان داشتن سلاح های مختلف در دست افراد بومی است. این مدیران می گویند با توجه به مرزی بودن استان و تاکید بر حفظ امنیت توسط افراد بومی هر منطقه و به خصوص عشایر ، افراد بسیاری ، اسلحه های مجاز در اختیار دارند که اگر آموزش صحیح و مدونی به این افراد داده نشود ، محیط زیست به خطر خواهد افتاد.
مدیران محیط زیست استان به اتفاق می گوید در موارد بسیاری دیده شده که صاحبان سلاح های شکاری و غیر شکاری مجاز به صرف تفریح و سرگرمی و با هدف تمرین تیراندازی ، جانوران حفاظت شده را هدف قرار داده و از بین برده اند.
مدیر حفاظت محیط زیست ایرانشهر گفت در یک روز 20 نوع اسلحه مجاز و غیرمجاز از شکارچیان متخلف جمع آوری کرده است.
وی پیشنهاد کرد با برگزاری مسابقات تیراندازی به خصوص به اهداف پروازی می توان تب و تاب بسیار از شکارچیان را که به جان طبیعت می افتند کم کرد. برگزاری کلاس های آموزشی برای افراد بومی و محلی ، برنامه سازی و شناساندن گونه های جانوری حفاظت شده و در معرض انقراض و برپایی نمایشگاه ها و همکاری آموزش و پرورش با هدف معرفی گونه های جانوری از پیشنهادات مدیران حفاظت محیط زیست برای حفظ محیط زیست است