خطر انقراض ماهیان استخوانی ، بیخ گوش دریای خزر /گ

کاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر به یک سوم در سال های اخیر زنگ خطر نابودی این گونه آبزی را به عنوان یکی از مهم ترین ذخایر این دریا بخصوص در استان مازندران به صدا در آورد

کارشناسان آبزی پروری آلودگی رودخانه ها ، صید ماهیان هنگام تخم ریزی از رودخانه ها و آلودگی آب دریای خزر را مهم ترین دلیل کاهش ذخایر ماهیان استخوانی می دانند.
کاهش میزان آب ورودی ، پائین آمدن سطح آب و بی توجهی به غنی سازی ذخایر آبزی از دیگر علل کاهش ذخایر ماهیان استخوانی در دریای خزر عنوان شده است.
طبق بررسی علمی ، 15 گونه ماهی استخوانی در دریای خزر وجود دارد که کپور ، سفید و کفال پرشمارترین آنها هستند.
براساس آمارهای رسمی شیلات ، حجم صید ماهیان استخوانی دریای خزر در سال های نه چندان دور( دو دهه پیش ) بین 10 تا 11 هزار تن بود که سال های اخیر به پائین ترین حد خود به میزان 2 هزار تا 2 هزار و 500 تن رسیده است.

در استان های شمالی کشور 123 شرکت تعاونی پره با 10 هزار صیاد ، همه ساله از ماه مهربه دریا می زنند تا ماهیان استخوانی را صید کنند . کار صید تا اواخر ماه فروردین ادامه می یابد.
بیش از چهار هزار صیاد در 54 شرکت تعاونی پره در مازندران فعالند.
** صیادان بومی و محلی ، متهم ردیف اول کاهش ذخایر ماهی دریای خزر
یک از کارشناس آبزی پروری در مازندران ، کاهش آب رودخانه های منتهی به دریای خزر ، آلودگی های شیمیایی ناشی از سموم کشاورزی ورودی به این منابع و صید ماهیان درفصل تخم ریزی توسط ساکنان حاشیه رودخانه ها را مهم ترین علت کاهش ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر اعلام کرده است.
حسن حبیب نژاد به خبرنگار ایرنا گفت که رودخانه ها محل اصلی تکثیر ماهیان استخوانی برای دریای خزر به حساب می آیند و سالانه تعداد زیادی از ماهیان استخوانی هنگام تکثیر و تخم ریزی در بستر رودخانه به صورت غیرمجاز از سوی ساکنان بومی و محلی حاشیه رودخانه ها صید می شوند.
وی اضافه کرد : ماهیان استخوانی برای تخم ریزی حدود 5 تا 10 کیلومتر از بستر رودخانه را طی می کنند و به محض ورود نیز شکار می شوند و این روند نیز در سال های اخیر با رشد جمعیت و نبود آگاهی از مضرات این صید ، رو به افزایش نیز نهاده است.
** صید یک ماهی در رودخانه/ کم شدن یک هزار 500 قطعه ماهی در دریا
مدیرکل سابق شیلات مازندران گفت : صید هر قطعه ماهی استخوانی از بستر رودخانه در زمان تخم ریزی به معنای از بین بردن یکهزار و 500 قطعه ماهی در دریاست و صیادان بومی و محلی از این مضرات اطلاعی ندارند و صید را برای تفریح و پرکردن سفره شب عیدشان انجام می دهند.
** آلودگی شیمیایی
حسن نژاد آلودگی های شیمیایی ناشی از سموم کشاورزی را دلیل دیگری برای کاهش ذخایرآبزیان دریایی و مرگ سالانه هزاران قطعه ماهی تخم گذار بر اثر نشت سموم اعلام کرد.
وی گفت : باید هنگام تخم ریزی ماهیان در بستر رودخانه زمینه ای ایجاد شود تا میزان ورودی سموم کشاورزی به آن کاهش یابد.
او اضافه کرد : با فرهنگ سازی برای کاهش صید ماهیان تخمگذار در بستر رودخانه و کاهش ورودی سموم به این منابع آبی ، حداقل سالانه به افزایش 50 درصدی ذخایر دریای خزر کمک می کنیم .
حبیب نژاد ظرفیت تولید ماهی در دریای مازندران را حداقل بین 11 تا 12 هزار تن در سال اعلام کرد.
** بی توجهی به غنی سازی
مدیرکل شیلات مازندران هم بی توجهی به غنی سازی ذخایر آبزی پروری در دریای خزر را دلیل اصلی کاهش صید ماهی در این منبع بزرگ آبی استان اعلام کرد.
حسینعلی رستمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا کاهش میزان صید ماهیان استخوانی دریای خزر به یک سوم را در سال های اخیر مورد تائید قرار دارد و گفت که برای غنی سازی آبزیان موجود در دریای خزر نیاز به سرمایه گذاری جدیدی است که طرح ماهی در قفس یکی از این راهکارهاست.
وی افزود : در سال های گذشته به سرمایه گذاری در پرورش آبزی و رها سازی بی توجهی شده و در سال های اخیر نیز نتیجه این بی توجهی ، دامن ما را گرفته است .
رستمی با تائید این که آلودگی و صید غیر مجاز هنگام تخم ریزی مهم ترین دلیل کاهش ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر است ، گفت با کاهش ذخایر ، صید این ماهیان نیز برای صیادان و شرکت های تعاونی صیادی فاقد صرفه اقتصادی می شود و این عامل نیز تهدید کننده اصلی در این بخش است.
** دست خالی صیادان با افزایش روزهای توفانی دریا
مدیر کل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران نیز گفت که در دریای خزر بالغ بر 15 گونه ماهی استخوانی زیست می کنند که در این میان سه گونه ماهیان سفید، کفال و کپور بیشترین میزان صید ماهیان استخوانی را در سه استان ساحلی به خود اختصاص می دهند.
مختار آخوندی افزود: صید ماهیان استخوانی در سال های اخیر در مقایسه با دو دهه گذشته بسیار ضیعف شده است.
به گفته وی کاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر در سال 94 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن 35 درصد کمتر شد و این نشان از خطر نابودی ذخایر این ماهیان در بزرگترین دریاچه جهان است.
وی افزایش روزهای طوفانی شدن دریای خزر در سال های اخیر و کاهش به آب زدن صیادان را در کنار آلودگی آب و صید غیرمجاز به عنوان دلایل اصلی کاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر معرفی کرد .
مدیرکل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران گفت : در میان ماهیان استخوانی دریای خزر ، کاهش صید کفال ماهیان بیش از دیگر گونه هاست.
در سال های اخیر گونه کفال دریای خزر به علت آنچه که کارشناسان آلودگی آب اعلام کردند ، دچار نوعی بیماری شده بودند که این عامل تاثیر زیادی بر کاهش ذخایر این گونه داشته است.
الگوی حضور ماهیان کفال در آب های کم عمق ساحلی هم با دیگر ماهیان تا حدودی متفاوت است و به محض طوفانی شدن این گونه به اعماق دریا بر می گردد ، موضوعی که به اعتقاد کارشناسان در کاهش میزان صید کفال در سال های اخیر اثر گذار بوده است .
شاید یکی از دلایل افزایش وزن این نوع ماهی در 2 سال اخیر نیز همین موضوع بوده باشد. در فصل صید پارسال بیشتر ماهی های کفال صید شده از دریای خزر دارای وزن بالا بودند ، موضوعی که کمتر در سال های اخیر دیده شده بود.
** تکثیر مصنوعی
مدیرکل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران گفت : برای غنی سازی ذخایر آبزی دریای خزر در سال های اخیر تکثیر مصنوعی و رهاسازی بچه هاهیان استخوانی در دستور کار قرار گرفت .
وی افزود : در سه تا چهار سال اخیر حدود 300 تا 350 میلیون قطعه بچه ماهی در رودخانه های منتهی به دریای خزر رها ساری شده است و پیش بینی می شود در یک دوره پنج ساله میزان تولید ماهی در این دریا بین 15 تا 20 درصد بیشتر شود.
در استان مازندران 120 رشته رودخانه فصلی و دایمی وجود دارد که به دریای خزر متهی می شوند.
20 رودخانه از این تعداد ، رودخانه های شیلاتی هستند که تحت نظارت سازمان شیلات ایران برای کارهای تحقیقاتی ویژه قرار دارد و صید در آنها برای تمام فصول سال ممنوع است.

منبع : ایرنا