زون بندی های حساس در آشوراده دست نخورده می ماند /گ

وی ادامه داد: هدف اصلی از طبیعت گردی ( و نه گردشگری)، حضور طبیعت گرد در محیط طبیعی جهت آشنایی، درک ارزش های ذخایر اکولوژیک و آموزش نحوه رفتار با طبیعت است که در نتیجه آن حفاظت از این ذخایر در کنار مشارکت متقابل و کمک به معیشت جامعه محلی ایجاد خواهد شد.

* ذخیره گاه زیست کره میانکاله اولین رامسرسایت

کیخا، پناهگاه حیات وحش و ذخیره گاه زیست کره میانکاله را اولین رامسرسایت معرفی شده ایران در کنوانسیون بین المللی رامسر عنوان کرد و افزود: هدف اصلی از توسعه طبیعت گردی در تالاب ها به عنوان یکی از شاخص های مدیریت خردمندانه در جهت تقویت شاخص های تنوع زیستی و بهبود حفاظت تالاب، ارتقاء وضعیت اقتصادی و فرهنگی جوامع بومی مطرح است.

وی اضافه کرد: بر این اساس می توان گفت اهداف کلان و خرد طبیعت گردی در جزیره آشوراده، حفاظت از ارزش های محیطی در طولانی مدت، ایجاد اشتغال، بهتر شدن سطح و کیفیت زندگی و توانائی های جامعه محلی، ارایه امکان بهره مندی جامعه از منطقه برای بازدید، تحقیق، آموزش و افزایش آگاهی جامعه محلی است.

کیخا با توجه به وضعیت فعلی گردشگری جزیره آشوراده خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست بنا به وظیفه سازمانی و در راستای برنامه پنجم توسعه تدوین و اجرای برنامه مدیریت یکپارچه زیست بومی، برنامه عملیاتی حفاظت و بهره برداری پایدار از تنوع زیستی زیست بوم های حساس و شکننده کشور، برای مناطق چهارگانه تحت مدیریت خود اقدام به مطالعه و تهیه و تدوین طرحهای جامع مدیریتی کرده است که ضمن آن بر اساس حساسیت ها و پتانسیل های موجود، زون بندی های مشخصی در سطح مناطق جهت انجام فعالیتهای حفاظتی، بازسازی و تفرجی در نظرگرفته شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در طرح مدیریت فعلی جزیره آشوراده سعی بر آن بوده است که کاربری های پیشنهادی از نقطه نظر سازگاری و یا اثرات احتمالی بر یکدیگر مورد سنجش قرار گیرد به طوری که فعالیت های متعلق به یک زون خاص، سایر زون ها را به مخاطره نیاندازد، از این رو اعمال مدیریت یکپارچه و اجرای همزمان برنامه های مدیریتی زون ها (حفاظت، بازسازی و احیاء) درکل جزیره، علاوه بر فعالیت طبیعت گردی مد نظر است.

* حفاظت، بازسازی و ساماندهی طبیعت گردی محور برنامه های آشوراده

کیخا با تاکید بر برنامه های پیش بینی شده برای جزیره آشوراده گفت: برنامه های پیش بینی شده برای این جزیره در سه محور مدیریت و حفاظت از زیستگاه ، بازسازی نقاط آسیب دیده و تخریب یافته و ساماندهی طبیعت گردی پایدار خلاصه میشود که در هرمورد مجموعه ای از فعالیت ها قابل تعریف است.

وی در تشریح یکی از زون های طبیعت گردی آشوراده گفت: یکی از زون ها در حال حاضر محل استقرار روستای آشوراده، تاسیسات شیلات، بنیاد مسکن، مراکز خدماتی روستایی مانند مسجد، قهوه خانه، مغازه، اسکله پهلوگیری قایق ها، رستوران و اردوگاه تابستانی آموزش وپرورش است.

وی افزود: در این خصوص طبق بند3 تفاهمنامه مورد بحث، با توجه به لزوم لحاظ نکردن الزامات سازمان حفاظت محیط زیست، ضرورت تعیین تکلیف وضعیت حقوقی اراضی موجود توسط دولت به منظور اجرای فعالیت های منطبق با این زون، مورد تاکید قرار گرفته است.

کیخا افزود: در این راستا ضمن بازسازی و بهسازی ابنیه و امکانات واحدهای موجود در محدوده زون و با توجه به ملاحظات زیست محیطی لازم الاجرا، احداث بازارچه های سنتی کوچک مقیاس (واحدهای عرضه محصولات بومی و سنتی منطقه) مورد نظر است، همچنین هتل مورد اشاره با توجه به رعایت ملاحظات زیست محیط ، صرفا در قالب یک مرکز بازدید کنندگان متناسب با ظرفیت گردشگری جزیره و با ساختار و معماری وابسته به طبیعت (اکولاژ) در محدوده این زون قابل اجرا خواهد بود.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص زون طبیعت گردی گسترده آشوراده نیز گفت: این زون از منتهی الیه غربی زون طبیعت گردی تیپ دو تا بخش شرقی زون سپر خشکی جزیره ادامه داشته که مطابق برنامه طرح مدیریت آشوراده، این زون صرفا مختص انجام فعالیت های طبیعت گردی گسترده نظیر پیاده روی، عکاسی، پرنده نگری، اسب سواری و دوچرخه سواری است.

* تفرج متمرکز در بندر ترکمن و بندر گز

کیخا گفت: تنها سازه های قابل احداث در این زون شامل آلاچیق های سبک جهت استراحت طبیعت گردان، سرویس های بهداشتی سپتیکی، کانکس های کوچک ارایه دهنده خدمات اولیه گردشگری و مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری نظیر دوچرخه سواری و اسب سواری است.

وی افزود: همچنین انجام تمام ورزش های آبی و امثال آن با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی صرفا در قالب استفاده از وسایل غیرموتوری و غیرآلاینده و در محدوده مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست قابل انجام است.

وی با اشاره به سازه های مربوط به تفرج متمرکز افزود: استقرار تمام سازه ها و ساخت و سازهای منطبق با اصول تفرج متمرکز مانند هتل ها و سایر مراکز اقامتی پرظرفیت، بازارچه ها و مراکز تجاری، پارکینگ وسایط نقلیه و سایر تفریح های مکانیزه ساحلی دریایی، صرفا در ناحیه پشتیبان طبیعت گردی در ساحل بندر ترکمن یا بندر گز و یا حتی بهشهر که به لحاظ محرومیت زدایی، اشتغالزایی جامعه محلی و تقویت و توسعه زیرساخت های موجود نیز در اولویت بالایی قرار دارند در نظر گرفته شده است.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بر اساس بند 4 تفاهم نامه مورد بحث، هرگونه سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی بهره بردار، موظف به همکاری با سازمان حفاظت محیط زیست در جهت اجرای تدابیر و برنامه های حفاظتی و احیایی مورد نظر در کل سطح جزیره و زون های مختلف است به طوری که بخشی از عواید حاصله از گردشگری ملزم به تخصیص در طرح های حفاظتی جزیره برای تامین امکانات لازم است.

* فاز اول طرح گردشگری آشوراده بازسازی زیرساخت هاست

کیخا در خصوص فاز اول طرح گردشگری در جزیره آشوراده توضیح داد: در فاز اول طرح گردشگری در جزیره آشوراده باید در خصوص بازسازی زیرساخت ها و احیای منابع خسارت دیده باشد همچنین به موازات انجام فعالیت های طبیعت گردی در فازهای بعدی نیز اجرای برنامه های حفاظتی و احیایی به صورت توامان توسط سرمایه گذار ضروری و لازم الاجرا است.

وی تاکید کرد: تعیین زون طبیعت گردی در جزیره آشوراده، به هیچ وجه معادل آنچه در تعاریف عمومی توریسم و گردشگری در ایران رایج است مانند ایجاد قطب گردشگری، گردشگری انبوه و ایجاد خدمات و تأسیسات سنگین مورد نیاز آن نیست، بلکه جزیره آشوراده با توجه به هویت طبیعی و تاریخی خود می تواند در صورت برنامه ریزی مناسب مبتنی بر نتایج طرح مطالعات منطقه، به مکانی نمونه برای طبیعت گردی واقعی تبدیل شود.

کیخا گفت: تفاهم نامه مورد بحث به هیچ عنوان درخصوص واگذاری عرصه و یا حتی واگذاری مدیریت بهره برداری جزیره آشوراده به سرمایه گذار ورود نکرده است چرا که طبق قانون، واگذاری عرصه و اعیان مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به غیر ممنوعیت قانونی دارد.

وی اظهار کرد: در مورد انتخاب سرمایه گذار نیز بر طبق ابلاغیه دفتر معاون اول رییس جمهوری در خصوص تاسیس منطقه گردشگری آشوراده، برای تعیین سرمایه گذار و واگذاری اجرای طرح به بخش خصوصی یا بخش دولتی، پس از اتمام کار مطالعاتی تصمیم گیری خواهد شد که در این خصوص سازمان حفاظت محیط زیست ضوابط تخصصی ویژه ای را جهت انتخاب سرمایه گذاران واجد شرایط سرمایه گذاری در مناطق تحت مدیریت به لحاظ معیارهای فنی و حقوقی لازم، در مد نظر قرار دارد.

اجرای طرح گردشگری آشوراده در منطقه حفاظت شده میانکاله در استان گلستان در قالب تفاهم نامه ای بین دو سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شکل گرفت اما اکنون به دلیل بررسی برخی مسایلی حقوقی اجرای آن متوقف شده است.

آشوراده روستایی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن، استان گلستان است. آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است، این جزیره در سده های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده است.

آشوراده در سال 1354 جزو نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد، در همین حال در کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت و سومین اهمیت این منطقه عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است.

40 درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می آید.

این جزیره تا سال های پیش 1000 نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بوداند اما در سال 1372 به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل، مردم جزیره آنجا را ترک کردند و اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.

طی تفاهم نامه ای بین دو سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری قرار بود 10 درصد آن به منطقه گردشگری و توریستی تبدیل شود
منبع: ایرنا