سناد علت مرگ ۲۰ هزار ماهی خورموسی در دادگاه

سناد علت مرگ ۲۰ هزار ماهی خورموسی در دادگاه
معاون دریایی سازمان محیط زیست اعلام کرد: مجتمع پتروشیمی بندر امام با تخلیه اضطراری واحد کلرو الکالاین علاوه بر واحد استایرن، مقصر مرگ و میر ۲۰ هزار قطعه ماهی در خور موسی است.

عبدالرضا کرباسی در گفتگو با مهر در خصوص روند پرونده آلودگی شیمیایی خورموسی گفت: پرونده کماکان در جریان است و در پی درخواست دادگاه، نتایج آنالیز خروجی پساب پتروشیمی نشان داد که علاوه بر واحد استایرن واحد کلرو الکالاین هم از مجتمع پتروشیمی بندر امام تخلیه اضطراری داشته که این ترکیبات سمی موجب مرگ و میر گسترده ماهیان در خور موسی شده است.

وی با بیان اینکه نتایج آنالیز به دادگاه ارائه شده اظهار داشت البته پس از تخلیه این مواد در آب اثبات میزان و نقش مواد سمی در مرگ و میر آبزیان چندان آسان نیست با این حال نتایج آنالیزها و نمونه بر داریها که گواه وجود مواد سمی ناشی از پترو شیمی است در اختیار دادگاه قرار گرفته است.

به گفته کرباسی، مسئولان محیط زیست استان خوزستان در حین حادثه و در زمان تخلیه ماده شیمیایی استایرن در محل حضور داشته و شاهد خروج این ماده سمی و خطرناک از مجتمع پتروشیمی بندر امام بوده اند اما همزمان با این حادثه واحد دیگری از این مجموعه ماده سمی دیگری به خور موسی تخلیه کرده است.

معاون دریایی سازمان محیط زیست تصریح کرد: تمام واحد های صنعتی که با مواد شیمیایی سمی سرو کار دارند در مواقعی برای جلوگیری از آتش سوزی ناچار به تخلیه اضطراری مقداری از مواد شیمیایی خود هستند که از نظر محیط زیست این مواقع حادثه زیست محیطی تلقی می شود لذا چنین واحدهایی بر اساس قانون ملزم به داشتن حوضچه های تخلیه اضطراری هستند تا در چنین مواقعی به جای رها کردن مواد سمی در محیط انها را در حوضچه های اضطراری تخلیه کنند تا هم آلودگی زیست محیطی ایجاد نکنند و هم در مواقع لزوم بتوانند این مواد را دوباره بازیافت کنند. کرباسی یاد آور شد مجتمع پتروشیمی بند امام مجهز به حوضچه تخلیه اضطراری مواد سمی نیست.

وی در پاسخ به اینکه آیا سازمان محیط زیست به عنوان یک ارگان نظارتی نباید پیش از وقوع چنین حوادثی واحدهای صنعتی همچون مجتمع پتروشیمی را ملزم به رعایت این قانون و داشتن حوضچه اضطراری می کرد اظهار داشت: ارزیابی صنایع پیش از استقرار و بعد از احداث برای کنترل آلاینده ها و حسن اجرای موازین زیست محیطی بر عهده واحد ارزیابی معاونت انسانی سازمان محیط زیست و نه معاونت دریایی سازمان است بنابراین باید از این معاونت بپرسید که چرا در نظارت کوتاهی کرده اند.

معاون دریایی سازمان محیط زیست تصریح کرد: البته معتقدم برای ارزیابی و نظارت واحد های صنعتی دریایی و ساحلی باید معاونت دریایی سازمان با معاونت انسانی همکاری کند که در ایین نامه های جدید سازمان به این نکته توجه شده و اخیراً از معاونت دریایی نیز برای گزارش ارزیابی واحد های صنعتی دریایی و ساحلی نظر خواهی می شود.

در اوایل مهر ماه جاری مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان از تخلیه مواد شیمیایی خطرناک «پتروشیمی بندر امام» به «خورموسی» خبر داد و گفت: در اثر این آلودگی حدود ۲۰ هزار ماهی تلف شده اند. در این حادثه پتروشیمی بندر امام که مجاور «خورموسی» قرار دارد، نوعی مواد شیمیایی خطرناک (استایرن) به خوریات تخلیه کرده که علاوه بر آلودگی این محل به خلیج فارس نیز راه پیدا کرده است. پتروشیمی بندر امام این آلودگی را نتیجه یک حادثه عنوان کرده، اما مسئولن محیط زیست این بهانه را غیر قابل قبول دانستند چرا که این نخستین بار نیست که این پتروشیمی مواد شیمیایی خود را به خوریات تخلیه می کند و در سال های گذشته نیز این مسئله تکرار شده است.

پتروشیمی بندر امام پس از هشت سال که به بهانه های مختلف تعطیلی خط تولید «کلرآلکالی» به روش جیوه و جایگزینی آن با «روش ژئوممبران» و حذف جیوه از فرآیند تولید را به تعویق انداخته بود، در نهایت در سال ۸۷ به سازمان حفاظت محیط زیست تعهد داد که ظرف دو سال این جایگزینی را انجام دهد، اما این تعهد هنوز عملی نشده و بنا به گفته های مسئولان محیط زیست چنانچه این پتروشیمی نتواند به وظایف خود عمل کند و یا از اجرای تعهداتی که سال ها به مسئولان و دستگاه های نظارتی وعده کرده ناتوان باشد، محیط زیست نسبت به تعطیلی کامل واحد «کلرآلکالی» به دلیل آلودگی به ترکیبات جیوه اقدام می کند و تمام مسئولیت های این تعطیلی نیز بر عهده مدیران این مجتمع خواهد بود.

استایرن ترکیب کاملا سمی و جزو مواد آلی خطرناک است که تخلیه آن به دریا، مرگ و میر گسترده ماهیان و آبزیان را به دنبال خواهد داشت.ترکیبات جیوه نیز که به همراه پساب این پتروشیمی به خورموسی تخلیه می شود، جزو مواد بسیار خطرناک است که ترکیب آن با مواد آلی یکی از سمی ترین ترکیبات را ایجاد می کند. همچنین ترکیبات جیوه در بدن ماهیان و آبزیان ذخیره و وارد چرخه غذایی انسان ها می شود که عامل بیماری های بسیاری است.

«خور موسی» کانال طویل و عمیقی است که از خلیج فارس منشعب شده و به دلیل ویژگی های خاص خود در منطقه از موقعیت ممتازی برخوردار است. بر اساس کنوانسیون رامسر (کنوانسیون تالاب‌های جهان) «خورموسی»، «خور الامیه» و «تالاب شادگان» با عنوان «تالاب بین المللی شادگان» ثبت شده اند. خورموسی با اکوسیستمی منحصر به فرد، در ساحل شمالی خلیج فارس و جنوب خوزستان واقع است که زیستگاه بسیاری از پرندگان نادر و مکان تخم ریزی بسیاری از ماهیان خلیج فارس است.

ژرفای زیاد خور موسی همچنین باعث شده است تا کشتی های ۷۰ هزار تنی نیز به سهولت در این آبراه رفت و آمد کنند. گفته می شود حدود ۲ هزار نفر از مردم بومی خور موسی از ماهیگیری گذران زندگی می‌کنند