بامدژ؛ تالابی خشمگین در سیطره بشری /گ

بامدژ؛ تالابی خشمگین در سیطره بشری
خبرگزاری فارس از خوزستان، تالاب بامدژ در 40 کیلومتری جاده شوش ـ اهواز قرار دارد. در این تالاب که از جمله مهمترین سایت‌های پرنده‌نگری خوزستان محسوب می‌شود بیش از 200 گونه گیاهی، بیش از 140 گونه پرنده و 40 گونه جانوری دیگر و انواع ماهی بوده است، که در میان گونه‌های گیاهی‌اش می‌توان به خارشتر خزری و ایرانی، ترنجبین، شیرین‌بیان، خارپنبه، شاه‌تره، گل گاوزبان، پونه، کُنار، تاج خروس، نی، گاگله اشاره کرد.
همچنین از گونه‌های جانوری می‌توان پستاندارانی همچون روباه، شغال، گرگ، کفتار، سمور، خفاش، خارپشت را نام برد.
در میان ماهیان نیز کپور، شیربت، بنی، حمری، بیاح در این تالاب زندگی می‌کنند و خزندگان و دوزیستانی همچون قورباغه، وزغ، لاک‌پشت، گکو، مار و… و همچنین در میان پرنده گان بومی و مهاجر بیشترین سهم متعلق به خانواده چکاوکیان، حواصیلیان، مرغابیان، آبچلیکان است و در سایر پرندگان می‌توان به اردک مرمری از گونه‌های در معرض خطر، چنگر، لیکو خوزی، باکلان، ماهی خورک، اگرت، چوپ پا، آبچلیک، بلبل و… اشاره کرد که در تنظیم اکوسیستم بامدژ نقش دارند.
اما متاسفانه با تصرف‌های انجام شده در تالاب بامدژ که در مجاورت 37 روستا قرار دارد و دارای 4 هزار هکتار است، ایجاد حوضچه ماهی، خشک شدن عمدی آن از سوی کشاورزان، سرازیر شدن سموم دفع آفات نباتی، صید ماهی با سم و همچنین ایجاد زهکش، روز به روز از مساحت آن کاسته می‌شود و حیات گیاهان، پرندگان و آبزیان به مخاطره می‌افتد.
همین امر مسئولان امر را بر آن داشته است که نسبت به رفع تصرف اراضی اطراف این تالاب تلاش کنند و تداوم حیات را در بخش‌های مختلف آن مجددا برقرار کنند

رفع تصرف 84 هکتار از اراضی تالاب بامدژ
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شوش در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از رفع تصرف 84 هکتار از اراضی تالاب بامدژ خبر داد و اظهار کرد: مأموران اداره حفاظت محیط‌ زیست شهرستان شوش موفق شدند این اقدام را محقق کنند.
فریبرز حاج‌کلی اضافه کرد: این اراضی توسط اهالی روستای مزرعه یکی از روستاهای بخش شاوور شهرستان شوش تصرف شده بودند و با پیگیری‌های به عمل آمده در بیش از پنج سال برای رفع تصرف این مناطق موفق به پس گرفتن این اراضی از متصرفان شدیم.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شوش ادامه داد: اراضی تصرف ‌شده برای مقاصد کشاورزی و احداث حوضچه پرورش ماهی توسط اهالی مورد استفاده قرار گرفته بود که حوضچه‌ها پس از ضبط تخریب خواهند شد.
وی با اشاره به اراضی رفع تصرف شده خاطرنشان کرد: تالاب‌‌ها یکی از مهمترین زیستگاه‌های طبیعی در جهان هستند و دارای ارزش‌ها و فواید بسیاری به ویژه تغذیه سفره‌ آب‌‌های زیرزمینی، کنترل سیلاب تعدیل هوا، ایجاد مناطق گردشگری، تفرجگاهی و جذب توریست، حمل و نقل آبی، جلوگیری از فرسایش خاک، گردش انرژی در محیط زیست و بازدیدهای آموزشی هستند.
حاج‌کلی عنوان می‌کند: با این اقدام می‌توان به بسیاری از خطرات زیست محیطی این تالاب پایان داد زیرا با تصرف اراضی مذکور بخش بیشتری از محدوده بامدژ در اختیار نظارت مسئولان حفظ محیط زیست قرار می‌گیرد

حیات تالاب بامدژ در معرض تهدید
مدیرعامل انجمن زیست محیطی سبزآوران جنوب اظهار کرد: کاهش دبی رودخانه دز به علت خشکسالی و انتقال آب این رودخانه، حیات تالاب بامدژ را در معرض تهدید قرار داده است.
ایمان شادور افزود: مهمترین عامل در حفظ حیات تالاب‌ها، آبگیری مناسب آنهاست، به این معنی که اگر تالابی به هر دلیل به خوبی آبگیری نشود، دی اکسیدکربن و دیگر گازهای مردابی در آن افزایش می‌یابد و تالاب دچار مرگ تدریجی می‌شود

انتقال آب رودخانه دز به قم
وی همچنین عنوان کرد: تالاب بامدژ از رودخانه دز آبگیری می‌شود و با توجه به خشکسالی سال‌های اخیر و انتقال آب رودخانه دز به قم، شاهد کاهش شدید آب رودخانه دز و متعاقب آن به خطر افتادن حیات تالاب بامدژ هستیم، به گونه‌ای که مساحت این تالاب بسیار کاهش یافته است.
مدیرعامل انجمن زیست محیطی سبزآوران جنوب تصریح کرد: تالاب بامدژ در میان زمین‌های کشاورزی محصور شده است و می‌توان گفت خارج از محدوده‌های اکوتوریسمی منطقه واقع است، به همین دلیل تالاب بامدژ مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه بی‌توجهی ساکنان بومی منطقه به تالاب شادگان نیز از دیگر دلایل به خطر افتادن حیات این تالاب است ادامه داد: بسیاری از ساکنان منطقه با چرای بی‌رویه دام و قطع نی‌های تالاب برای استفاده به عنوان خوراک دام، حیات تالاب بامدژ را تهدید می‌کنند.
شادور خاطرنشان کرد: زمانی که آب از رودخانه دز وارد تالاب بامدژ می‌شود، از میان بافت گیاهی و نیزارها می‌گذرد و این بافت گیاهی موجب تصفیه و پالایش آب تالاب می‌شود که با تخریب بافت گیاهی، اکوسیستم تالاب به خطر می‌افتد.
مدیرعامل انجمن زیست محیطی سبزآوران جنوب ادامه داد: برخی ساکنان بومی تالاب بامدژ نیز با استفاده از سم، به صورت غیرمجاز ماهی صید می‌کنند که این سم نیز برای تالاب بسیار خطرناک است.
در همین راستا و برای برخورد با خسارات جبران‌ناپذیر این تالاب می‌توان از ورود کود شیمیایی، زهکشی و برداشت بی‌رویه از سوی کشاورزان، شکار غیرمجاز پرندگان و صید ماهیان تالاب با استفاده از سموم، چرای دام‌ها در تالاب، تخلیه فاضلاب، تخریب زیستگاه‌های موجود، فرسایش و انباشت رسوبات جلوگیری کرد که این امر مطمئنا مستلزم توجه بیشتر و حمایت مضاعف مسئولان محیط زیست به تالاب‌ها و این مناطق مهم باستانی، گردشگری و زیبا در استان است