از زلالی رودخانه سیاهرود تا سیاهی فاضلاب /گ

ساکنان حاشیه این رودخانه معتقدند که سیاهرود برخلاف نامش ،در سال های نه چندان دور از آب زلال برخوردار بود چراکه زمانی این رودخانه محل رشد و زندگی بسیاری از گونه های ماهیان بود، اگر چه بعدها با شدت گرفتن آلودگی ، علایم و شواهد حیات از آن رخت بربست .

میرشریف نوربخش آهنگرکلایی که در سال های قبل در پایان نامه اش با عنوان بررسی کمی و کیفی رودخانه سیاهرود و عوامل آلوده کننده و راه های کنترل آن نوشته بود که برای انجام تحقیقاتش با ایجاد شش ایستگاه از روستای ریکنده سرچشمه سیاهرود در قائمشهر تا لب دریا ، آلودگی و اثرات آن را بررسی کرد .

در این بررسی ها مشخص شد که در ایستگاه اول که از محدوده ورود فاضلاب ها و پساب های صنعتی به دور بود ، صید ماهیان صورت می گرفت ولی در ایستگاه های بعدی با توجه به آلودگی های ورودی از صید ماهی خبری نبود.

پژوهش های این محقق نشان می دهد که با توجه به نیاز اکسیژن در آب ماهیان سفید و آزاد برای حیات به ترتیب هرکدام به ‎ 15و ‎ 29میلی گرم ، متاسفانه در برخی از قسمت های رودخانه اکسیژن وجود نداشت تا موجود زنده ای در آن قادر به زندگی باشد.

این دوستدار محیط زیست در پایان نامه اش همچنین آورده است که سیاهرود قائمشهر و زرچوب رشت تنها رودخانه های کشور هستند که به خاطر آلودگی از اکسیژن تهی شدند و موجوداتی که برای حیات نیاز به اکسیژن دارند قادر به زندگی در آنها نیستند و رودخانه سیاهرود به دلیل وجود مواد صنعتی آتش زا دو بار دچار آتش سوزی شد ، در حالی که تاکنون در جهان این مساله رخ نداده که رودخانه ای آتش بگیرد.

در این پایان نامه تنها میزان ورود آلاینده های کارخانه های شماره ‎ 2و گونی بافی قائمشهر به سیاهرود به ترتیب به طور متوسط182 و ‎ 29مترمکعب در ساعت اعلام کرد که در نیمی ازسال حتی میزان ورود فاضلاب ها به این رودخانه از آب ورودی به آن پیشی می گیرد.

هرچند شهرداری قائمشهر در سال های اخیر برای استفاده بهینه از فرصت گذر رودخانه سیاهرود از داخل شهر قائمشهر اجرای طرح های عمرانی و گردشگری همچون پارک سیاهرود ، فضای سبز ، فضای روباز فوتبال ، قایقرانی را فراهم آورد تا محیطی جذاب و مفرح در حاشیه سیاهرود برای شهروندان و مسافران ایجاد بکند .

سیاهرود که قبلا به دلیل آلودگی و زشت بودن حریمش به عنوان نقطه ضعف شهر قائمشهر به شمار می رفت ، امروز با اجرای طرح های مختلف به منطقه و فرصتی مستعد برای جذب گردشگر تبدیل شده است.

اما آنچه در این میان حائز اهمیت است که برای زیباسازی چهره باطنی این رودخانه چه باید کرد ؟

ورود پساب کارخانه ها ، واحدهای صنعتی و مسکونی حاشیه این رودخانه جان و حیاتی برای آن نگذاشته است و رودخانه زلال گذشته شهر قائمشهر دیگر محل عبور آب زلال و محل زندگی آبزیان نیست و جریان فاضلاب و پساب در آن بجزء روسیاهی چیز دیگری برای آن باقی نگذاشته است.

شعار حفظ محیط زیست برای نگه داشتن این سرمایه ها برای آیندگان را باید در عمل و با رعایت موارد زیست محیطی و پرهیز از وارد کردن پساب کارخانه و واحدهای صنعتی و خانگی به این رودخانه عملی بکنیم تا شاید روزگاری در آینده ، فرزندانمان رودخانه سیاهرود عاری از هرگونه سیاهی فاضلاب را ببینند .

فاطمه قنبری قادیکلایی
منبع: ایرنا