تنها پستاندار کاسپین در معرض نابودی است/گ

جاده‌های سرد اما پرپیچ‌وخم مازندران طی می‌شود و دوچرخه‌سواری فارغ از دل‌مشغولی‌های زمانه به میانکاله و شبه جزیره رویاها، جایی که بهشتی برای طبیعت دوستان و هنوز قلب حیات‌وحش در آن می‌ تپد، می رسد.
اینگونه خودش را معرفی می کند، «ایرج روغن چی» هستم، مربی و مدرس فدراسیون کوهنوردی و عضو دوچرخه‌سواری ایران، هدفم پاسداشت و حمایت از فک خزری است و از آستارا تا بندر ترکمن در استرآباد قدیم را رکاب می‌زنم.

باور اینکه بیش از هزار کیلومتر با یک دوچرخه از آستارا به میانکاله آمده است تا از یک حیوان حمایت کند که باید آن را در دریا یافت نه خشکی، کمی سخت است، اما می‌گوید: فک در حال انقراض و نابودی است و باید برایش کاری کرد.

نفسی تازه می‌کند، خستگی ناشی از استقبال کمرنگ مسئولان بر چهره‌اش نشسته است اما همچنان دوستدار حیات‌وحش است و پشت آن عینک دودی، چشمانی می‌درخشد که آرزو دارد باز تنها پستاندار دریای کاسپین را در زیستگاهش ببیند.

هفت سفر عشق

سفرهای زیادی در گوشه و کنار کشور داشته که همه و همه دغدغه طبیعت و محیط‌زیستی داشته و از اینرو به‌عنوان کمک‌کار حفظ محیط‌زیست در ایران شهره شده است. تیتر «بحر عربی یا خلیج‌فارس» تلنگری شد تا دست‌به‌کار شود و در اولین گام و سفر، البرز تا خلیج‌فارس را پیمود تا آب‌های نیلگون خلیج‌فارس را حامی باشد، از سفر هزار و ۳۵۰ کیلومتری‌اش در دو سال قبل می‌گوید، روز و ماهش را به خاطر دارد، ۱۲ خرداد ۹۱ بود که برای حمایت از آب‌های خلیج‌فارس اولین سفر زیست‌محیطی‌ام را آغاز کردم.

وقتی درباره شمار سفرهای محیطی زیستی از وی می‌پرسی، پاسخ می‌دهد هفت سفر داشت، به ناگاه به یاد هفت شهر عشق می‌افتم. دومین سفرش از مشهد تا خلیج‌فارس به طول هزار و ۶۵۰ کیلومتر با گذار از کویر لوت طی ۱۵ روز در فروردین ۹۲ انجام شد و شعار « آب پاک، خاک پاک، انسان سالم» را از شهر بافت کرمان به‌عنوان بام کویر و پاک‌ترین شهر ایران در آن سال تا تبریز به طول ۲۲۰۰ کیلومتر طی ۱۷ روز در اردیبهشت ۹۲ طنین‌انداز کرد.

با شروع به کار دولت تدبیر، فعال و نخبه محیط‌زیست نام گرفت و در سفر چهارمش، شعار یک دریا و پنج ملت را کلید و در مدت دو ماه هفت هزار کیلومتر را با دوچرخه در کشورهای حاشیه دریای خزر رکاب زد.

از سفر پنجم و ششمش می‌گوید که در سال قبل برای مسیر سبز ساحل پاک از آستارا تا بندر ترکمن را پیاده طی کرد و مسیر اروند تا تنگه هرمز را برای حمایت از آبزیان دریایی و اطلاع‌رسانی انقراض آنان و همچنین هشدار ریز گردها طی کرد.

سفر هفتم؛ حمایت از فک خزری

اینک در سفر هفتم که از ۲۱ مردادماه شروع‌شده است، شعار حمایت از فک خزری را برگزید و مسیر بیش از هزار کیلومتری را رکاب می‌زند. ایرج روغنچی، سن و سالش بیشتر از ۵۰ سال به نظر می رسد، همچنان پرانرژی و قلبش برای محیط‌زیست می‌تپد و به دلیل فعالیت‌های مستمر خود در حفاظت از محیط‌زیست به‌عنوان سفیر دوستدار محیط‌زیست موردتقدیر قرارگرفته است.

روزهاست که پا در رکاب گذاشته است اما از استقبال کمرنگ مسئولان مازندرانی گلایه دارد، می‌گوید: در مازندران تنها شیلات بابلسر استقبال کرده و در بهشهر هم دوستداران محیط‌زیست، سنگ تمام گذاشتند اما محیط‌زیست شهرستان‌ها و مناطق دیگر، کاری انجام نداده‌اند.

از اینکه خبرگزاری مهر، سراغی از وی گرفته خرسند است و ادامه می‌دهد: دیگر رسانه‌های استان برای فرهنگ‌سازی کردن در زمینهٔ حفاظت و حمایت از فک خزری پای‌کار نیامده‌اند.

سفیر محیط‌زیست که از ۲۱ مرداد ۶ شهریورماه ۱۶ روز رکاب‌زنی کرده تا به زاغمرز بهشهر برسد، می‌گوید: در مسیر با گرما، سرما، باران همراه بوده‌ام و البته هوا در برخی روزها به حدی شرجی بوده است که نفس کشیدن مشکل بود اما تابه‌حال با دوچرخه کوهستان این مسیر را پیموده‌ام و هدفم هم فرهنگ‌سازی و ترویج حفاظت از محیط‌زیست و موجودات است اما حمایت مسئولان در استان مازندران کمتر مشاهده‌شده است.

وی که با هماهنگی صورت گرفته از سوی شیلات در اقامتگاه‌های در نظر گرفته‌شده در انزلی، آستارا، بابلسر اقامت داشته است می‌گوید: در ادامه مسیر نیز باوجود دوستداران محیط‌زیست و سمن‌های مردم‌نهاد همچون انجمن دوستداران طبیعت زاغمرز و... هماهنگی‌ها انجام می‌شود.

این شعر مولوی را «انسان دو بار زاده می‌شود، روزی از مادر و روزی که از ذهن خود زاده می‌شود» بسیار دوست و اعتقاد دارد امیدوارم همه ما از ذهن خود که در غفلت هستیم زاده شویم و بیدار شویم و با آگاهی‌رسانی درست، جامعه را بیدار کنیم

روغنچی جنگل، طبیعت، دریا و محیط‌زیست سالم را حق مردم می‌داند و تأکید می‌کند نباید با عدم آگاهی درست، این نعمات الهی و طبیعی را از دست بدهیم و توجه کنیم که در راستای فرمایشات و دغدغه‌های رهبری حرکت کنیم و همچنان که رهبر در رابطه با جنگل خواری و زمین‌خواری هشدار داده‌اند، با دغدغه وارد شویم و طبیعت را نجات دهیم.

محیط زیست در معرض نابودی است

وی محیط‌زیست را در معرض خطر نابودی می‌داند و ادامه می‌دهد: به‌عنوان نمونه مشکلات مختلف در گردنه حیران، جواهر ده، جنگل‌های هیرکانی، دریا و... نمونه‌هایی از مشکلات زیست‌محیطی در کشور وجود دارد که باید با آگاهی‌رسانی و فرهنگ‌سازی مناسب مانع افزایش مشکلات و معضلات در این راستا شویم.

وقتی نام فک دریای خزر را می‌شنود، مکثی می‌کند و می‌گوید: فک دریایی گونه نادری در دریای خزر و کاسپین در حال انقراض است و باید با فرهنگ‌سازی مناسب در جلوگیری از صید بی‌ضابطه و قانونی کیلکا به‌عنوان غذای مهم فک و همچنین رها نکردن پسآب صنعتی به دریا، این‌گونه را حفظ کنیم تا این جاندار به حیات خود ادامه دهد.

در استقبال از سفر دوستدار محیط‌زیست و حامی فک خزری، جمال ابوطالبی عبدالملکی عضو شورای زاغمرز و مسئول انجمن دوستداران محیط‌زیست سبز زاغمرز نیز حضور دارد. کار «ایرج روغن چی» فعال محیط‌زیست، با رکاب‌زنی در مسیر یک هزار و ۲۰۰ کیلومتری بندر آستارا در استان گیلان تا بندر ترکمن در استان گلستان را تحسین می‌کند و می‌گوید وی درواقع پیام‌رسان حفظ محیط‌زیست است که امیدواریم همه ما بافرهنگ‌سازی مناسب در حفظ محیط‌زیست، حامی محیط‌زیست در جامعه خود و سفیر محیط‌زیست در جوامع مختلف باشیم.

حامی فک خزر به سوی ایستگاه پایانی‌اش در بندر ترکمن رکاب می زند تا پیام دوست داشتن حیات‌وحش و پستاندار دریای کاسپین را به مردمان بافرهنگ گلستان برساند و تنها پستاندار دریای خزر حالا، حامیانی از جنس روغنچی دارد اما او در آروزی حمایت همه حاشیه‌نشینان و ساکنان خزر است تا دیگر در تورهایشان صید نشود و نسلش را به خطر نیندازند.
مریم نظری - علیرضا نوری کجوریان
منبع: مهر