پرورش «تیلاپیا» در کش و قوس تصمیم‌گیری‌های محیط زیست /گ

پس از اینکه این ماهی چند سالی مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفت و همه راه‌های بروز خطر به دنبال پرورش این ماهی بسته شد، با مجوز محیط زیست، کار پرورش این ماهی برای نخستین بار در شهرستان بافق آغاز شد و بخش خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری قابل توجهی کرد.

محیط زیست مجوز پرورش ماهی در سه شهر به صورت پایلوت را صادر کرد

محیط زیست مجوز پرورش این ماهی در شهرهای یزد، قم و سمنان را مشروط به شرایطی صادر کرد اما به ناگاه با وجود اینکه هیچ یک از این شروط زیر پا گذاشته نشده بود، محیط زیست دستور توقف پرورش این ماهی را صادر کرد.

نامه‌ای که از سوی مسئولان محیط زیست امضا شده بود، مخالفتی با پرورش ماهی تیلاپیا نداشت و در آن قید شده بود که در یزد، قم و سمنان می‌توان پروژه پرورش ماهی تیلاپیا به صورت پایلوت اجرا کرد اما این نامه طی چند ماه اخیر از سوی مسئولان محیط زیست کشور منتفی تلقی شد.

در حالی که بافق هیچ راهی به آب‌های آزاد ندارد، محیط زیست علت توقف این طرح را نگرانی از ورود ماهی تیلاپیا به آب‌های آزاد اعلام کرده و می‌گوید: از آنجا که ماهی تیلاپیا همه چیز خوار است، ورود آن به آب‌های آزاد، اکوسیستم دریاها و رودخانه‌ها را به هم خواهد زد.

این سخنان در حالی مطرح شده که محیط زیست نخستین مجوز خود در مورد اجرای این طرح را با توجه به اینکه یزد، قم و سمنان هیچ راهی به آب‌های آزاد ندارند، صادر کرده است.

سرمایه‌گذاری هنگفت بخش خصوصی در بافق با یک نامه در معرض خطر قرار گرفت

اکنون در شرایطی که از یک سو سرمایه‌گذار، سرمایه‌گذاری هنگفتی در بافق انجام داده و از سوی دیگر با پرورش این ماهی می‌توان سالانه از ورود 12 هزار تن ماهی تیلاپیا و خروج ارز جلوگیری کرد و از سوی دیگر به توسعه اشتغال و تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کرد، محیط زیست بی‌هیچ دلیل قانع‌ کننده‌ای پرورش و حتی تحقیق در مورد این ماهی را متوقف کرده است.

این اقدام محیط زیست، همراهی رسانه‌های بیگانه را نیز به دنبال داشت و نکته جالب توجه این بود که رسانه‌های بیگانه‌ای که مواضع آنها در مورد ایران مشخص است، در مورد محیط زیست ایران ابراز نگرانی کرده‌اند و پرورش ماهی تیلاپیا را عامل تخریب محیط زیست دانسته‌اند و هفته‌ها در این زمینه بحث و گفت‌وگو می‌کردند.

این اقدام محیط زیست سبب شد تا مسئولان استان جلسات متعددی برای بررسی این مشکل برگزار کنند و حتی استاندار یزد نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داد.

موضوع مطرح شده از سوی محیط زیست شفاف نیست

استاندار یزد در یکی از جلساتی که به صورت تخصصی در مورد ماهی تیلاپیا برگزار شد، اظهار داشت: دغدغه‌ای که محیط زیست در مورد پرورش ماهی تیلاپیا دارد، ما نیز داریم و ما هم تفکر زیست محیطی را پایه امور مختلف قرار می‌دهیم اما احساس می‌کنیم در این زمینه موضوع شفاف نیست.

سیدمحمد میرمحمدی خاطر نشان کرد: باید جواب قانع‌کننده‌ای در این زمینه وجود داشته باشد، اگر نظر کارشناسی ارائه شده و به صورت مکتوب اجازه پرورش ماهی صادر شده حال بعد از مدتی این نامه را منتفی اعلام کنند، به طور قطع برداشت‌های غیرشفاف از آن صورت می‌گیرد.

وی عنوان کرد: در یک جلسه اعلام شده که بر اساس نظر پژوهشگران، مشکلی در پرورش ماهی تیلاپیا نیست و آن را صورتجلسه و اجرایی می‌کنند و سرمایه‌گذار نیز وارد کار می‌شود اما اکنون بدون استدلال این نامه منتفی تلقی شده که به نظر ما نیز این اقدام نظر کارشناسی نیست و عوامل دیگری در آن دخیل است.

به نظر می‌رسد منافع شخصی برخی افراد در مورد مخالفت با تیلاپیا مطرح باشد

میرمحمدی تصریح کرد: به نظر می‌رسد در این موضوع منافع شخصی برخی افراد دخیل است و معتقدیم کسی که در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده نباید به خاطر نفع برخی افراد آن هم بدون استدلال زیان ببیند.

وی عنوان کرد: بافق در استان یزد کیلومترها با آب‌های آزاد فاصله دارد و بیان اینکه نگرانی در زمینه راهیابی تیلاپیا به آب‌های آزاد وجود دارد، پایه و اساس ندارد و ملاک این فعالیت‌ها باید کارهای پژوهشی باشد در غیر این‌ صورت اظهار نظرها دیمی می‌شود.

استاندار یزد تصریح کرد: محیط زیست می‌تواند ظرف سه ماه کار پژوهشی به نتیجه برسد و وقتی کار چاره دارد، نباید مردم را معطل کند و ما از محیط زیست می‌خواهیم کاری که زمان‌بر نیست را طولانی نکند، در بافق پژوهش‌های بسیاری شده و همه می‌دانند که از بافق هیچ آبی نه به خلیج فارس و نه به خزر و نه به رودخانه‌ای می‌رود بنابراین اگر محیط زیست دلیل کارشناسی دارد، آن را سریع‌تر مطرح کند.

در حالی محیط زیست در سطح ملی با این پروژه مشکل دارد، به نظر می‌رسد نگاه مسئولان محیط زیست استان یزد در مورد پرورش ماهی تیلاپیا مثبت باشد و مسئولان این اداره فقط به خاطر برخی ملاحظات رئیس، مرئوسی، ناچار به تمکین از دستور سازمان محیط زیست هستند.

بسیاری از کارشناسان محیط زیست استان یزد اعلام کرده‌اند در شرایطی که بافق به آب‌های آزاد راه ندارد، پرورش این ماهی هیچ مشکلی ندارد.

استدلال‌های علمی می‌گوید پرورش تیلاپیا در بافق هیچ مشکل زیست محیطی ایجاد نمی‌کند

اما افراد مختلفی در طول سال‌های گذشته در شهرستان بافق و در مرکز تحقیقات ماهیان آبشور بر روی این گونه تحقیق و پژوهش کرده و کارهای ارزشمندی انجام داده‌اند و اکنون با استدلال‌های علمی اعلام می‌کنند که پرورش این ماهی مشکلی ندارد و برای هر نکته‌ای که محیط زیست از آن ابراز نگرانی کرده، با استناد به پژوهش و مستندات علمی، این نگرانی‌ها را برطرف کرده‌اند.

مجری طرح معرفی تیلاپیا به صنعت تکثیر آبزیان در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در یزد اظهار داشت: در این مرکز پژوهش‌های علمی بسیاری در مورد ماهی تیلاپیا انجام شده و تکنیک‌هایی نظیر تک جنس کردن ماهی، عقیم کردن آن و دیگر روش‌های کنترل شده به کار گرفته شده است.

فرهاد رجبی‌پور عنوان کرد: در مورد پرورش ماهی تیلاپیا هیچ مشکلی وجود ندارد و همه مشکلات مطرح شده از سوی محیط زیست با اقدامات پژوهشی و علمی، رفع شده و این اقدامات زمان‌بر و هزینه‌بر بوده و اکنون بیشتر به نظر می‌رسد در این زمینه احساساتی و عجولانه عمل می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: محیط زیست به جز ابراز نگرانی از راه‌یابی این گونه به آب‌های آزاد و طرح موضوعی مبنی بر اینکه چه ضمانتی وجود دارد که از استخرهای پرورش ماهی در بافق، ماهی به دریاها برده نشود، هیچ مسئله دیگر را مطرح نکرده و ماه‌هاست که اعلام می‌کند در حال بررسی در این زمینه هستیم.

اکنون با توجه به اینکه همه مسئولان استان یزد خواهان اعلام نظر محیط زیست هستند، بارها از تریبون‌های رسانه‌ای خواسته شده تا محیط زیست نظر خود را در این زمینه مستدل مطرح کند اما هنوز تیلاپیا در کش و قوس تصمیم‌گیری در مورد تیلاپیا است.

در حالی که بر اساس آمار سالانه 12 هزار تن ماهی تیلاپیا وارد کشور می‌شود و این به معنای علاقمندی مردم به این ماهی است همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر 135 کشور جهان از جمله کشورهای همسایه ایران، پرورش دهنده ماهی تیلاپیا هستند، محیط زیست باید هرچه سریع‌تر در این زمینه تعیین تکلیف کرده و مسیر را برای پرورش این ماهی باز کند تا هم شاهد رونق اقتصادی و هم کاهش واردات بی‌دلیل این ماهی به کشور باشیم.
منبع: فارس