بیابان‌زایی کوچک‌ترین پیامد مخرب انتقال آب کارون

بیابان‌زایی کوچک‌ترین پیامد مخرب انتقال آب کارون
سلامت نیوز : بیابان‌زایی یکی از مشکلات کوچکی است که با انتقال آب کارون به وجود خواهد آمد. این انتقال همان نقش زیست‌محیطی را ایفا خواهد کرد که سدهایی که روی کارون زده شده‌اند، داشتند. تونل بهشت که قرار است آب را به قسمت‌های داخلی کشور بیاورد در واقع مانند سدهای کارون 3 و 4 مشکلاتی به بار خواهد آورد. کارون که تنها رود قابل کشتیرانی ایران است با کاهش حجم آب در ترددهای شناوری دچار اخلال می‌شود. نقاطی از کارون وجود دارند که به دلیل کم‌آبی هم‌اکنون حتی با قایق هم نمی‌شود در آنها تردد کرد. از طرف دیگر با کم شدن حجم آب طبیعی و تمیز میزان غلظت آلاینده‌ها در کارون بالا می‌رود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ این مسئله تبعات زیادی خواهد داشت. برای مثال اگر حجم کادمیوم در آب کارون 2 واحد بر میلیون است ممکن است به 10 واحد بر میلیون برسد. با توجه به این که فلزات سنگین، سموم آفت‌کش و کودهای شیمیایی مزارع از آلاینده‌های کارون است افزایش غلظت می‌تواند خطرناک باشد. نیترات‌ها هم در آب کارون وجود دارند و جدا کردن نیترات از آب با روش‌های تصفیه‌ای که موجود است ممکن نیست. افزایش غلظت نیترات‌ها که عامل سرطان است، شیوع این بیماری را افزایش خواهد داد. مشکل دیگر در پیشروی زبانه آب شور است. این رود به بهمنشیر می‌ریزد و به همراه دجله و فرات اروند را تشکیل می‌دهند. اروند هم به دریا می‌ریزد. در مصب رود در کنار دریا، در بالا آب شیرین سبک‌تر جریان دارد که از رود به دریا می‌ریزد و در پایین آب شور دریا وارد رود می‌شود.

با انتقال آب کارون، آب شیرینی که از رود به دریا می‌ریزد کمتر می‌شود. با کم شدن آب شیرین آب شوری که از دریا می‌آید و آن را زبانه آب شور می‌نامند، بیشتر می‌شود. کاهش حجم آب باعث می‌شود که زبانه آب شور به سمت رود پیشروی کند. با ساخته شدن سدها زبانه‌ها پیشروی کردند و برخی از نخلستان‌ها را دربر گرفتند. شیوه آبیاری در خوزستان هم به این صورت است که با مد دریا، آب شور بالا می‌آید و آب شیرین رود را سوار خود می‌کند. به این شیوه آب شیرین به نخلستان‌ها و زمین‌های زراعی دیگر می‌آید. با کاهش آب با مد دریا آب شور وارد زمین‌های زراعی خواهد شد. با پیشروی زبانه شور آب‌های زیرزمینی که از آن‌ها به عنوان آب آشامیدنی استفاده می‌شود هم شور می‌شوند. از شهر آبادان تا دهانه بهمنشیر حدود 40 کیلومتر فاصله است و با ساخت سدها تاکنون زبانه تا آبادان پیشروی کرده است.

آب با بیشتر از 5/1 تا 2 گرم نمک آب شور محسوب می‌شود و برای کشاورزی مساعد نیست. آب شور اینچنین گیاهان و نخل‌هایی را که در یکی از بزرگ‌ترین مزارع خرمای ایران وجود دارند خشک خواهد کرد. در واقع مصیبت‌های فعلی کارون دو وجه دارد. اول اینکه آب شیرین بالادست شور شده و پایین می‌آید و دوم در وضعیت کشاورزی شبه‌جزیره مینو(آبادان) و خرمشهر است که تولیدکننده خرما و صیفی‌جات زمستانی هستند. این مشکلات با افتتاح تونل تشدید خواهد شد. رود در پایین‌دست با افتتاح تونل به آب لب شور که کارایی ندارد و در بالادست به فاضلاب تبدیل خواهد شد. کارون همین‌ حالا هم در اهواز بوی تعفن می‌دهد. دوسوم این رود خشک شده و دو طرف حریم رود در اهواز که زمانی پرآب بود حالا اتومبیل است. آب اندکی هم که حالا در اهواز جریان دارد هم فاضلاب اهواز است.

یکی دیگر از مشکلات هم آلوده شدن آبزیان این رود است. آلودگی‌ها وارد بدن‌ ماهی‌ها و از آنجا وارد بدن انسان خواهند شد. این رود پیش‌تر از نظر آبزی مستعد و پربار بود اما با کاهش بیشتر حجم آب ماهی‌ها دیگر حتی به وجود نخواهند آمد. تخم ماهی به لارو تبدیل نخواهد شد و لاروها ناقص خواهند بود و ماهی نمی‌شوند. شنای مردم در تابستان بیماری‌های قارچی و پوستی برای آن‌ها به همراه خواهد آورد و کارون غیرقابل شنا خواهد شد. با شور شدن آب کشاورزی خوزستان هم رو به تعطیلی خواهد رفت. این کشاورزی است که خاک را نگه می‌دارد. شوری آب شوری زمین را در پی خواهد داشت و علف هم دیگر در این زمین‌ها نخواهد رویید. بنابراین زمین‌های کشاورزی رها خواهند شد و کوچکترین بادی ریزگردهای این زمین‌ها را بلند خواهد کرد. بنابراین باید منتظر تشدید معضل غبار خوزستان با ریزگردهای محلی بود.

با خشک شدن تالاب هورالعظیم و تالاب‌های دیگر بیابان‌زایی مسئله خوزستان است و با کم‌آب شدن کارون این مسئله تشدید می‌شود. اما بیابان‌زایی در مقابل مشکلات دیگر کوچک است. کم‌آب شدن کارون زندگی حدود 400 آبادی که در اطراف آن هستند را تهدید می‌کند. انتقال آب کارون راه‌حل درستی برای حل مشکل آب قسمت‌های داخلی نیست. زندگی حرفه پایدار چندهزارساله مردم این سرزمین با انتقال آب تهدید می‌شود. باید در سیاست انتقال آب تجدیدنظر شود