دامنه تهدید خشکسالی به قلمرو آبزیان رسید

محمد پورکاظمی ، رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در خصوص اثرات خشکسالی روی آبزی پروری خاطرنشان کرد: خشکسالی اثرات زیانبار و متعددی در تداوم حیات آبزیان و توسعه آبزی‌پروری درکشور دارد. تأثیر خشکسالی برای ماهیان سردآبی به مراتب بیشتراز دیگر بخش‌های آبزی‌پروری بوده به گونه‌ای که در بعضی از استان‌ها با کاهش میزان دبی و حجم آب، کیفیت آب برای زندگی آبزیان پایین آمده و در بعضی از استان‌ها بویژه استان‌های غرب کشور، خشکسالی موجب خشک شدن منابع آب زیرزمینی (چاه و ‌چشمه) شده و بعضی از مزارع تولید ماهی را کاملاً تعطیل کرده است.

وی تصریح کرد: در بخش ماهیان گرمابی (کپور ماهیان) خشکسالی تأثیر چندانی نگذاشته، اما بیم آن می‌رود که در مناطق کم‌آب در بخش‌های میانی و غرب کشور در میان مدت و بلند مدت در بعضی از مزارع با کم‌آبی مواجه شویم. هرچند در ابتدای خشکسالی هستیم، اما تحقیقات نشان می‌دهد بحران کم‌آبی در آینده نزدیک جدی خواهد بود.

به گفته رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، بر اثر کم‌آبی و کاهش دبی آب رودخانه‌ها، میزان مهاجرت ماهیان برای تخم‌ریزی طبیعی به سرمنشأ کاهش یافته و از سوی دیگر در زمان رهاسازی بچه ماهیان از طریق فعالیت‌ بازسازی ذخایر با تهدید جدی مواجه هستیم.

پورکاظمی در جمع ‌بندی تحلیل خود از اثرات خشکسالی بر تولید آبزیان توضیح داد که خشکسالی روی کمیت و کیفیت آب تأثیر گذاشته و متناسب با میزان بارندگی و شدت تأثیر بر منابع آبی زیرزمینی، آبزی‌پروری کشور تحت‌الشعاع خشکسالی قرار گرفته که از راه‌حل‌های برون رفت از وضع موجود، توسعه و هدایت آبزی‌پروری به سمت آب‌های شور و دریا از طریق پرورش ماهی در قفس و اتخاذ سایر تدابیر مبتنی بر تکنولوژی‌های نوین و پژوهش‌های کاربردی خواهد بود. همچنین به کارگیری تجهیزات و مکانیزه کردن آبزی پروری، به کار‌گیری مدیریت صحیح آبزی پروری، بیمه کردن واحدهای آبزی پروری، تمدید اقساط وام تسهیلات آبزی پروران و به کار‌گیری روش‌های نوین پرورش ماهی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند اثرات خشکسالی در بخش آبزی پروری را کاهش دهد.

زمین گیرشدن صیــدگاه‌های میگوی جزیره هرمز

عبدالحمید مقصودی، معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات هرمزگان با تشریح تأثیرات خشکسالی بر صید و صیادی این استان گفت: 29 هزار صیاد در این استان فعالیت دارند که خشکسالی به طور مستقیم بر زندگی آن‌ها تأثیر‌گذار بوده است.

وی افزود: تأثیر خشکسالی در زمین، بیابان و جنگل کاملاً برای مردم قابل لمس است، اما اگر دقت کنیم می‌توانیم تأثیر خشکسالی بر دریا را نیز لمس کنیم، در زمان خشکسالی همانند آنچه با آن روبه‌رو هستیم، آب باران و رودخانه کمتر به سمت دریا روان می‌شود و طبیعی است که آب شیرین، مواد کانی و مغذی کمتری از این طریق وارد آب‌های ساحلی دریا می‌کند که ماهیان و دیگر آبزیان برای تخم‌ریزی و پرورش نوزاد خود به آن‌ها احتیاج دارند.

مقصودی خاطرنشان کرد: هر چه قدر که ورودی آب رودخانه‌ها به دریا کمتر شود معنایش این است که زیستگاه نوزاد ماهی‌ها محدود‌تر شده و حلقه اول تولید آبزیان تهدید شده است.

وی تأثیر خشکسالی بر آبزیان هرمزگان را با یک مثال تشریح کرد.

معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات هرمزگان با اشاره به اینکه در شرق بندرعباس حوالی جزیره هرمز در سال‌های گذشته 4 رودخانه فصلی جریان داشته که در حال حاضر جریان ضعیفی دارد، گفت: این منطقه از صیدگاه‌های اصلی میگوی هرمزگان است که سالانه نیمی از میگوی هرمزگان در آن صید می‌شود، اما این صیدگاه به دلیل خشکسالی در عرض یکسال 317تن از تولید خود را از دست داده است. میزان صید در این صیدگاه در سال 91 معادل 1840تن بوده که در سال 92 به 1523 تن رسیده است. به گفته وی صیادان معمولاً سالانه 20روز در این صیدگاه مشغول صید هستند، اما امسال تنها توانستند 2 روز در این منطقه صید کنند که مؤید کاهش تولید میگو در این منطقه به دلیل خشکسالی است.

تأثیر خشکسالی بر ماهی‌ریزی در سدهای آذربایجان غربی

محمد صمد‌زاده، مدیر کل شیلات آذربایجان غربی هم در این باره گفت: خشکسالی امسال موجب شد در دریاچه پشت 2 سد استان نتوانیم اقدام به پرورش ماهی کنیم و در بقیه سدها نیز کاهش سطح آب را داشتیم.

به گفته وی در سال‌های گذشته قفسی که در قالب طرح پرورش ماهی در قفس استفاده می‌شد، روی آب می‌ماند، اما امسال این قفس‌ها به کف آب رسیده است. انتظار می‌رود تولید ماهی در آب‌های پشت سدهای آذربایجان 35درصد کاهش یابد. در مزارع پرورش ماهی آذربایجان شرقی که همه مکانیزه هستند خشکسالی تأثیر کمتری داشته و این مسأله نشان می‌دهد به کار‌گیری روش‌های نوین تا چه حد می‌تواند اثرات زیانبار خشکسالی را کاهش دهد. در سال 92، 4هزار و 700 تن انواع آبزیان در این استان تولید شده بود.

کاهش تولید آبزیان سرزمین چشمه‌ها

لرستان استانی است که به سرزمین چشمه‌ها و آبشارها شهرت دارد، اما عمق خشکسالی امسال در کشور به حدی است که حتی تولید آبزیان این استان را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

کیارش بیرانوند، مدیرکل شیلات لرستان در این باره اظهارداشت: سال گذشته در این استان 22 هزار تن انواع آبزیان تولید شده بود و با توجه به توسعه قابل توجه آبزی پروری در این یک‌سال و مجوزهایی که صادر شده، باید امسال تولید ما به 28 هزار تن می‌رسید که به دلیل خشکسالی این امر محقق نشد.

وی با اشاره به اینکه سالانه 5/13میلیارد مترمکعب از آب‌های لرستان از این استان خارج می‌شود، افزود: کاهش تولید ما در شرایطی حاصل شده که بیشترتولید‌کنندگان ما در مسیر خروجی این آب قرار دارند در غیر این صورت خشکسالی تولید آبزیان لرستان را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌داد.

بیرانوند با تأکید بر ظرفیت بالقوه لرستان در تولید آبزیان، تصریح کرد: در واقع خشکسالی جلوی توسعه آبزی‌پروری این استان را گرفته است.

مدیرکل شیلات لرستان تأکید کرد: بنا داریم در لرستان به سمت تولید ماهی در قفس که در پشت سدها قابل اجراست، برویم. 4 سد جدید در لرستان آبگیری شده و مسئولان ذیربط اعلام کرده‌اند آبگیری 5 سد دیگر نیز در دستور کار قرار دارد که با عملیاتی شدن آن انتظار داریم تولید آبزیان لرستان حداقل 5 هزار تن افزایش یابد.

تولید مزارع پرورش ماهیان سردابی سنندج تا 50 درصد کاهش یافت

کردستان نیز از استان‌های زاگرس‌نشین است، با توجه به دارا بودن منابع آبی مناسب از مناطق مستعد کشور در بخش تولید آبزیان و پروتئین سفید است به گونه‌ای که فعالیت مجتمع‌های بزرگ آبزی پروری مانند یک هزار و 500تنی «سیروان»، 1000 تنی «پلنگان»، 170تنی «قم چغای» و دیگر مزارع انفرادی سردابی و گرمابی نقش بسزایی در توسعه فعالیت‌های کشاورزی این استان داشته است.

اما خشکسالی تأثیر قابل توجهی بر تولیدات آبزی این استان داشته به گونه‌ای که رحمان میرزایی، مدیر کل شیلات کردستان در گفت‌و‌گو با ایران تصریح کرد: خشکسالی تولید برخی مزارع پرورش ماهیان سردابی بویژه مزارعی را که در اطراف شهر سنندج قرار دارند و از پایاب سد قشلاق تأمین آب می‌کنند تا 50 در صد کاهش داده است. وی در خصوص علت این مسأله توضیح داد که با توجه به کاهش ذخیره آب در پشت مخزن سد، اولویت به تأمین آب شرب شهر سنندج داده شد.

مدیرکل شیلات کردستان خاطرنشان کرد: با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته پیش‌بینی می‌شود 7 هزارو 200 تن انواع آبزیان در این استان تولید شود که به دلیل پایین آمدن دبی منابع آبی پیش‌بینی می‌کنیم در مجموع تولید آبزیان کردستان 20 درصد کاهش یابد.

در همین حال احمدی از تولید‌کنندگان ماهی در سنندج به خبرنگار ما گفت: به‌دنبال بروز خشکسالی در منطقه، شرکت آب منطقه‌ای کردستان به بهانه تأمین آب شرب مردم، دبی آب ورودی مزارع تولید ماهی ما را تا 50 درصد کاهش داده تا جایی که در برخی مزارع، ماهی‌ها به دلیل کمبود آب و اکسیژن خفه شدند و بسیاری از تولیدکنندگان خسارت جبران ناپذیری را از این بابت دیده‌اند. متأسفانه کاهش دبی آب مزارع به یکباره انجام شد و همین عامل خفگی ماهیان شد و انتظار ما این بود که قبل از فصل تخم‌ریزی این تصمیم به اطلاع ما می‌رسید تا اقدام به پرورش تعداد کمتری ماهی می‌کردیم.

وی از مسئولان کردستان خواست، در این مورد چاره‌جویی کرده و نسبت به جبران خسارت تولید‌کنندگان اقدام کنند
سلامت نیوز: دامنه تهدید خشکسالی به قلمرو آبزیان رسید
منبع : سلامت نیوز